Năm 2016, Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) đã trục xuất Timor-Leste khỏi vòng loại Asian Cup 2023, sau khi phát hiện 12 cầu thủ gốc Brazil đã thi đấu cho quốc gia này bằng giấy tờ giả mạo trong giai đoạn từ năm 2011 đến 2015. AFC đã hủy bỏ toàn bộ kết quả các trận đấu có sự tham gia của những cầu thủ không đủ điều kiện, phạt tiền Liên đoàn Bóng đá Timor-Leste, và cấm tham gia hoạt động đối với một số quan chức liên quan.
“AFC áp dụng chính sách không khoan nhượng đối với việc sử dụng cầu thủ không đủ điều kiện”, thông cáo chính thức của AFC công bố ngày 20/12/2016 nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh rằng “các liên đoàn thành viên phải chịu trách nhiệm đảm bảo mọi cầu thủ đáp ứng các tiêu chí đủ điều kiện theo quy định của AFC và FIFA.”
Ban đầu, Timor-Leste phủ nhận mọi cáo buộc và kháng án, nhưng sau khi không thể thuyết phục FIFA, họ đã hợp tác với cơ quan điều tra, tái cơ cấu bộ máy quản lý bóng đá, và thiết lập cơ chế xác minh cầu thủ mới. Toàn bộ quá trình này, từ cuộc điều tra đầu tiên của AFC năm 2015 đến khi FIFA phê chuẩn các biện pháp kỷ luật vào năm 2018, kéo dài gần 3 năm.
Giờ đây, FAM cũng đang đứng trước một thử thách tương tự. Ngày 25/9, Ủy ban Kỷ luật FIFA đã phạt FAM 350.000 franc Thụy Sĩ (tương đương 1,9 triệu RM) và đình chỉ 7 cầu thủ của đội tuyển quốc gia, gồm Facundo Garcés, Imanol Machuca, Héctor Hevel, Gabriel Palmero, Rodrigo Holgado, João Figueiredo, và Jon Irazabal, vì cung cấp thông tin sai lệch về điều kiện thi đấu cho Malaysia. Mỗi cầu thủ bị phạt thêm 2.000 franc Thụy Sĩ.
Theo báo cáo kỷ luật dài 19 trang của FIFA công bố vào tháng 10, FAM bị kết luận đã đăng ký cầu thủ nhập tịch mà không xác minh đầy đủ mối liên hệ thực chất của họ với Malaysia, đặc biệt là các thiếu sót trong hồ sơ cư trú và giấy tờ hợp pháp.
Quyền Chủ tịch FAM, Datuk Yusoff Mahadi, cho biết liên đoàn “bị sốc” trước quyết định của FIFA, nhưng sẽ kháng cáo qua tất cả các kênh pháp lý có thể. “Chúng tôi tôn trọng quy trình kỷ luật, nhưng tin rằng quyền công dân của các cầu thủ đã được cấp theo đúng luật Malaysia. Chúng tôi tự tin rằng đơn kháng cáo sẽ làm rõ sự hiểu lầm này,” Yusoff cho biết. Ông cũng nói thêm rằng FAM đã bắt đầu kiểm soán nội bộ quy trình đăng ký cầu thủ, gọi đây là “bài học khó khăn nhưng cần thiết trong quản trị”.
Một quan chức FAM nói với hãng tin Bernama đầu tuần này rằng, đơn kháng cáo sẽ tập trung vào việc công nhận hợp pháp quốc tịch của các cầu thủ và quy trình làm việc với Cục Đăng ký Quốc gia Malaysia (JPN).
Tổng thư ký AFC, Datuk Windsor Paul, trả lời phỏng vấn NST ngày 30/9 cho biết liên đoàn “đang theo dõi tình hình” và sẽ chỉ hành động “sau khi quá trình kháng cáo tại FIFA kết thúc.”
Luật sư thể thao Richard Wee nhận định: “Trường hợp của Timor-Leste cho thấy quy trình kỷ luật của FIFA và AFC có thể kéo dài 1–2 năm, đặc biệt nếu kháng cáo được đưa lên Tòa Trọng tài Thể thao (CAS). Điều quan trọng với FAM lúc này là minh bạch và hợp tác, chứ không phải đối đầu.”
Đối với Timor-Leste, hậu quả để lại rất nặng nề. Quốc gia này bỏ lỡ hai kỳ Asian Cup, trải qua nhiều năm bị cô lập về mặt thi đấu quốc tế, và chỉ dần được phục hồi quyền tham gia AFC, sau khi tăng cường kiểm soát hồ sơ cầu thủ và tiêu chuẩn hóa quá trình nhập tịch.
Con đường phía trước của Malaysia phụ thuộc vào cách FAM xử lý khủng hoảng này. Vụ việc của Timor-Leste cho thấy rằng việc khôi phục niềm tin không đến từ sự phản kháng, mà từ sự kiên nhẫn, minh bạch và cải cách.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
