Hoãn Olympic, Nhật Bản thiệt hại hơn… 20 tỷ euro

Nhật Bản thật sự mất bao nhiêu vì hoãn Olypmic?
Sau khi Nhật Bản công bố quyết định hoãn Olympic 2020 sang năm 2021, báo chí thế giới ước tính thiệt hại mà nước chủ nhà phải gánh chịu. Theo con số ban đầu, Nhật đã đầu tư khoảng 11,5 tỷ euro cho Olympic. Số tiền này gồm 4,9 tỷ euro từ ngân sách của thủ đô Tokyo, 5 tỷ euro từ quỹ xã hội hóa của Ủy ban Olympic và chỉ 1,6 tỷ euro từ ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, con số thực tế mà ngân sách nhà nước đổ vào Olympic, theo Ủy ban kiểm toán Nhật Bản có thể cao gấp nhiều lần: 8,7 tỷ euro. Đây là con số cộng dồn kể từ quá trình vận động đăng cai (bắt đầu năm 2013) đến nay.

Ngoài các nguồn vốn nhà nước, các công ty tư nhân của Nhật cũng đã đóng góp gần 3 tỷ euro cho Olympic – con số lớn chưa từng thấy trong lịch sử xứ sở hoa anh đào. Đó là chưa kể con số 3 tỷ euro này vẫn chưa bao gồm giá trị từ quan hệ đối tác toàn cầu giữa những công ty đa quốc gia và Ủy ban Olympic quốc tế (IOC). Trong số những gã khổng lồ nổi bật nhất là 3 cái tên Toyota, Bridgestone và Panasonic.

GDP của Nhật Bản trong những năm gần đây tăng trưởng một phần cũng nhờ hoạt động đầu tư cho Olympic, thông qua các nguồn vốn đầu tư xây dựng các địa điểm thi đấu và nhập dụng cụ thể thao. Con số này tạm thời vẫn chưa thể tính được, nhưng nó chắc chắn cũng là một số tiền rất lớn.

Nếu như các nguồn tiền đầu tư có thể được thống kê một cách cụ thể để người dân cơ bản hình dung thiệt hại của Nhật Bản khi Olympic không thể diễn ra đúng lịch trình, thì những thiệt hại khổng lồ về du lịch lại không thể có được một con số cụ thể. Nhật Bản kỳ vọng sẽ đón 90 triệu lượt du khách trong mùa Hè này nhờ hiệu ứng Olympic. Tuy nhiên, không những không thể chào đón lượng khách du lịch khổng lồ này, xứ sở hoa anh đào còn chịu thiệt hại vì lượng khách du lịch giảm cực mạnh kể từ khi virus Covid-19 bùng phát.

Cú đấm chí mạng vào du lịch
Hai nguồn khách du lịch lớn nhất của Nhật Bản là Trung Quốc và Hàn Quốc hiện tại đều đang “mất tích”. Theo thống kê của Ủy ban du lịch Nhật, trong năm 2019, chỉ riêng Trung Quốc và Hàn Quốc đã đóng góp tới một nửa trên tổng số 31,9 triệu khách du lịch tới Nhật. Song sự bùng phát của đại dịch đã kéo con số này tuột dốc không tưởng.

Tính đến tháng 2/2020, số lượng khách du lịch nước ngoài tới Nhật đã giảm tới 58,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu chỉ tính riêng khách Trung Quốc thì con số giảm tới 87,9%. Chúng ta có thể cảm nhận được sự sụt giảm khủng khiếp này thông qua hình ảnh hoang vắng tới đáng sợ của những chuỗi siêu thị, bán đồ lưu niệm nổi tiếng ở Nhật. Một trong số đó có thể nhắc tới ông lớn Donkihote. 

Trong “thời bình”, tới Donkihote bất kỳ thời điểm nào trong ngày cũng có thể bắt gặp cảnh tượng khách du lịch Trung Quốc và Hàn Quốc xếp hàng cực dài ở các quầy thanh toán. Số lượng hàng hóa như bánh kẹo, kem chống nắng, mỹ phẩm, đồ lưu niệm… mà khách Trung và Hàn mua ở Donkihote cao gấp 7-8 lần so với những nhóm khách du lịch khác. Tuy nhiên, kể từ khi Covid-19 bùng nổ, Donkihote thậm chí đã phải cắt giảm 20% nhân viên vì quá vắng khách. 

Để hình dung một cách cụ thể hơn, theo chuyên gia kinh tế Takashi Miwa, Nhật Bản sẽ thiệt hại thêm khoảng 2 tỷ euro vì hàng hóa không thể lưu thông. Đây chỉ là tính toán dựa trên những mặt hàng mà Nhật đã tạo ra phục vụ cho Olympic. Còn nếu tính thêm cả việc các phòng khách sạn bị bỏ trống, vé vào cửa các công trình tham quan không thể tiêu thụ, các dịch vụ ăn theo du lịch đổ bể… con số có thể cao hơn thế. 

Cộng dồn các thiệt hại, các chuyên gia kinh tế tính toán được, GDP Nhật sẽ giảm khoảng 1,1% trong năm 2020 vì dịch Covid-19. Đây là tính toán trước khi Olympic bị hoãn. Con số mới nhất được cập nhật: GDP Nhật sẽ giảm trong khoảng từ 1,6 – 1,9% trong năm 2020.