Thật khó tin chúng ta mới chỉ đi qua 7 vòng đấu của Premier League mùa này với 70 trận, nghĩa là còn tới 310 trận phía trước. Nhưng nếu cảm giác như mùa giải đã kéo dài hơn thế, đó là bởi "tốc độ quay vòng điên rồ" của bóng đá Anh hiện tại, nơi các câu chuyện, các luồng ý kiến và áp lực thay đổi chóng mặt chỉ trong vài ngày.
Mạng xã hội khiến mọi thứ trở nên cực đoan: mọi HLV đều bị soi xét, mọi sai lầm đều được phóng đại. Giờ đây, người ta mặc định Premier League luôn phải có ít nhất hai "Bald Fraud" (cụm từ châm biếm dành cho các HLV đầu trọc theo trường phái kiểm soát kiểu Pep Guardiola). Tại Stamford Bridge cuối tuần qua, Enzo Maresca còn "trao" chiếc gậy Bald Fraud tượng trưng cho Arne Slot trong cái bắt tay sau trận - một khoảnh khắc hài hước song cũng nói lên nhiều điều.
Giữa dòng chảy ấy, đợt FIFA Days đến đúng lúc để cả giải đấu "hạ nhiệt". Liverpool đã mất ngôi đầu sau gần một năm, trong khi Bournemouth, Crystal Palace, Everton, Sunderland và Tottenham đều góp mặt trong Top 9 - một BXH vừa lạ lẫm vừa hấp dẫn.
Khi "bóng chết" trở thành tâm điểm chiến thuật
Câu chuyện đáng chú ý nhất của mùa này chính là sự trỗi dậy của các pha bóng cố định. Chúng không chỉ là nguồn bàn thắng, mà còn là trung tâm của chiến thuật. Sau nhiều năm Premier League say mê "kiểm soát và chuyền ngắn", giờ đây các đội đang quay lại với "bóng bổng" và những pha triển khai trực tiếp.
Tác giả Jamie Hamilton, một trong những cây bút tiêu biểu của trường phái "relational football", từng đối chiếu điều này với khái niệm "positionism" (bóng đá vị trí). Nếu "positionism" là sự kiểm soát tuyệt đối, di chuyển theo khuôn mẫu, thì "relationism" là tự do sáng tạo, ngẫu hứng - như một bản jazz ngẫu hứng đối lập với thứ nhạc điện tử máy móc.
Có giả thuyết cho rằng sự bùng nổ của bóng chết đến từ việc lịch thi đấu quá dày khiến HLV không còn đủ thời gian rèn các bài tấn công phức tạp. Một lý do khác: đây là "hơi thở cuối cùng" của bóng đá kiểm soát kiểu Pep khi không còn gì để tinh chỉnh nữa, người ta quay về với những quả phạt góc, ném biên và bóng dài.
Số liệu không biết nói dối
Theo WhoScored, 45/182 bàn thắng Premier League mùa này đến từ các pha bóng cố định - chiếm 26%, tăng mạnh so với 18% mùa trước và 19% mùa 2022-23. Cụ thể, Opta cho biết bàn thắng từ phạt góc tăng lên 0,49 bàn/trận, so với 0,36 mùa trước.
Nhưng điểm thú vị nhất là ném biên xa. Mùa 2023/24, các bàn từ ném biên tăng gấp đôi, từ 8-9 lên 20 bàn. Mùa này, chỉ sau 7 vòng, đã có 8 bàn từ ném biên. Nếu giữ tốc độ này, cả mùa sẽ đạt tới 32 bàn, một con số chưa từng có. Số lần ném biên trực tiếp vào vòng cấm cũng tăng 2,5 lần so với trung bình 4 mùa gần nhất.
Tất nhiên, có thể đây chỉ là hiệu ứng ban đầu. Khi các đội bắt đầu tập trung phòng ngự bóng ném, hiệu quả sẽ giảm. Song điều không thể phủ nhận là Premier League đang thật sự "đưa bóng lên không trung" nhiều hơn.
Ai đang hưởng lợi từ bóng bổng?
Số liệu cho thấy Arsenal và Chelsea là hai đội ghi bàn từ bóng chết nhiều nhất (lần lượt 7 và 5 bàn). Nếu bỏ hai đội này ra, tỷ lệ bàn từ bóng chết toàn giải sẽ chỉ còn khoảng 20%, đúng mức trung bình cũ, nghĩa là sự "bùng nổ" phần nào được tạo ra bởi một vài ngoại lệ.
Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là các đội lớn vốn chơi kiểm soát giờ cũng dùng nhiều bóng dài hơn. Tổng số đường chuyền dài trung bình mỗi trận của 20 đội tăng từ 969 lên 997 so với mùa trước.
5 CLB "đại diện cho trường phái kiểm soát" gồm Man City, Arsenal, Chelsea, Tottenham và Liverpool hiện tung ra 226 đường chuyền dài/trận, tăng từ 203 mùa trước.
Trên thực tế, người xem có thể cảm nhận sự thay đổi này: ít hơn những pha "Cruyff turn" của thủ môn, ít hơn cảnh trung vệ rê bóng lên giữa sân. Thay vào đó là những đường bóng hướng thẳng lên phía trước, những pha tấn công chỉ sau 2 đến 3 nhịp chạm.
Khi bóng dài trở thành vũ khí mới
Brentford là ví dụ điển hình. Họ biến pha phòng ngự thành cơ hội tấn công chỉ trong vài giây, dùng đường chuyền dài để tận dụng khoảng trống khi đối thủ dâng cao. Erling Haaland cũng đang ghi nhiều bàn hơn từ các pha phản công hoặc tự cầm bóng xộc thẳng vào vòng cấm, thay vì chỉ từ các pha phối hợp nhỏ trong khu cấm địa.
Liverpool của Arne Slot với bản hợp đồng Florian Wirtz cũng đang thử nghiệm một cấu trúc mới, nơi tiền vệ người Đức đóng vai trò tạo ra đột biến ở những khu vực bất ngờ.
"Trò chơi của đôi chân" giờ đã có thêm… đôi tay
Dù chưa thể khẳng định đây là xu hướng bền vững hay chỉ là "cơn sóng nhỏ" trong 7 vòng đấu, song rõ ràng Premier League đang chứng kiến một sự tái cân bằng giữa cái đẹp của kiểm soát và cái thực dụng của trực diện.
Và như một HLV từng nói: "Kể cả chỉ là chơi bóng dài, giờ đây cũng có thể là một nghệ thuật". Trong "kỷ nguyên mini của ném biên", đôi tay đã chen chân vào trò chơi của đôi chân, và bóng đá Anh, bằng cách nào đó, lại đang tìm thấy vẻ đẹp trong những cú phất dài lên phía trước.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
-ngay-07-10-20.jpg)
