Del Bosque là trường hợp lạ lùng của bóng đá thế giới. Ông thành công ở tuyển TBN (vô địch châu Âu và thế giới), ở Real Madrid ông 2 lần vô địch Champions League, 2 lần đăng quang ở La Liga bên cạnh nhiều danh hiệu khác. Thế nhưng, Del Bosque dường như chưa bao giờ được đánh giá là HLV kiệt xuất bất chấp bảng thành tích mà nhiều nhà cầm quân lừng lẫy trong lịch sử thế giới cũng phải ganh tị. Rinus Michels, HLV số 1 thế kỷ 20 theo bình chọn của FIFA là và người có công biến Bóng đá tổng lực thành thứ ‘võ công thượng thừa” trong lịch sử bóng đá, chưa bao giờ vô địch World Cup. 

Trở lại với Del Bosque. Một HLV thành công với Real và tuyển TBN, nhưng lại thất bại ở CLB Besiktas của Thổ Nhĩ Kỳ dù áp lực công việc và thành tích ở đội bóng này đặt lên Del Bosque không lớn. Nghĩa là, trong thành công của Del Bosque ít nhiều có dấu hiệu của may mắn. Ở Real, Del Bosque sở hữu dàn sao thượng thặng thuộc thời kỳ galacticos với Zidane, Figo, Ronaldo, Raul, Roberto Carlos… Ở tuyển TBN, Del Bosque kế thừa tuyển TBN đạt độ chín vô địch Euro 2008 dưới thời Luis Aragones. Đội hình đầy sao vớí bộ khung Barcelona, Real Madrid cùng với tiqui-taca đã giúp TBN thành công ở World Cup 2010 và EURO 2012, trong đó dấu ấn của Del Bosque không nhiều. 

HLV 64 tuổi người TBN thuộc mẫu người ít nói nhưng đầy khôn ngoan. Ông không bao giờ tự làm khó mình. Phương châm của Del Bosque là “cái gì đã tốt thì cứ duy trì, đừng phá vỡ nó. Không làm gì cả đôi khi lại là cách làm hữu hiệu nhất”. Nói có sách mách có chứng. Steve McManaman, ngôi sao của Real vô địch Champions League 2000 dưới thời Del Bosque, từng tiết lộ: “Del Bosque hầu như chẳng huấn luyện Real, ông để các cầu thủ tự thi đấu theo cảm hứng. Del Bosque cũng rất ít đưa ra những thay đổi về lối chơi hoặc sơ đồ chiến thuật”.

Kết quả luận anh hùng. Cho dù McManaman nói 100% là sự thật nhưng Del Bosque vẫn có quyền lý luận là “tôi thành công”. Dấu ấn của ông, tuy ít nhưng cũng có. Ví dụ, đặt niềm tin vào Iker Casillas khi thủ môn này còn trẻ chưa có “số má” ở Real. Sau đó là sơ đồ 3 trung vệ (Campo, Helguera, Karanka) giúp Real vô địch Champions League 2010. Ở tuyển TBN, Del Bosque từng loại Fernando Torres khỏi đội hình xuất phát, hoặc để cầu thủ trẻ Pedro Rodriguez đá chính (và chơi hay) ở bán kết World Cup 2010. Năm 2012, TBN đè bẹp Italia 4-0 ở trận chung kết (Italia “tự xử” ở trận đấu này, nên Del Bosque lại bị mang tiếng may mắn) ở một kỳ EURO mà Del Bosque sử dụng sơ đồ 4-6-0 (không tiền đạo). 

Nếu quá khứ không (hay chưa) khẳng định Del Bosque là HLV xuất sắc, thì World Cup 2014 có thể là bài test cho thấy khả năng thật sự của ông. TBN không còn hùng mạnh, Del Bosque lại “mạnh dạn” loại Negredo, Llorente để dành chỗ cho Fernando Torres. Nếu lần này Del Bosque thành công, ông sẽ cười vào mũi cả thiên hạ!