Jose Mourinho, thành công bởi… sự lỗi thời

Trong trận bán kết lượt về Europa League 2022/23, Roma của Jose Mourinho chỉ kiểm soát bóng 28%, có duy nhất 1 cú trúng đích, so với con số 23 của đối thủ Leverkusen. Chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) của đội bóng áo bã trầu là 0,03. 

Đó là trận đấu gợi nhớ chiến thắng của Inter Mourinho trước Barca 13 năm trước. Roma của Người đặc biệt đã dẫn trước sau trận lượt đi. Vậy tại sao họ phải chơi tấn công ở trận lượt về?

Trong suốt hơn một thập kỷ qua, bóng đá thế giới ngày càng thị hành xu hướng kiểm soát và pressing tầm cao. Đó là lý do tại sao trong cuộc tìm kiếm thuyền trưởng mới cho đội chủ sân Camp Nou vào mùa Hè 2008, Barca thích Pep Guardiola hơn Jose Mourinho.

Bản thân Mourinho cũng luôn cho rằng, Barca chưa bao giờ thực sự chấp nhận phong cách của ông; rằng họ luôn chơi thứ bóng đá kiểm soát với trái bóng. Do đó, nhà cầm quân người Bồ Đào Nha không bao giờ luyến tiếc cơ hội đến với Barca. Với ông, triết lý bóng đá lúc nào cũng vậy: chiến thắng là trên hết và các đội bóng của Mouirnho vẫn sẽ chơi tốt ngay cả khi không có bóng.

Kể từ sau mùa Hè 2008, Mourinho bắt đầu trở thành “kẻ phản diện” thực sự của thế giới bóng đá. Mọi thứ ông làm, phong cách ông dẫn dắt đều trái ngược hoàn toàn với Pep. Từ Porto tới Chelsea, qua Inter, Real, rồi lại trở về Chelsea, đến MU, Tottenham và giờ là Roma, chất phòng ngự và tư tưởng thực dụng đến cực đoan của Mourinho không thay đổi bao nhiêu.

13 năm trước ở trận bán kết lượt về Champions League 2009/10, Inter của Mourinho đã chống chọi trong suốt hơn 70 phút tại Nou Camp trong bối cảnh Thiago Motta bị truất quyền thi đấu ngay ở phút 28 và chỉ kiểm soát bóng 19%. Nhưng thứ bóng đá hoa mỹ, mê đắm lòng người của Pep và Barca cuối cùng không thể thắng được phong cách Mourinho (mà nhiều cây bút gọi là Mourinhismo).

Trong hai mùa giải Mourinho dẫn dắt Real Madrid, Pep dường như cũng kiệt sức khi đối đầu với Người đặc biệt. Chính “kẻ phản bóng đá” Moutinho đã chấm dứt chuỗi thành công của Pep bằng chức vô địch La Liga cùng Real mùa 2011/12.

Những đội bóng như MU, Tottenham đều tìm đến Mourinho khi họ đang ở giai đoạn sa sút. Nhưng, rốt cuộc, Người đặc biệt vẫn giúp Quỷ đỏ thành Manchester giành ngôi á quân Premier League 2017/18 (trước khi Mourinho đến thì MU về đích ở vị trí thứ 5 mùa 2015/16), giành Cúp Liên đoàn và vô địch Europa League.

Kể từ mùa 2017/18 ấy, MU chưa bao giờ đạt được cột mốc 81 điểm tại Premier League như dưới thời Mourinho, đồng thời cũng không giành thêm được danh hiệu nào cho đến chiếc Cúp Liên đoàn ở mùa này.

Khi dẫn dắt Tottenham, Mourinho không cải thiện được thứ hạng trên BXH và bị sa thải 1 tuần trước khi bước vào trận chung kết Cúp Liên đoàn 2020/21. Tuy nhiên, không ai có thể khẳng định được rằng tình hình hiện tại của Spurs tốt hơn so với lúc Mourinho ra đi.

Rõ ràng, thành tích vô địch Champions League 2004 cùng Porto và 2010 cùng Inter của Người đặc biệt thực sự đáng chú ý hơn khi các đội bóng giàu có hoặc rất giàu có ngày càng thống trị giải đấu. Mourinho không thay đổi. Phong cách phòng ngự của ông vẫn thế. 

Và, thứ bóng đá gọi là mourinhismo ấy sẽ phát huy cao độ nếu tìm được đội bóng phù hợp như Roma lúc này. Không phải ngẫu nhiên mà ông đưa Roma vào hai trận chung kết cúp châu Âu hai mùa liên tiếp. Đấy là cái tài của vị HLV bị cho là hết thời.

Với nguồn lực hạn hẹn cả về con người lẫn tài chính, nhưng Mourinho vẫn tạo ra được những phép màu tại sân Olimpico khiến những kẻ chỉ trích ông không thể lên tiếng, còn những người yêu mến Người đặc biệt lại có cơ hội “nở mày nở mặt”.

Khi Mourinho về dẫn dắt Roma, CĐV bắt đầu trở lại sân Olimpico đông hơn vào mỗi cuối tuần khi đội nhà thi đấu. Hiệu ứng Mourinho mang lại niềm tự hào, sự tự tin và thổi bùng khát khao giành danh hiệu của Roma.

Năm ngoái, khi Mourinho cùng Roma chinh phục chức vô địch Europa Conference League mùa đầu tiên sau khi đánh bại Feyenoord tại Tirana, người ta mỉa mai đó chỉ là “chiếc cúp cỏn con” cho một nhà cầm quân đã lỗi thời. Còn mùa này, Roma của ông lại chuẩn bị chơi trận chung kết cúp châu Âu lần thứ hai liên tiếp với “ông vua Europa League” Sevilla.

Bước tiến đó, nếu không gọi là thành công, thì là gì? Mourinho đã 60 tuổi và ông đang ở những tháng năm cuối trong sự nghiệp cầm quân đầy hiển hách của mình. Nhưng sẽ là sai lầm cho bất cứ đối thủ nào, bất cứ nhà cầm quân nào, nếu họ nhìn nhận giai đoạn này là lúc có thể dễ dàng đối phó với những đội bóng của Mourinho. 

Dù bao nhiêu tuổi, cái chất thực dụng của Người đặc biệt vẫn cứ có thể tạo ra những chiến công vô cùng đặc biệt!