Chiến thuật Premier League 2022/23: Số 9 hồi sinh và sự trở lại của 4-4-2

Theo nhà báo Adam Smith của Sky Sports, đội hình 4-4-2 thường được cho là một phong cách chơi cũ, ít dấu ấn chiến thuật với cách chơi đơn giản là những đường bóng dài được "dồn" cho các tiền đạo cao lớn.

Trong những mùa giải gần đây, Burnley và Southampton đã bất chấp những lời chỉ trích và đi theo lối cũ. Đây vẫn là hệ thống được sử dụng nhiều nhất ở Premier League kể từ 2006/07 - phần lớn là do sự thống trị của nó trong những năm trước đó.

Sơ đồ 4-4-2 đã được sử dụng 498 lần trên toàn bộ giải đấu trong mùa giải 2006/07. Kể từ đó đến nay, không có hệ thống nào sánh được với sự thống trị đó trong một mùa giải.

Mùa giải này, 13 đội đã xuất phát với sơ đồ 4-4-2 trong 62 trận ở Premier League. Trên thực tế, chỉ có 4-2-3-1, 4-3-3 và 3-4-2-1 được sử dụng thường xuyên hơn trong mùa giải này.

Đây có phải là dấu hiệu cho một sự trở lại? Về mặt kỹ thuật thì hoàn toàn ngược lại. Nhưng, đây cũng có thể là một lời cảnh báo trước.

Mùa giải này đánh dấu mức thấp kỷ lục cho sơ đồ 4-4-2 kể từ khi các thống kê được xác lập. Tuy nhiên, điều đó phần lớn là do đội bóng cũ Burnley của Sean Dyche tụt xuống Championship và Southampton đi chệch hướng theo các hệ thống khác nhau.

Trong khi đó, các HLV ngày càng đa dạng hóa các cách tiếp cận chiến thuật - bất chấp sự ưu tiên đáng chú ý dành cho sơ đồ 4-2-3-1, vốn lấy đà từ mùa giải 2009/10, và 4-3-3, bắt đầu thịnh hành ở mùa giải tiếp theo.

Yếu tố hấp dẫn về việc liệu 4-4-2 có thể trở lại hay không là cách các đội nửa trên bắt đầu triển khai lại hệ thống này: Aston Villa đã sử dụng nó 15 lần, Brighton 3 lần, Liverpool, Spurs (cả hai đều 2 lần) và thậm chí cả Man City cũng từng sử dụng nó một lần.

Cuối cùng, hãy dành một chút suy nghĩ cho đội hình 4-5-1, được sử dụng 151 lần trong mùa giải 2010/11: nó chỉ được triển khai 7 lần trong mùa giải này.

Man City đã giành chức vô địch Premier League với một số 9 ảo ở mùa giải trước. Nhưng trong mùa Hè 2022, họ đã nỗ lực chiêu mộ một tiền đạo cắm là Harry Kane, trước khi quyết định chọn Erling Haaland.

Cầu thủ 22 tuổi này đã ghi 36 bàn thắng ở giải VĐQG - phá vỡ kỷ lục 34 bàn do Alan Shearer và Andrew Cole thiết lập cách đây gần 30 năm.

Kane vẫn ghi được 30 bàn thắng trong màu áo Tottenham mùa này. Đây là thành tích tốt nhất của anh trong một mùa giải, bằng với thành tích ở mùa giải 2017/18.

Các tiền đạo người Anh Ivan Toney và Calum Wilson cũng góp mặt trong top 5 của bảng xếp hạng ghi bàn. Aleksander Mitrovic xếp ngay sau, mặc dù bị cấm thi đấu 8 trận, ngang bằng với Ollie Watkins.

Marcus Rashford đứng thứ 6 trong danh sách sau khi thể hiện phong độ ghi bàn ấn tượng kể từ sau World Cup 2022. Trong khi đó, tiền đạo cánh Mohamed Salah và Gabriel Martinelli cũng nằm trong số 7 cầu thủ ghi bàn hàng đầu.

So sánh với mùa giải trước, Salah và cầu thủ chạy cánh Son Heung-min chia sẻ Chiếc giày vàng chỉ với 23 bàn thắng. Sadio Mane giành vị trí thứ 5 trong danh sách ghi bàn với 16 lần lập công.

Chỉ có Cristiano Ronaldo và Kane là những tiền đạo cắm lọt vào top 5 cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất. Trong top 10, các tiền đạo cắm đã ghi tổng cộng 50 bàn thắng. Mùa này, con số đó đã tăng lên 133 - không tính Rashford.

Cầu thủ chạy cánh phải thuận chân trái Mohamed Salah đã bùng nổ trong 5 năm. Bộ đôi thuận chân trái Riyad Mahrez và Bernardo Silva đa năng thường được triển khai bên cánh phải của Man City. Bukayo Saka - cũng thuận chân trái - là nhân tố quan trọng trong thành công của Arsenal mùa này ở bên cánh phải.

Cầu thủ chạy cánh phải thuận chân trái đã trở thành một xu hướng nổi bật tại Premier League mùa này. Trên thực tế, gần như tất cả các câu lạc bộ nửa trên hiện nay đều áp dụng chiến thuật này: Antony ở Man United, Miguel Almiron ở Newcastle, Solly March ở Brighton và Bryan Mbeumo ở Brentford.

Chelsea có thể đã có mùa giải sa sút nhưng gần đây cũng đã sử dụng Noni Madueke bên cánh phải. Tương tự là West Ham với Jarrod Bowen và Fulham với Harry Wilson.

Vì sao lại có hiện tượng này? Những pha đi bóng hủy diệt của Salah với tư cách là một tiền đạo cánh phải sẽ giải thích cho chúng ta hiểu rõ. Tiền đạo người Ai Cập thường xuyên xâm nhập vòng cấm, tạo ra náo loạn trước khi kiến tạo cho đồng đội hoặc trực tiếp ghi bàn.

Đây là một chiến thuật hiệu quả mà các hàng thủ tại Premier League vẫn chưa thể tìm ra lời giải. Chính vì thế, các cầu thủ thuận chân trái đá cánh phải vẫn đang được trọng dụng tại giải đấu số 1 nước Anh.