Nhìn theo góc độ nào đó, Van Dijk bây giờ vẫn như xưa. Anh vẫn chiếm ưu thế ở các pha không chiến, vẫn sở hữu nhiều pha truy cản, đánh chặn ấn tượng. Van Dijk vẫn mang trong mình sự lạnh lùng, điềm tĩnh cũng như tung ra những đường chuyền từ trái sang phải tuyệt vời cho Mohamed Salah và Trent Alexander-Arnold. Với vai trò thủ lĩnh, Van Dijk sẵn sàng cáng đáng mọi nhiệm vụ cho Liverpool, bao gồm cả việc trả lời phỏng vấn. Dù The Reds thắng, hòa hay thua, cựu ngôi sao Southampton thường nán lại để đưa ra những suy nghĩ của mình trước những chiếc micro của truyền thông đang đợi sẵn.

Đó là câu chuyện đã diễn ra tại sân Etihad cuối tuần qua. Khi các đồng đội của Van Dijk nặng trĩu nỗi buồn, lầm lũi đi qua những chiếc điện thoại, máy ghi âm và cả một nhóm săn chữ ký, thì Van Dijk đứng lại trả lời phỏng vấn với truyền thông. "Rất bực bội", Van Dijk chia sẻ cảm nghĩ sau thất bại 1-4 tan tác của Liverpool trước Man City. Về lý mà nói, thua một đội mạnh như Man City là chấp nhận được, song thua theo cách mà Liverpool đã thể hiện thì không. Van Dijk hé lộ, sẽ có một số "cuộc nói chuyện khó nghe" giữa các cầu thủ và đội ngũ ban huấn luyện tại buổi họp rút kinh nghiệm vào Chủ nhật (2/4).

Với tầm ảnh hưởng lớn, có thể nói xem Van Dijk chính là xem Liverpool, và mùa này không phải ngoại lệ. Những sự thất vọng, phong độ đi xuống của cá nhân được phản ánh bởi tập thể. Đối với Liverpool nói chung và Van Dijk nói riêng, câu hỏi đặt ra hiện giờ là liệu sự sa sút này chỉ là nhất thời hay thực sự đã hết thời? Dấu hiệu thụt lùi của Van Dijk đã manh nha xuất hiện trong trận mở màn Premier League 2022/23, khi Liverpool thoát thua hú vía trước Fulham. Ở trận hòa 2-2 ấy, Van Dijk đã bị tiền đạo Aleksandar Mitrovic "tra tấn" với sức càn lướt cùng nền tảng thể lực sung mãn. Trong khi đó, hàng tiền vệ của Liverpool cũng tỏ ra bối rối trước nguồn năng lượng dồi dào và khát khao từ đội chủ nhà.

Kể từ đó, Liverpool đã chơi trò đuổi bắt với những màn trình diễn phập phù. Có nhiều trận, đoàn quân của Jurgen Klopp chơi rất hay, rất tưng bừng, song có nhiều trận, họ lại trình diễn bộ mặt thảm họa để rồi giờ đây trượt dài trên bảng xếp hạng. Liverpool hiện xếp thứ 8 với 42 điểm, kém nhóm Top 4 tới 8 điểm trong bối cảnh Premier League đang bước vào giai đoạn nước rút. Với tình cảnh này, mục tiêu đoạt vé dự Champions League mùa tới đang ngày càng trở nên xa vời với Liverpool. Rõ ràng so với mùa trước, màn thể hiện tổng thể của Liverpool và cá nhân Van Dijk khác xa so với chính họ, cả về tinh thần lẫn năng lực.

Van Dijk được Liverpool đưa về từ Southampton hồi tháng 1/2018, và không quá khi nói rằng trung vệ này chính là người giúp CLB vươn đến đẳng cấp khác, một đẳng cấp để họ có thể chinh phục Champions League và Ngoại hạng Anh, trở thành thế lực đáng sợ tại châu Âu chứ không riêng gì giải quốc nội. Dù vậy, ở tuổi 31, Van Dijk dường như đã bỏ lại những gì tốt đẹp nhất sau lưng. Nói có sách, mách có chứng. Gần đây, Van Dijk đã bị hai cựu danh thủ đồng hương là Marco van Basten và Ruud Gullit chỉ trích thậm tệ. "Cậu ta nghĩ mình giỏi hơn những người còn lại", đó là đánh giá của Gullit sau thất bại 0-4 của Hà Lan trước Pháp ở vòng loại EURO 2024 vừa qua. Còn Van Basten thẳng thắn công kích, cho rằng việc Van Dijk hò hét trên sân chỉ "tạo ra sự hỗn loạn", thay vì đưa ra những hướng dẫn cụ thể cho các đồng đội. 

Ngay cả ở Anh, những người như Graeme Souness hay Bryan Robson đã chỉ trích khả năng lãnh đạo của Van Dijk. Souness gần đây cho biết: "Tôi không chắc liệu Virgil có phải là một thủ lĩnh hay không. Cậu ta không nói gì cả. Bạn đã bao giờ thấy cậu ta tức giận chưa? Hãy tức giận đi, làm ơn!". Dù vậy, cũng có những ý kiến bênh vực Van Dijk với góc nhìn khác. Nói trên BT Sport sau trận thua của Liverpool trước Man City, cựu danh thủ Rio Ferdinand chỉ ra tại sao không ai đặt câu hỏi về năng lực lãnh đạo của Van Dijk khi Liverpool bay cao, giành mọi danh hiệu quan trọng cấp CLB trong vòng 4 năm. Không ai phán xét về kỹ năng giao tiếp của Van Dijk khi trung vệ này xếp thứ 2 sau Lionel Messi ở cuộc đua Quả Bóng Vàng 2019.

Ai cũng có cái lý của mình, song sự sa sút của Liverpool mùa này quá ghê gớm, đến mức không thể lý giải nổi. Và rồi Van Dijk trở thành nạn nhân của những tiêu chuẩn cao của chính mình. Đây là mùa giải tồi tệ đầu tiên của ngôi sao 31 tuổi sau nhiều năm, và do đó, nó càng trở nên nổi bật. Kết quả là thu hút nhiều sự chú ý hơn. Thành thực mà nói, Van Dijk vẫn là một trung vệ xuất sắc. Không ai ở Premier League giỏi không chiến hơn cầu thủ này, và cũng có rất ít người sở hữu sự lạnh lùng, điềm tĩnh của anh. Van Dijk vẫn có những màn trình diễn nổi bật, hãy hỏi Marcus Rashford và Erling Haaland để biết câu trả lời. Dù vậy, không còn nghi ngờ gì nữa, hào quang của sự bất khả chiến bại, thứ đã khiến các tiền đạo đối phương e rè, mang đến sự yên tâm cho các đồng đội xung quanh của Van Dijk, đã bị hủy hoại. 

Giờ đây, mọi chân sút đều có thể làm khó Van Dijk, thậm chí biến anh thành gã hề. Van Dijk sẽ hồi sinh trong tương lai gần hay hào quang chói lọi đã tắt? Nếu là vế sau, Liverpool có thể gặp rắc rối lớn hơn những gì chúng ta tưởng tượng.