Những cặp tiền vệ trung tâm trứ danh từ đầu thế kỷ 21

Chứng kiến sự phập phù của Manchester United mùa này, NHM Quỷ đỏ mới lại nhớ về thời kỳ hoàng kim cách đây khoảng 15 năm trước. Khi đó, M.U sở hữu cặp tiền vệ trung tâm đẳng cấp thế giới Roy Keane - Paul Scholes, xương sống trong sơ đồ 4-4-2 mà Sir Alex Ferguson thường xuyên áp dụng. Keane là một tiền vệ mạnh mẽ, rất giỏi ở khả năng đánh chặn và uy hiếp đối phương. Paul Scholes thuộc mẫu tiền vệ con thoi vừa có khả năng điều tiết nhịp độ, vừa có thể hỗ trợ tấn công bằng các pha xâm nhập vòng cấm hoặc sút xa. 

Sau sự ra đi của Keane vào năm 2005 khiến M.U cho đến tận bây giờ vẫn không tìm đâu ra một tiền vệ phòng ngự xuất sắc gắn bó lâu như vậy (đã từng có Owen Hagreaves về đá cặp với Scholes và đưa M.U đến chức vô địch Champions League nhưng chuyện đó chỉ xảy ra ở mùa 2007/08). Dẫu sao, cặp Keane - Scholes vẫn được phần đông đánh giá là bộ đôi tiền vệ trung tâm xuất sắc và hoàn hảo nhất làng bóng đá từ cuối thế kỷ trước đến những năm đầu thế kỷ 21.

Antonio Conte, đội trưởng của Juventus trong nhiều năm, được biết đến là một tiền vệ đa năng, cần mẫn cùng tư duy chiến thuật nhạy bén. Trong khi đó, Edgar Davids với biệt danh "Pitbull" là tiền vệ phòng ngự xuất sắc bậc nhất thời kỳ của mình. Đỉnh cao của Conte và Davids tại Juve trong thế kỷ 21 là 2 Scudetto liên tiếp các mùa 2001/02, 2002/03 và lọt vào chung kết Champions League 2002/03 (thua AC Milan trên chấm luân lưu).

Một trong những cặp tiền vệ trung tâm nổi tiếng nhất bóng đá thế giới trong thập niên đầu thế kỷ 21: Ruben Baraja - David Albelda. Nếu Albelda là tiền vệ phòng ngự thuần túy thì Baraja có xu hướng tham gia tấn công nhiều hơn. Mùa bóng 2000/01, ngay trong mùa bóng đầu tiên chơi bóng cùng nhau, bộ đôi này đã góp công lớn đưa Valencia vào tới chung kết Champions League (thua Bayern Munich trên chấm luân lưu) trước khi giành được những danh hiệu khác như vô địch La Liga 2001/02, 2003/04 và UEFA Cup 2003/04. 

Mùa 2000/01 là mùa giải đáng nhớ của AS Roma. Đội hình của họ khi đó ngoài những cái tên nổi tiếng như Batistuta, Totti, Montella, Cafu, Walter Samuel, Aidair còn phải nhắc tới Emerson và Damiano Tommasi. Ngay trong mùa đầu tiên được HLV Fabio Capello mang về từ Leverkusen, Emerson đã hợp cùng Tommasi, người đã ở đó từ năm 1996, thành cặp tiền vệ trung tâm giàu năng lượng trong sơ đồ 3-5-2 đưa Roma giành Scudetto (vô địch Serie A) sau 18 năm chờ đợi. 

Thập niên đầu của thế kỷ 21, mô hình cặp tiền vệ một công - một thủ không mới với chiến thuật bóng đá đỉnh cao. Tuy nhiên, ở AC Milan, HLV Carlo Ancelotti lại có phát kiến bằng việc đưa "tiền vệ công" trong đội hình của mình nằm ở vị trí "thủ", tức thấp nhất hàng tiền vệ và cao hơn hàng phòng ngự. Pirlo đã ở đó, đóng vai trò cầm nhịp, dẫn dắt lối chơi và kiến tạo bằng khả năng chuyền dài trong khi bên cạnh anh luôn có một tiền vệ phòng ngự có khả năng càn quét, tranh chấp, người đó là Gattuso. Bộ đôi này đã thi đấu ngót 10 năm cho AC Milan và cùng vươn tới nhiều đỉnh cao cấp CLB, đáng kể là Champions League 2002/03, 2006/07 và Scudetto 2003/04, 2010/11.

Mùa giải 2003/04, Arsenal lập kỳ tích vô tiền khoáng hậu khi vô địch Ngoại hạng Anh với 38 trận bất bại. Liệt kê những người hùng trong mùa giải lịch sử đó không thể thiếu 2 cái tên: Patrick Vieira và Gilberto Silva. Vieira với sức mạnh hình thể cùng năng lượng dồi dào, anh hoàn toàn thống trị các cuộc tranh chấp nơi khu vực giữa sân. Còn Gilberto Silva, anh được gọi là bức tường vô hình vì thường thi đấu một cách thầm lặng, chơi rất thấp ở hàng tiền vệ, bẻ gãy mọi đường tấn công của đối thủ.

Mùa giải 2003/04, Porto được dẫn dắt bởi HLV Jose Mourinho đã tạo cơn địa chấn thực sự khi lên ngôi vô địch Champions League. Thành phần đội bóng Bồ Đào Nha khi đó không có nhiều ngôi sao danh tiếng trong làng bóng đá nhưng họ đều là những cá nhân giỏi và thi đấu đoàn kết. Hai trong những người nổi bật nhất là Maniche và Costinha. Bộ đôi này trở thành cặp tiền vệ trung tâm thường xuyên đá chính ở Porto giai đoạn năm 2002 đến 2005, giúp đội bóng này làm mưa làm gió ở châu Âu với chức vô địch UEFA Cup mùa 2002/03 và 1 năm sau đó, vô địch Champions League mùa 2003/04 bên cạnh 2 chức vô địch quốc gia Bồ Đào Nha từ 2002-2004. 

Trong kỷ nguyên Chelsea của chủ tịch Roman Abramovich, hai tiền vệ Claude Makelele và Frank Lampard luôn đóng vai trò then chốt trong đội hình The Blues. Mùa 2003/04, họ đưa Chelsea vào đến bán kết Champions League. Mùa 2004/05, khi Mourinho về làm HLV trưởng, họ góp công giúp Chelsea vô địch Anh sau 50 năm. Sang mùa giải 2005/06, Chelsea-Mourinho vô địch Ngoại hạng với kỷ lục chỉ để lọt lưới vỏn vẹn 22 bàn.

 Đó là năm đỉnh cao của Claude Makelele, tiền vệ đánh chặn người Pháp. Makelele tạo cho người xem cảm giác thật sự an toàn nơi tuyến giữa Chelsea. Anh giúp những đồng đội phía trên yên tâm tấn công và giúp công việc của hậu vệ bên dưới nhẹ nhàng hơn bao giờ hết. Trong khi đó, Lampard thuộc mẫu tiền vệ công, cung cấp cho Chelsea các giải pháp tấn công từ trung lộ và đặc biệt anh ghi rất nhiều bàn thắng (Lampard đang nắm giữ kỷ lục ghi bàn mọi thời đại của Chelsea). 

Khả năng đánh chặn thu hồi bóng và hỗ trợ phòng ngự của Xabi Alonso từng được đánh giá là rất tuyệt vời khi anh chơi cho Liverpool, còn điểm mạnh của Steven Gerrard là khả năng giữ nhịp trận đấu, phát động tấn công và sút xa. Đỉnh cao của cặp bài trùng này là chiến tích vô địch Champions League 2004/05 khi cả 2 cùng ghi bàn trong trận chung kết. Thời gian sau đó cả Gerrard lẫn Alonso đều tỏa sáng đều đặn và là linh hồn trong lối chơi của đội bóng vùng Merseyside.

Một cặp tiền vệ trung tâm kì lạ. Người này không bổ sung cái thiếu của người kia, cũng không phải dạng một công - một thủ, mà cả hai cùng sắm vai trò playmaker trong hệ thống chơi của Barcelona. Họ đều nhỏ con, không mạnh tranh chấp nhưng cùng sở hữu kỹ thuật thượng thừa và tư duy chơi bóng giống nhau. Xavi và Iniesta sinh ra như để đá cặp cùng nhau, trong màu áo Barca lẫn ĐT Tây Ban Nha. Không ai khác, chính Xavi và Iniesta là "hạt nhân" trong lối chơi tiqui-taca vĩ đại mà Pep Guardiola phát triển nên. Kết quả của nó là gì thì ai cũng biết, 2 lần giành "cú ăn 3" và vô số danh hiệu quốc nội. 

Đức vốn là quốc gia sản sinh ra nhiều tiền vệ trung tâm rắn rỏi và lì lợm mà Stefan Effenberg, Torsten Frings là những ví dụ. Nhưng thập kỷ thứ 2 của thế kỷ 21, bóng đá Đức trong cuộc cánh mạng tư duy chơi bóng đã ra lò nhiều hơn những tiền vệ giàu tính kỹ thuật, đại diện tiêu biểu ở đây là Bastian Schweinsteiger và Toni Kroos. Dưới thời HLV Jupp Heynckes, hai cầu thủ này trở thành cặp tiền vệ trứ danh của đội bóng xứ Bavaria, sử dụng kỹ thuật bậc thầy cùng nhãn quan chiến thuật sắc bén giúp cỗ máy Bayern Munich chạy trơn tru và vươn đến đỉnh cao là "cú ăn 3" ở mùa 2012/13.