Trong kinh tế học, có một biểu thức được sử dụng để mô tả dạng chi phí đã phát sinh và không thể vãn hồi, gọi là Chi phí chìm. Chi phí chìm được nhận diện là chi phí không đáng đầu tư vào một kế hoạch tồi nhưng đã được thực hiện. Chi phí ấy đã biến mất và cách tốt nhất là quên đi chứ không phải nỗ lực đầu tư tiếp tục để vãn hồi.
Chi phí chìm không phải là thứ cao siêu phức tạp, nó xuất hiện hằng ngày trong đời sống. Ví dụ bạn mua một vé xem phim suất chiếu vào buổi tối, nhưng khi đêm đến, bạn không còn cảm thấy hứng thú xem phim nữa. Vậy, vé xem phim bây giờ đã trở thành một chi phí chìm. Thế nên, bạn đừng đi xem phim nữa. Đó là quyết định hiệu quả dù bạn đã chi tiền mua vé.
Hoặc nếu bạn là chủ doanh nghiệp, bạn chấp nhận trả cho nhân viên của mình mức lương 350.000 bảng/tuần với kỳ vọng anh ta sẽ là người kiếm nhiều tiền nhất về cho bạn. Tuy nhiên, anh ta không đạt được kỳ vọng. Liệu bạn có chấp nhận anh ta là một dạng chi phí chìm và chỉ sử dụng khi thích hợp hay vẫn cố gắng sử dụng anh ta nhiều nhất có thể để biện minh cho việc đã đầu tư rất nhiều tiền.
Đó là cách diễn giải đơn giản cho vấn đề nan giải mang tên Mesut Oezil tại Arsenal. Oezil là một cầu thủ đắt giá, hưởng lương cao nhưng chưa hẳn đáp ứng được kỳ vọng. Nếu không sớm giải quyết, vấn đề Oezil hoàn toàn có thể gây chia rẽ nội bộ tại Arsenal. Và đây là cách giải quyết của tân HLV Unai Emery: Nếu khả năng của Oezil giúp đội bóng cải thiện ở một trận đấu cụ thể, tiền vệ này sẽ ra sân. Ngược lại, nếu kỳ vọng vào Oezil bằng không, tiền vệ này sẽ dự bị.
Emery dùng người tùy vào tính chất từng trận đấu chứ không phải theo mức lương
Tuần qua, Oezil dính chấn thương, mức độ nghiêm trọng không rõ ràng và làm phức tạp thêm tình hình trước trận đại chiến với Manchester United. Tuy nhiên, với cách giải quyết của Emery rất rõ ràng là mức lương hay danh tiếng không phải là yếu tố quyết định để Oezil được vào sân ngay từ đầu. Nhưng không phải đợi đến trận đấu này, từ cuối tháng 11, ở cuộc đụng độ với Bournemouth, Oezil chắc hẳn đã cảm nhận được giá trị của anh không còn như xưa.
Dự đoán được Arsenal phải đương đầu với một hệ thống phòng ngự bê tông cốt thép từ HLV Eddie Howe, đồng nghĩa các học trò phải tiêu tốn rất nhiều thể lực cho sự va đập trên sân, Emery chỉ điền tên Oezil vào danh sách dự bị. Rốt cuộc, Arsenal thắng 2-1 và Emery giải thích rằng ông cần những cầu thủ đủ sức đối phó với "thể chất và cường độ" các cầu thủ Bournemouth tạo ra.
Quyết định và lời giải thích của Emery dĩ nhiên gây ra những phản ứng giáo điều bảo vệ Oezil, rằng vị chiến lược gia người Tây Ban Nha đã không đánh giá đúng giá trị thực của Oezil. Đơn cử là màn trình diễn thăng hoa của tiền vệ người Đức trong trận đấu với Leicester. Tuy nhiên, một màn trình diễn không thể phản ánh hết mọi mặt của vấn đề.
Oezil là mẫu cầu thủ phức tạp. Tiền vệ người Đức giàu kỹ thuật, chơi bóng sáng tạo nhưng mỏng cơm và đủng đỉnh. Với một thế trận kiểu như bảo vệ ưu thế về mặt điểm số trước Crystal Palace hay duy trì thế trận cân bằng với Chelsea, liệu Oezil có phù hợp?! Và không chỉ Oezil, mọi cầu thủ được xem là quan trọng ở Arsenal cũng có lúc bị Emery đẩy lên băng ghế dự bị.
Chẳng hạn thời điểm Arsenal đang bị Liverpool dẫn trước, bản hợp đồng kỷ lục và là chân sút hàng đầu Pierre-Emerick Aubameyang bị thay ra để thay bằng Alexandre Lacazette, cầu thủ chưa đá chính từ tháng 9. Hoặc ngay cả cậu bé vàng Lucas Torreira cũng chỉ sắm vai dự bị ở 5 trận đầu tiên, và chỉ được trọng dụng khi chứng minh rằng anh xứng đáng hơn Matteo Guendouzi.
Giá trị của Oezil là không thể phủ nhận nhưng quan trọng là sự phù hợp
Tất cả dẫn chứng trên cho thấy Emery đang đúng, vì ông dẫn dắt Arsenal bất bại 21 trận liên tiếp. Đồng nghĩa, cho thấy Wenger trong năm cuối cùng triều đại tại Arsenal đã sai, khi cố sống cố chết giữ hai ngôi sao Oezil và Alexis Sanchez trong đội hình. Tức là Emery không đặt câu hỏi: Cầu thủ này nên đá chính hay không? Câu hỏi vị chiến lược gia này đặt ra là: Cầu thủ này phù hợp đá chính ở trận này hay không?
Và không chỉ đội hình xuất phát, Emery cân nhắc từng vị trí trên băng ghế dự bị. Một cầu thủ dự bị đối với ông cũng giá trị không kém cầu thủ đá chính, dùng để trừng phạt hàng thủ đã mệt mỏi của đối phương hoặc gia cố khả năng phòng ngự, tăng khả năng cầm bóng... ở thời điểm cần thiết.
Trở lại với Oezil, tiền vệ người Đức có thể tự mãn rằng anh thuộc hàng tinh hoa, không phải dạng cầu thủ để cân nhắc dùng hay không dùng mà là phải dùng. Bởi lẽ đơn giản, anh là người hưởng lương cao nhất. Nhưng đừng quên Oezil được gia hạn hợp đồng trước khi Emery đến. Và việc tiền vệ này mất vị trí cho thấy không ai là không thể thay thế hoặc tập thể là trên hết dưới thời Emery.
Vấn đề bây giờ nằm ở Oezil. Liệu anh có chấp nhận cuộc chơi mới hay không, hoặc trượt dài trong bế tắc do tính tự mãn tạo nên. Nếu trường hợp thứ hai xảy ra, Emery trông có vẻ tàn nhẫn, nhưng thực tế chính tiền vệ người Đức đã tự khép cánh cửa sự nghiệp tại Arsenal.
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn