'Lời kêu cứu' của Lamine Yamal

Câu chuyện đang lặp lại, và thông điệp ngày càng rõ ràng: bóng đá đang hủy hoại chính các cầu thủ. Ở tuổi 18, Yamal đã dính chấn thương khi tập trung cùng đội tuyển Tây Ban Nha hồi tháng 9, khiến cả Barca lẫn LĐBĐ Tây Ban Nha tranh cãi dữ dội về tình trạng thể lực của anh.

HLV Hansi Flick tỏ rõ sự bức xúc: "Thật đáng tiếc. Cậu ấy đã lên tuyển trong tình trạng đau đớn, vẫn ra sân thi đấu... Đó không phải là cách chăm sóc cầu thủ". HLV Luis de la Fuente của tuyển Tây Ban Nha thì bảo vệ quy trình y tế của tuyển quốc gia. Dù Yamal chỉ phải nghỉ khoảng 3 tuần, vấn đề không nằm ở chỗ đó. Trường hợp của anh chỉ phơi bày một sự thật lớn hơn mà bóng đá đang cố tình phớt lờ: lịch thi đấu đang "nuốt chửng" các ngôi sao trẻ.

Báo cáo mới nhất của Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp Thế giới (FIFPRO) về khối lượng thi đấu đã đặt ra những con số đáng báo động. Lamine Yamal là ví dụ điển hình cho hướng đi nguy hiểm mà bóng đá đang trượt vào nếu không sớm phanh lại.

Ở tuổi 18, anh đã chơi 130 trận chuyên nghiệp, với tổng cộng 9.772 phút thi đấu - gần gấp đôi so với Andres Iniesta, Xavi hay Cesc Fabregas ở cùng độ tuổi. Yamal còn thi đấu nhiều hơn 31% số phút so với Jude Bellingham khi cầu thủ người Anh mới 18 tuổi, dù ngôi sao thuộc biên chế Real Madrid từng được coi là trường hợp "bị khai thác quá mức".

Thậm chí, Yamal đã phải tiêm thuốc giảm đau để tiếp tục ra sân - điều từng là cấm kỵ với cầu thủ trẻ.

Trường hợp của Federico Valverde ở Real Madrid là một cực điểm khác của sự quá tải. Mùa 2024/25, anh thi đấu 72 trận, tương đương 6.676 phút, trong đó 81% các trận diễn ra liên tiếp (nghĩa là nghỉ dưới 5 ngày giữa các trận). Gần như suốt cả mùa, Valverde ra sân mỗi 3 hoặc 4 ngày, với cường độ tối đa.

Các bác sĩ đều thống nhất rằng nhịp độ này là không thể duy trì. Còn Rodri là minh chứng bi kịch hơn. Trong hai mùa 2022/23 và 2023/24, anh thi đấu 135 trận, vượt xa ngưỡng 55 trận/năm mà chuyên gia y học khuyến nghị. Sau khi chơi trận chung kết EURO 2024 cùng tuyển Tây Ban Nha, Rodri dính chấn thương gân kheo, gần như không có thời gian nghỉ trước khi quay lại thi đấu. Và kết quả là anh đứt dây chằng chéo, phải nghỉ 235 ngày.

HLV Mikel Arteta của Arsenal từng cảnh báo: "Chúng tôi có những cầu thủ đã chơi 130 trận trong hai mùa. Khi bạn cứ tiếp tục ép cơ thể như vậy, tai nạn là điều không thể tránh khỏi".

Tiền vệ Pedri của Barca cũng không tránh khỏi vòng xoáy này. Mùa 2024/25, anh ra sân 69 trận, tương đương 5.503 phút, trong đó có 55 trận liên tiếp mà không được nghỉ hồi phục đúng cách. Ở tuổi 22, anh phải gánh khối lượng thi đấu mà cách đây 10 năm không ai tưởng tượng nổi.

• Kim Min-jae chơi 20 trận chỉ trong 73 ngày, tức một trận mỗi 3,6 ngày.
• Luka Modric, ở tuổi 39, vẫn phải đá 76 trận (4.376 phút).
• Achraf Hakimi: 69 trận (6.371 phút).

Trung vệ Jules Kounde nói thay cho tất cả: "Khi có quá nhiều trận đấu... trong cuộc sống, khi thứ gì bị lạm dụng, nó mất dần giá trị. Người ta bắt đầu mất hứng với nhiều trận, vì bóng đá bị tiêu thụ quá mức".

Báo cáo của FIFPRO, dựa trên khảo sát 1.500 cầu thủ và 70 bác sĩ độc lập, khẳng định các cầu thủ cần tối thiểu 28 ngày nghỉ hoàn toàn giữa hai mùa giải. Hậu EURO 2024, chỉ 14% cầu thủ đạt được mốc này. Hậu Copa America, con số chỉ là 9%. Thủ thành Alisson Becker nói thẳng: "Không ai hỏi chúng tôi nghĩ gì về việc thêm nhiều trận hơn. Nhưng ai cũng biết chúng tôi nghĩ gì, tất cả đều mệt mỏi".

Hè vừa qua, phiên bản FIFA Club World Cup mở rộng đã biến mọi thứ thành "cơn ác mộng". Không đội nào có đủ 28 ngày nghỉ khuyến nghị: RB Salzburg chỉ có 8 ngày, PSG chỉ 7 ngày. Làm một phép so sánh với các môn thể thao khác, chúng ta sẽ thấy rõ sự bất hợp lý.

• Một đội lọt vào chung kết NBA có 23 tuần nghỉ.
• Cầu thủ bóng chày không dự play-off được 15 tuần nghỉ.
• Giải VĐQG Australia đảm bảo 14 tuần nghỉ.

HLV Pep Guardiola từng nói: "Tôi luôn lấy NBA làm ví dụ. Họ chơi 80 trận trong vài tháng, nhưng sau đó được nghỉ 4 tháng để hồi phục. Chúng tôi thì chỉ có ba tuần".

Khối lượng thi đấu đã khủng khiếp, song quãng đường di chuyển còn phi lý hơn. Mathew Ryan bay 169.000 km trong mùa, mất 217 giờ trên máy bay và vượt qua hơn 100 múi giờ; Andre Onana bay 127.000 km trong 33 chuyến đi cùng MU và tuyển Cameroon; Moises Caicedo chơi 4 trận ở hai châu lục trong 14 ngày, di chuyển 25.000 km hay Javier Altamirano chỉ có 24 giờ nghỉ giữa hai trận - một cho tuyển Chile, một cho CLB.

Rõ ràng, trong cuộc chiến giành quyền lực và lợi nhuận ấy, người chịu thiệt vẫn là cầu thủ. HLV Marcelo Bielsa từng nói: "Phớt lờ hậu quả của việc thi đấu và di chuyển quá mức sẽ khiến bất kỳ cầu thủ nào cũng chấn thương". Và giờ đây, với Lamine Yamal, mọi lời cảnh báo đã trở thành hiện thực.