Thiên tài Gasperini

Thành phố Bergamo có gì ngoài những tòa nhà cổ kính? Những năm gần đây, người hâm mộ bóng đá biết đến nơi này với tư cách quê hương CLB Atalanta. Từ lâu lắm rồi, bóng đá Italia mới chứng kiến một đội bóng tí hon đứng lên thách thức Juventus và 2 đội bóng thành Milan. Ở 3 mùa giải gần nhất, Atalanta đều đứng hạng 3 và lọt vào vòng loại trực tiếp Champions League.

Atalanta không nổi lên như một hiện tượng chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Phong cách thi đấu của họ gần như không thau đổi trong 3 năm qua: Tấn công. HLV Gian Piero Gasperini biến đội bóng Atalanta từ một CLB vốn chỉ quen phòng ngự co cụm thành CLB có lối đá quyến rũ bậc nhất giải đấu. Điều này khiến những cầu thủ gắn bó lâu năm với Atalanta cũng bất ngờ.

"Tôi đầu quân cho Atalanta vào năm 2015, trước khi Gasperini đến", hậu vệ đội trưởng Rafael Toloi hồi tưởng. "HLV trưởng hồi đó là Edy Reja, và mục tiêu của CLB là trụ hạng. Reja thích chơi sơ đồ 4 hậu vệ phòng ngự. Rồi Gasperini đến và thay đổi mọi thứ. Atalanta chuyển sang đá 3 hậu vệ giống như Brazil. Nhiều cầu thủ tấn công hơn, bàn thắng cũng đến nhiều hơn".

Mùa giải 2016/17 của Atalanta kết thúc với vị trí thứ 4. Ai cũng bảo đó chỉ là may mắn, và chuỗi ngày thần tiên với đội bóng xứ Bergamo sẽ sớm kết thúc trong năm tiếp theo. Nhưng điều đó đã không xảy ra. Atalanta đứng thứ 7 ở mùa 2017/18 trước khi có 3 năm liên tiếp giành vé dự Champions League. Họ làm được điều này với một đội hình thiện chiến mà không mất quá nhiều tiền chiêu mộ cầu thủ.

Từ góc nhin của Toloi, anh nhận thấy sự khác biệt trong hành trình hóa rồng của Atalanta đều xoay quanh HLV Gasperini. Ông thích tấn công, nhưng không phải lúc nào cũng là kiểm soát bóng cứng nhắc và ghi bàn theo cùng một mô típ giống Pep Guardiola. Mỗi năm, Gasperini lại mang đến một vài thử nghiệm mới. Nhưng có một thứ ông không bao giờ thay đổi: Khát khao giành chiến thắng.

Đạp lên dư luận mà sống

Thành công của Atalanta trong 5 năm qua đến từ việc họ luôn vượt qua những nghi ngờ về khả năng, cũng như tiềm lực tài chính của CLB. Nếu như Juventus, Milan và Inter kiệt quệ vì chi tiêu thiếu hợp lý, Atalanta luôn tính toán chi ly. Ngay cả khi giành vé dự Champions League, họ cũng không thả ga mở hầu bao như những đội bóng khác. Điều này giúp CLB dành được ngân sách nâng cấp cơ sở vật chất.

Một trong những chỉ trích lố bịch nhất Atalanta từng gặp phải là lối đá tấn công của họ bị xem là "xa rời triết lý phòng ngự của bóng đá Italia". Gasperini và các học trò không nghĩ vậy. Trong một hệ thống thi đấu gồm 11 cầu thủ, mỗi người có một nhiệm vụ; và để giành chiến thắng, họ cần ghi bàn. Hàng phòng ngự dâng cao giúp Atalanta đưa bóng xâm nhập vòng cấm đối phương dễ dàng hơn, và đó là phương pháp "phòng ngự để tấn công".

Phong cách thi đấu của Atalanta từ chỗ xuất hiện như một ốc đảo giữa Serie A, nay trở thành xu hướng mới được bóng đá Italia áp dụng. Đội tuyển Italia do HLV Roberto Mancini dẫn dắt đã dùng lối chơi này ở EURO 2021 và lên ngôi vô địch. Atalanta như thổi một luồng gió mới, xóa tan những tư duy thực dụng cũ kỹ của bóng đá Italia. Từ chỗ không chịu nhận thất bại, họ giờ chỉ muốn giành chiến thắng.

Những con người làm nên chiến công của ĐT Italia ở EURO cũng có không ít cầu thủ đã và đang chơi cho Atalanta. Họ là Matteo Pessina, Alessandro Bastoni, Bryan Cristante và Leonardo Spinazzola. Nhiều người đã đến và đi khỏi thành Bergamo, nhưng Gasperini dường như không quá bận tâm về điều đó. Mọi nhân sự đều có thể thay thế. Chỉ cần ông còn tiếp tục ở lại với triết lý tấn công của mình, Atalanta vẫn đảm bảo thành công.