Người trả lời được câu hỏi về bóng đá Bỉ, tiếc thay, đã bị LĐBĐ Bỉ sa thải cách đây 2 năm. Đó là HLV Marc Wilmots, ra đi sau EURO 2016. Trong tư cách cầu thủ, Wilmots tham dự World Cup lần thứ 4, cũng là lần cuối, vào năm 2002.
Đấy cũng là kỳ World Cup mà Bỉ trở thành đội bóng đầu tiên trong lịch sử vượt qua 6 vòng đấu loại liên tiếp (từ World Cup 1982 đến World Cup 2002). Ở 5 trong 6 kỳ World Cup ấy, Bỉ vượt qua vòng đấu bảng. Và như đã nói, Wilmots góp mặt ở 4/6 kỳ World Cup trong giai đoạn hoàng kim của Bỉ. Cũng chính ông là người ghi bàn nhiều nhất cho ĐT Bỉ trên đấu trường World Cup.
Sau này, trong vai trò HLV, Wilmots lại đưa Bỉ vào VCK World Cup 2014. Lần đầu tiên Quỷ đỏ xuất hiện trở lại ở một giải đấu lớn, sau 5 lần liên tiếp vắng mặt (từ EURO 2004 đến EURO 2012). Wilmots có hiểu rõ ĐT Bỉ trong giai đoạn “rơi xuống tận đáy” 2004-2012? Hiểu rất rõ, nên ông mới chấm dứt được cả một giai đoạn đen tối cho nền bóng đá này.
Bây giờ, Bỉ đang chuẩn bị bước vào World Cup 2018 với lực lượng đáng để bất cứ đội tuyển nào, ngoài nhóm ứng cử viên vô địch, phải mơ ước. Đấy là những ngôi sao sáng nhất, hoặc quan trọng nhất của Chelsea, M.U, Man City. Đấy là các hảo thủ đến từ Barcelona, Liverpool, Tottenham, Napoli, Dortmund, PSG... Nhưng hàng loạt danh thủ từng có lúc làm cho Bỉ trở thành tập hợp ngôi sao đắt giá nhất thế giới ấy rút cuộc có phải là một đội mạnh? Bóng đá hấp dẫn cũng vì câu hỏi này. Tập hợp ngôi sao và một đội bóng là hai điều hoàn toàn khác nhau.
Dẫn dắt các ngôi sao Bỉ hiện thời là Roberto Martinez - HLV đã bị Everton sa thải. Trước Everton, Martinez đem về cho đội bóng nhỏ Wigan chiếc Cúp FA, nhưng ông cũng dẫn họ... xuống hạng, trong làng bóng Anh. Trước Wigan là Swansea, đội duy nhất còn lại mà Martinez từng huấn luyện.
Người ta đổ dồn mọi sự chú ý vào các ngôi sao, trong khi câu hỏi lớn nhất nơi ĐT Bỉ thật ra lại nằm ở vị trí của HLV Martinez. Một mặt, có thể đặt ra vấn đề đẳng cấp. Mặt khác, quan trọng hơn, Martinez hiểu như thế nào về ĐT Bỉ - về văn hóa nói chung của các hảo thủ trong tay ông, chứ không chỉ là văn hóa bóng đá?
Sở dĩ người ta nói rằng rất khó định nghĩa “bóng đá Bỉ” vì, giống như chính nước Bỉ, đấy là một nền bóng đá đầy sự phân hóa, thường xuyên chia rẽ. Từ giới lãnh đạo LĐBĐ cho đến các CLB hoặc ĐTQG. Wilmots thành công vì ông không chỉ là người Bỉ, là danh thủ đã gắn bó với ĐT Bỉ. Ông còn là... thượng nghị sĩ sau khi treo giày.
Ít ra, Wilmots có đủ kinh nghiệm về cách ứng phó với “phe nói tiếng Pháp”, “phe nói tiếng Đức”, hoặc “phe nói tiếng Flemish” - từ nội bộ của giới bóng đá đến xã hội bên ngoài. Bản thân Wilmots khi đang chơi bóng đỉnh cao đã chứng kiến vụ án Bosman, vụ án mà một cầu thủ tầm thường ở Bỉ đã lôi cả một CLB Bỉ lẫn LĐBĐ Bỉ ra tòa.
Cần nhớ: bóng đá phản ánh xã hội. Wilmots biết hơn ai hết: khi ĐT Bỉ chìm trong thất bại suốt giai đoạn 2004-2012, các tuyển thủ Bỉ... đâu có thấy buồn! Đã vậy, ông còn có cái uy của một cựu danh thủ, đủ để “trấn áp” mọi phe trong đội tuyển. Bây giờ, ĐT Bỉ trong tay Martinez không dễ có được những điều mà họ từng có nơi Wilmots. Hãy khoan nhìn các ngôi sao mà kỳ vọng vào Quỷ đỏ tại World Cup này!