Binh pháp có câu: “Biết người biết ta, tránh chỗ mạnh mà đánh chỗ yếu, xuất kỳ bất ý đánh vào chỗ không phòng bị”. Diệu kế đua ngựa của Tôn Tẫn là một cách diễn giải khác của cách dụng binh ngày. Thời Chiến Quốc, ngựa đua được chia làm ba hạng thượng đẳng, trung đẳng, hạ đẳng. Nếu trong ba trận đua mà thắng được hai, thì kể là thắng. 

Ngựa của Uy Vương nước Tề toàn là ngựa tốt nên bất khả chiến bại trong mọi cuộc đua. Tôn Tẫn mới dùng kế tráo vị trí ngựa đua, ngựa hạ đẳng đua với ngựa thượng đẳng, ngựa thượng thẳng đua ngựa trung đẳng và ngựa trung đẳng đua ngựa hạ đẳng của Uy Vương. Kết quả ngựa của vua Uy Vương chỉ thắng một và thua hai, chung cuộc là thua.

Với nhiều nét tương đồng, bóng đá cũng thường xuyên áp dụng chiến thuật nêu trên. Đơn cử như cuộc tranh đua giữa Real Madrid và Barcelona hơn chục năm qua. Để bám đuổi rồi vượt lên trên đại kình địch, đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha chấp nhận bị chỉ trích để sử dụng lối chơi phòng ngự phản công, đi ngược truyền thống tấn công tận hiến. 

Đơn giản, chơi đôi công và tranh giành quyền kiểm soát bóng Barca chẳng khác nào tự sát. Gã khổng lồ xứ Catalan không những sở hữu trong đội hình hàng loạt bậc thầy cầm bóng như Messi, Xavi, Iniesta, Busquets… mà còn có cả bí kíp kiểm soát bóng thượng thừa mang tên tiqui-taca.

Nhưng, rạng sáng nay (giờ Việt Nam), một bước ngoặt về cục diện chiến thuật Siêu kinh điển đã đến khi Real dùng chính sở trường của Barca để đánh bại Barca. Hãy nhìn vào những con số thống kê, đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha kiểm soát bóng 54% suốt 90 phút. Theo Marca, đây là trận đấu đầu tiên Real kiểm soát bóng nhiều hơn Barca sau 40 cuộc đụng độ liên tiếp. 

Sự áp đảo của Real trong hiệp đấu đầu tiên càng khủng khiếp, họ kiểm soát bóng 58% và tung ra 7 cú dứt điểm trong khi Barca chỉ có… 1. Về màn trình diễn, nếu như các cầu thủ Real phối hợp khoáng đạt, dựa trên kỹ thuật điêu luyện và khả năng di chuyển linh hoạt của các tiền vệ thì hàng tiền vệ Barca hiếm khi bật nhả quá 4 nhịp. 

Những cầu thủ như Ivan Rakitic, Andre Gomes, Sergi Roberto mất quá nhiều thời gian để xử lý bóng và không đưa ra được phương án chuyền bóng hợp lý nhất. Thế nên đa số pha phối hợp của các cầu thủ Barca nhanh chóng bị cuộc vây ráp của các cầu thủ Real dập tắt. Càng xem chắc hẳn người hâm mộ càng nhớ bộ đôi Xavi và Iniesta cũng như thầm trách sự yếu kém của BLĐ Barca trong chuyển nhượng.

Một điểm nữa nhấn mạnh thêm, HLV Valverde sử dụng sơ đồ 3-5-2, tức thường trực có 5 cầu thủ ở khu trung tuyến chưa kể Messi thường xuyên lùi sâu, có thời điểm lùi về ngay trước hàng hậu vệ vì đói bóng. Trong khi đó, HLV Zidane chỉ sử dụng 3 tiền vệ trung tâm và cất máy quét Casemiro trên băng ghế dự bị. Điều đó có nghĩa, Real đã vượt lên trên Barca một bậc về mặt đẳng cấp, như chính Gerard Pique phải thừa nhận sau trận đấu.

Trận Siêu kinh điển rạng sáng nay, ngoài Casemiro, HLV Zidane còn cất cả Isco, Gareth Bale trên băng ghế dự bị và Cristiano Ronaldo thì bị treo giò. Vậy nhưng Real vẫn chơi bóng mạch lạc trên cả ba tuyến, đặc biệt hàng công với sự hiện diện của Asensio, Benzema và Vazquez vẫn gieo rắc cho khung thành thủ môn Ter Stegen biết bao sóng gió.

Asensio và Benzema là tác giả hai bàn thắng, trong khi Vazquez thi đấu hết sức năng nổ và suýt chút nữa ghi danh lên bảng điện tử với cú đá dội cột dọc. Điều đáng nói là cả ba không chỉ phối hợp rất hài hòa với nhau mà còn với bộ ba tiền vệ sau lưng. Tức kể cả hai cầu thủ đắt giá nhất lịch sử (Ronaldo và Bale) vắng mặt, hàng công đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha vẫn đủ sức cuốn phăng mọi đối thủ.

Trái ngược với sự thảnh thơi ngồi chơi vẫn có cúp của Ronaldo là sự cô độc của Messi. Mỗi khi ngước mặt lên tìm đồng đội, Messi hầu như chẳng thấy địa chỉ nào đáng tin cậy để trao bóng. Phía sau lưng không còn Xavi, Iniesta, bên hành lang cánh phải chẳng còn Alves và phía đối diện cũng chẳng còn Neymar. Khoảnh khắc anh lùi về tận sân nhà tìm bóng phần nào lột tả điều đó. Có lẽ Barca cần 2 thậm chí 3 Messi mới hy vọng đánh bại Real.

Bên cạnh sự cô độc chẳng khác nào ốc đảo của Messi là sự mất phương hướng của HLV Valverde. Vị chiến lược gia này loay hoay đi tìm một công thức để hạn chế cuộc khủng hoảng tại Nou Camp chứ chưa nói phục hưng đế chế nhưng bất thành. Trận lượt đi, Barca ra sân với sơ đồ 4-3-3 truyền thống, kết quả thua 3-1. Trận lượt về, Barca sử dụng tới 3 sơ đồ khác nhau. Bao gồm 3-5-2, 4-3-3 và sơ đồ 4-4-2 “lạ hoắc” với người Catalan.

Thủ lĩnh cô độc, thuyền trưởng mất phương hướng, liệu con thuyền Barca sẽ đi về đâu?