Vàng-xanh, sắc áo huyền thoại sinh ra từ thảm họa Maracanazo của người Brazil

Ngọc Trung Ngọc Trung
21:42 ngày 14-03-2020
Bóng đá Brazil tồn tại vô khối huyền sử. Tiêu biểu bậc nhất là câu chuyện về thảm họa Maracana và sự ra đời của chiếc áo vàng xanh huyền thoại.

Từ thảm kịch Maracanazo…

Đội tuyển Brazil trong chiếc áo đấu màu vàng viền xanh đã in vào tiềm thức biết bao thế hệ người hâm mộ bóng đá và là hiện thân của lối chơi tấn công tận hiến đẹp đẽ. Từ Pele, vua bóng đá quyền uy đến Zico hào hoa nhưng dang dở. Từ Ronaldo tài nghệ siêu quần đến Neymar tài tật song hành.

Vì thế, xuất hiện quan niệm sai lầm rằng lịch sử Selecao gắn chặt cùng sắc áo vàng xanh. Thực tế, ĐT Brazi dùng trang phục màu trắng cho đến trận “chung kết” World Cup 1950, trận đấu cả quốc gia này đinh ninh sẽ chiến thắng và đăng quang, đến nỗi có tờ báo đã lên sẵn trang bìa với dòng tít: “Chúng ta là nhà vô địch thế giới”.

Đó là giải vô địch bóng đá thế giới người Brazil dồn hết tâm sức để đăng cai và đăng quang. Ở trận đấu cuối cùng và có tính chất như một trận chung kết (Brazil từ hòa đến thắng sẽ đăng quang) trên sân Maracana, với hơn 100.000 chỗ ngồi và được xây dựng cho sự kiện này, Brazil trong màu áo trắng bất ngờ để thua Uruguay 1-2.

Cả sân bóng khổng lồ chết lặng, như Alcides Ghiggia, tác giả bàn ấn định tỷ số cho ĐT Uruguay 11 phút trước khi hết giờ nhớ lại: “Chỉ 3 người từng khiến Maracana lặng như tờ, là Frank Sinatra, Đức Giáo Hoàng và tôi”. Thủ thành Barbosa, người bị Ghiggia sút tung lưới, sống đời khổ hận vì bị nguyền rủa trong suốt phần đời còn lại. HLV Flavio Costa mất hai ngày mới có thể trốn khỏi sân, nhờ cải trang thành nữ lao công.

Vì vậy, văn hào Nelson Coleues so sánh: “Mỗi quốc gia đều có một thảm kịch. Như Nhật Bản với quả bom nguyên tử ném xuống Hiroshima. Thảm kịch của chúng tôi là thất bại trước Uruguay năm 1950”. Và thảm kịch này được lưu giữ trong lịch sử bằng cái tên Maracanazo.

ĐT Brazil trong màu áo trắng dự World Cup 1950 trên sân nhà

Tất nhiên, vì Maracanazo là bi ai của cả dân tộc, LĐBĐ Brazil tìm mọi cách để làm vơi đi ký ức đau thương. Một trong những nỗ lực đáng kể nhất, là xóa sổ màu áo trắng tang thương. Trong những năm tiếp theo, ĐT Brazil chuyển sang sử dụng áo đấu màu xanh dương, nhưng màu áo này không hấp dẫn và cũng không đem lại sự khởi sắc. Hai giải đấu tiếp theo, Brazil thu Paraguay tại Copa America 1952 và bị loại ở giải vô địch Pan-America 1953.

…đến huyền thoại vàng xanh

Trong nỗi hoang mang về nền bóng đá của dân tộc, tờ Correio da Manha tổ chức một cuộc thi, yêu cầu công chúng trình bày ý tưởng thiết kế cho trang phục thi đấu của ĐT Brazil, với điều kiện đảm bảo 4 màu sắc có trong quốc kỳ: vàng, xanh lá, xanh dương và trắng. Nhà thiết kế đã vẽ poster chính thức cho World Cup 1950 đề xuất áo xanh lá, quần trắng và tất vàng nhưng bị đánh trượt.

Người chiến thắng là Aldyr Garcia Schlee, một họa sĩ vẽ hình minh họa mới 19 tuổi làm việc cho một tờ báo nhỏ ở miền nam Brazil. Thiết kế của ông là áo vàng truyền thống nhưng thêm viền xanh lá cây trên cổ áo và tay áo, quần thì màu xanh và và tất màu trắng.

Trang phục này lần đầu được sử dụng trong chuyến hành quân đến sân Santiago của ĐT Chile tại lượt trận thứ nhất vòng loại World Cup 1954 và ĐT Brazil giành chiến thắng 2-0. Lượt trận thứ hai, Selecao tiếp tục dùng sắc áo vàng xanh này và đánh bại Paraguay vẫn trên sân đối phương (Asuncion) với tỷ số 1-0.

Tuy nhiên, lượt trận thứ ba mới là cột mốc đáng nhớ. Đó là cuộc tiếp đón Chile và ĐT Brazil quyết định trở lại Maracana trong màu áo vàng xanh. Cũng như màu áo trắng, từ sau thảm kịch Maracanazo, Selecao không dám bén mảng đến thánh địa này. Tổng cộng là 3 năm 8 tháng.

ĐT Brazil trở lại Maracana trong màu áo vàng xanh vào ngày 14/3/1954

Vẫn hơn 100.000 người mua vé đến sân, chính xác là 112.000 người, và trong sắc áo vàng xanh, ĐT Brazil giành chiến thắng 1-0 nhờ pha lập công duy nhất của chân sút Baltazar. Cuối cùng, nỗi đau cũng nguôi ngoai và công chúng tha thứ cho Selecao. Từ đó, sắc áo vàng xanh trở thành hiện thân của ĐT Brazil, với biệt danh La Verdeamarelha cũng như đi vào huyền thoại bóng đá thế giới.

Trận đấu lịch sử này diễn ra vào ngày 14 tháng 3 năm 1954, cánh đây đúng 66 năm.

Chuyện về Aldyr Garcia Schlee, cha đẻ áo vàng xanh

Như đã đề cập, khi thắng giải và trở thành người thiết kế trang phục thi đấu cho ĐT Brazil, Aldyr Garcia Schlee mới 19 tuổi và đang làm họa sĩ vẻ hình minh họa cho một tờ báo tại Pelotas, thị trấn nhỏ cực nam Brazil, sát biên giới Uruguay. Thậm chí khi Maracanazo xảy ra, Aldyr đã… ăn mừng vì ông là CĐV của ĐT Uruguay.

Trở lại với câu chuyện thiết kế áo đấu, sau này Aldyr tường thuật lại: “Cuộc thi yêu cầu trang phục phải có đủ 4 màu của quốc kỳ Brazil. Đó là một vấn đề nan giải: Không có trang phục thi đấu bóng đá nào dùng 4 màu, và lại là 4 màu không ăn nhập với nhau Tôi đã phác thảo hàng tá bản phối, và cuối cùng quyết định màu xanh dương đi với màu trắng, vì vậy đó là quần, đồng nghĩa áo dùng màu vàng. Màu xanh lá cây, không cách nào khác, được sử dụng để trang trí và phối với màu vàng. Cuối cùng, tất cần thật đơn giản, nên tôi chọn màu trắng”.

Aldyr không hề biết ông thắng giải cho đến khi vô tình đọc trên một tờ nhật báo. Sau đó, ông dùng số tiền thưởng 20.000 real (tương đương 7.500 USD ngày nay) để đi học một lớp thiết kế đồ họa 6 tháng. Nhưng rốt cuộc, Aldyr từ bỏ ngành thiết kế đồ họa để trở thành cây bút Correi da Manha và 2 lần giành giải thưởng Bienale of Brazilian về hạng mục văn chương.

 

Sử dụng tiếng Việt có dấu. Ký tự còn lại 500.

* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn

TT
Đội bóng
Trận
+/-
Điểm
1
28
+46
64
2
28
+39
64
3
27
+34
60
4
29
+18
56
5
28
+17
53
6
28
0
47
7
29
-4
44
8
28
+6
42
9
28
-2
41
10
28
+11
40
11
27
+2
39
12
29
-1
38
13
28
-11
35
14
28
-16
27
15
28
-12
26
16
29
-18
22
17
28
-10
21
18
29
-16
21
19
29
-34
17
20
28
-49
15

Thông tin Toà soạn

Tạp chí Điện tử Bóng Đá

Tổng biên tập:
Nguyễn Tùng Điển
Phó Tổng biên tập:
Thạc Thị Thanh Thảo Nguyễn Hà Thanh Nguyễn Trung Kiên Vũ Khắc Sơn

Địa chỉ liên hệ

Tầng 6 tòa nhà Licogi 13
Số 164 đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội

Tel: (84.24) 3554 1188 - (84.24) 3554 1199
Fax: (84.24) 3553 9898
Email: toasoan@bongdaplus.vn | vanphong@bongdaplus.vn
 

Liên hệ Quảng cáo

Hotline: 0903 203 412
Email: quangcao@bongdaplus.vn

x