“Trong bóng đá, hợp đồng không có mấy liên quan vì các HLV có thể có 3, 4 hoặc 5 năm giao kèo, nhưng nếu kết quả không đủ tốt, bạn phải chấp nhận đi theo con đường của riêng mình. Tôi không phải trường hợp khác biệt. Tôi không đủ dũng cảm để nghĩ rằng hợp đồng của tôi có thể bảo vệ tôi theo bất kỳ cách nào”, HLV Southgate tâm sự trước trận gặp Đức của Anh ở lượt cuối vòng bảng Nations League 2022/23.

Rõ ràng, sau hàng loạt kết quả không thể chấp nhận của ĐT Anh (không thắng trận nào ở Nations League và phải xuống chơi tại League B mùa tới), HLV Southgate bắt đầu cảm nhận được sức nóng. Chiến lược gia 52 tuổi được xem là công thần của bóng đá Anh, bởi ông đã từng bước vực dậy một tập thể tan nát sau thất bại nhục nhã trước Iceland tại EURO 2016. Dưới bàn tay của Southgate, ĐT Anh trở lại cạnh tranh các danh hiệu lớn, và vị trí á quân EURO 2020 là thành quả xứng đáng.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi khi Southgate giờ đây trở thành tâm điểm chỉ trích của NHM xứ sương mù. Áp lực dành cho FA cũng ngày một lớn hơn, bởi họ cần tìm các phương án thay thế nếu Southgate rời nhiệm sở hậu World Cup 2022. Nghe thì tưởng đơn giản, song danh sách những HLV tiềm năng có thể ngồi vào “ghế nóng” rất ngắn và thiếu các ứng viên thuyết phục.

Năm 2016, Sam Allardyce - người được bổ nhiệm thay thế Roy Hodgson dẫn dắt ĐT Anh - bị sa thải chỉ sau 1 trận nắm quyền. Dù vậy thời điểm ấy, FA đang có Southgate làm việc ở hệ thống huấn luyện, nhờ đó họ “tiện tay” sử dụng chiến lược gia này làm HLV tạm quyền trước khi đôn ông lên vai trò chính thức. Hiện tại, FA không có một “Southgate thứ hai” trong hệ thống đào tạo, và với việc Graham Potter đã chuyển sang dẫn dắt Chelsea, những ứng viên xuất sắc người Anh dường như không còn nữa.

Dĩ nhiên, người kế nhiệm Southgate dẫn dắt Tam sư không nhất thiết phải là người Anh, nhưng FA từng nói rằng họ đã đầu tư rất nhiều thời gian lẫn tiền bạc để đào tạo, phát triển các HLV “cây nhà lá vườn”, nên muốn khai thác cho ĐTQG. Eddie Howe của Newcastle cũng là một ứng viên triển vọng, nhưng ông đang gây ấn tượng mạnh tại Newcastle. Howe chắc chắn muốn tận hưởng thêm những ngày tháng nắm quyền ở một CLB giàu có như Chích chòe trước khi nghĩ về công việc tại ĐTQG.

Nếu FA giữ vững lập trường với HLV bản địa, Steven Gerrard của Aston Villa và Frank Lampard của Everton có thể là những chọn lựa. Hai nhà cầm quân này đều được trui rèn cùng lò với Potter, và được đánh giá có triển vọng lớn. Tuy nhiên, mặt hạn chế của họ thì ai cũng thấy, đó là còn thiếu kinh nghiệm huấn luyện dưới áp lực lớn. 

Hiện tại, Gerrard gặp nhiều khó khăn tại Aston Villa, còn Lampard cũng trải qua tình cảnh tương tự tại Everton. Kỳ vọng lẫn áp lực tại ĐTQG chắc chắn vô cùng khủng khiếp, và không có gì đảm bảo Gerrard hoặc Lampard sẽ thành công nếu được chọn. Họ không phải những ứng viên hoàn hảo. Ngay cả Potter, Howe hay một vài HLV người Anh khác cũng vậy.

Đó có lẽ là lý do vì sao FA rất muốn Southgate có thể “vượt qua cơn bão” để tiếp tục công việc tại Tam sư. Trừ khi FA thay đổi quan điểm, tuyển dụng một HLV ngoại có danh tiếng và đẳng cấp, với Mauricio Pochettino là ứng viên sáng giá, khó khăn mới có thể được tháo gỡ. Bằng không, Southgate có lẽ vẫn là HLV nội tốt nhất cho ĐT Anh hiện tại.