Nội soi lối chơi của ĐT Pháp sau 4 năm biến động

Nhân sự của ĐT Pháp

Deschamps đã phải đối diện với 4 thay đổi ở khía cạnh nhân sự từ sau chiến thắng tại Moscow hơn 4 năm về trước. Rất nhiều trụ cột của World Cup 2018 chấn thương mà điển hình là bộ đôi tiền vệ Paul Pogba – N’Golo Kante, những người đã làm nên thương hiệu tuyến giữa của Gà trống Gaulois.

Thứ hai là sự thay đổi vị trí thi đấu của Kylian Mbappe tại CLB. Tức là, tiền đạo 23 tuổi đá trung phong ở PSG. Kể từ mùa 2017/18, Mbappe gần như không thi đấu ở vị trí tiền đạo phải của đội bóng Thủ đô. Anh chơi trung phong, gần với khung thành đối phương hơn. Thậm chí, vài tháng gần đây, Mbappe thường xuyên xuất hiện bên cánh trái và đôi khi thi đấu như một số 9 ảo trước khung gỗ.

Sự trở lại của Karim Benzema sau 6 năm vắng mặt cũng làm thay đổi đáng kể diện mạo tấn công của đội bóng áo lam. Với Quả bóng vàng 2022, hàng tấn công của đội bóng áo lam có chiều sâu và tiềm ẩn sự bùng nổ cao hơn. Tuy vậy, niềm vui ngắn chẳng tày gang. Chấn thương mới nhất của Big Benz buộc Deschamps phải tính toán lại.

Và cuối cùng sự biến mất của mẫu cầu thủ giống với Blaise Matuidi bên cánh phải làm Deschamps phải thay đổi hệ thống. Khi có Matuidi tại World Cup 2018, Mbappe đá tiền đạo phải. Dù rất muốn duy trì lối đá như trên đất Nga cách đây hơn 4 năm, nhưng Deschamps không có những con người như mong muốn. Moussa Sissoko  của Nantes không đủ trình độ. Corentin Tolisso (Lyon) từng đá chính 2 trận ở Nga trong vai trò của Matuidi nhưng không ổn định vì chấn thương liên miên.

Chiến thuật của HLV Deschamps

Đầu tiên, Deschamps sử dụng sơ đồ 4-4-2 với 4 cầu thủ tấn công. Vào tháng 6/2019, Pháp trình diễn một bộ mặt “không thể chấp nhận được” trong trận thua Thổ Nhĩ Kỳ 0-2 với đội hình xuất phát khá giống World Cup 2018. Les Bleus không có nổi một cú sút trúng đích. Mbappe có vẻ như không phù hợp với cánh phải, còn Matuidi thì không lên nổi bóng, buộc phải nhường chỗ cho Kingsley Coman ngay sau giờ nghỉ.

Tức là trong hiệp 2, Pháp đá với 4 cầu thủ tấn công: Giroud, Coman, Griezmann và Mbappe. Tuy nhiên, sau đó cũng bằng sơ đồ này, Pháp đã làm tốt hơn trước các đối thủ có trình độ thua kém hơn họ rất nhiều (thắng Andorra 2 lần với tỉ số 4-0 và 3-0, hạ Albania 4-1). Sau đó, sơ đồ này không phát huy tác dụng khi vắng Mbappe và Sissoko cũng không có được sự hiệu quả như Matuidi.

Không còn hài lòng với công thức tấn công 4 người, Deschamps tìm kiếm một hệ thống khác vào tháng 11/2019. Matuidi không được triệu tập, Pháp thử nghiệm sơ đồ 3 trung vệ (3-4-1-2) với thủ lĩnh trên hàng công là Griezmann (đá hộ công).

Hệ thống này giúp Les Bleus chơi thanh thoát hơn rất nhiều. Họ khởi đầu năm 2020 (sau 10 tháng nghỉ thi đấu vì đại dịch Covid-19) bằng hai chiến thắng ấn tượng trước Thụy Điển (1-0) và Croatia (4-2). Đáng chú ý, Mbappe lúc này không đá cánh phải, mà đá cặp tấn công với Giroud, nhưng anh chơi thấp hơn một chút so với tiền đạo thuộc biên chế Milan.

Sơ đồ này cũng giúp Griezmann thoải mái phát huy sự sáng tạo ngay phía sau hai tiền đạo, trong khi Mbappe lo tấn công và được chơi tự do hơn. Đó chính là sự cộng hưởng tuyệt vời của sơ đồ 3-4-1-2, làm tiền đề cho chiến thắng chung cuộc tại vòng chung kết Nations League 2020/21.

Bên cạnh đó, Deschamps cũng không ít lần sử dụng hệ thống 4-4-2 với tuyến tiền vệ hình thoi. Đây là một sơ đồ mở ra nhiều khoảng trống hơn cho đối phương theo chiều rộng nhưng phát huy sự sáng tạo cho hàng tiền vệ Les Bleus. Song, hiệu quả không cao với trận hòa Bồ Đào Nha 0-0 và chiến thắng  2-1 trước Croatia tại vòng bảng Nations League 2020/21.

Deschamps đã hoán chuyển nhiều sơ đồ từ 4 hậu vệ tới 3 hậu vệ, nhưng cuối cùng quay về “trú ẩn” trong sơ đồ an toàn     4-2-3-1 vào tháng 11/2020. Nhờ đó, đội bóng áo lam thi đấu rất ấn tượng trước Bồ Đào Nha ở trận lượt về với chiến thắng 1-0, trong đó Adrien Rabiot đóng vai Matuidi đá tiền vệ trái, còn Coman bên cánh phải (Anthony Martial đá cắm).

Đến mùa xuân 2021, Deschamps xác định rõ rằng sẽ để Pháp thi đấu theo hệ thống như World Cup 2018. Qua đó, khả năng Rabiot đá cánh trái, Coman bên cánh phải, Griezmann hộ công và Mbappe đá cao nhất.

Cho tới trước EURO 2020, sự trở lại của Benzema làm đảo lộn mọi thứ. Hàng công mới đầy quyến rũ với bộ ba Griezmann-Benzema-Mbappe, nhưng hệ thống phòng ngự lại mất cân bằng, buộc Deschamps phải điều chỉnh. Les Bleus chuyển sang 3-4-1-2 và áp dụng tại EURO 2020.

Tuy vậy, việc các trụ cột phàn nàn về việc chơi ba trung vệ quá tốn sức khiến Deschamps tiếp tục điều chỉnh về 4-3-1-2 khi có Benzema. Tuy nhiên chấn thương của Benzema sẽ buộc Deschamps phải có những tính toán khác cho sự vận hành trên hàng công. Do đó, khả năng Pháp sẽ đá với chiến thuật 4-2-3-1 (một biến thể an toàn của 4-3-3) tại World Cup 2022.