Lên hạng và xuống hạng, chuyện của Fulham, Bournemouth & các 'CLB lò xo'

Người Tây Ban Nha có một câu nói nổi tiếng: “Thà làm đầu chuột hơn làm đuôi sư tử”. Đó là những lời HLV Rafa Benitez từng nói với tiền đạo Aleksandar Mitrovic, thời hai người còn làm việc cùng nhau tại Newcastle. Rất ít cầu thủ tại châu Âu có thể thể hiện “sự phân cực” rõ ràng như Mitrovic. Ngôi sao người Serbia là một tay săn bàn cừ khôi, một sát thủ rất khó có thể ngăn cản ở một môi trường nhưng khi sang tới môi trường khác, anh bỗng chốc trở nên tầm thường, thậm chí thiếu hiệu quả.

Ở giải Hạng nhất Anh (Championship), kỷ lục của Mitrovic là vô song. Anh đang đứng thứ 12 trong danh sách những tay săn bàn vĩ đại nhất lịch sử Championship với 85 pha lập công. Tính trung bình, chân sút hiện thuộc biên chế Fulham ghi 1 bàn sau mỗi 117 phút. Mùa trước, Mitrovic khiến các chân sút khác ở giải đấu “ngửi khói” với 43 bàn sau 44 lần ra sân cho Fulham. Đây là số pha lập công kỷ lục trong một mùa tại Championship. Kỷ lục trước đó chỉ là 31 bàn.

Nói vậy để thấy Mitrovic “out trình” ra sao tại sân chơi hạng hai của bóng xứ sở sương mù. Anh như người khổng lồ, dễ dàng đè bẹp các đối thủ. Thế nhưng, mỗi khi Fulham thăng hạng lên Premier League, Mitrovic từ “đầu chuột” hóa thành “đuôi sư tử”. Việc Mitrovic giảm hiệu suất ghi bàn ở Ngoại hạng Anh mùa này gần như không phải điều bất ngờ. Tại Premier League, Mitrovic phải đối mặt với những hậu vệ xuất sắc hơn, và Fulham - một CLB thuộc dạng tầm trung - sẽ phải vật lộn để tạo ra nhiều cơ hội hơn cho Mitrovic.

Chính điều này dẫn đến việc Mitrovic gặp khó khăn trong khâu tìm kiếm các bàn thắng. Ở mùa giải đầu tiên chơi tại Ngoại hạng Anh, Mitrovic chỉ ghi 11 bàn cho Fulham. Ở mùa giải gần nhất thử sức tại sân chơi này, cụ thể là mùa 2020/21, Mitrovic thậm chí chỉ ghi vỏn vẹn 3 bàn. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là quy mô của tỷ lệ sụt giảm. Vào thời điểm Fulham rớt hạng lần gần nhất, năm 2021, Mitrovic chỉ là “một phần thoáng qua” của CLB. Một cầu thủ quá giỏi ở Championship dường như không tốt cho Premier League.

Mitrovic không phải là cầu thủ duy nhất vướng vào tình cảnh trớ trêu này. Thay vào đó, anh đơn giản là hình ảnh minh họa rõ nét cho một bức tranh lớn hơn, đó là các đội bóng, bao gồm cả Fulham. Họ đại diện cho vấn đề cấp bách nhất mà bóng đá Anh phải đối mặt ở những ngày đầu tiên của mùa giải mới tại Premier League: Có không ít CLB thấy bản thân bị lạc ở đâu đó giữa đầu chuột và đuôi sư tử. Nói một cách dễ hiểu, những đội bóng như Fulham có thể “làm vương làm tướng” tại Championship, song lại thiếu năng lực để “thét ra lửa” ở Ngoại hạng Anh.

Trong 4 mùa giải qua, Fulham xuống hạng năm 2019, trở lại Ngoại hạng Anh năm 2020, xuống hạng một lần nữa năm 2021 và thăng hạng năm 2022. Norwich cũng trải qua vòng tròn tương tự và chỉ ngược con số (lên hạng năm 2019, 2021, xuống hạng năm 2020, 2022). Watford xuống hạng năm 2020 và 2022, lên hạng năm 2021. Bournemouth “kém” hơn một chút khi xuống hạng năm 2020 và thăng hạng năm 2022. Vậy điều gì khiến các gương mặt quen thuộc này cứ lên lên xuống xuống đều đặn qua mỗi mùa giải?

Những đội bóng như Fulham, Norwich hay Watford nhận được số tiền khổng lồ khi thăng hạng, được ví như một chiếc lò xo giúp họ tăng cường lực lượng và chi trả ngân sách. Trong quá trình thi đấu tại Premier League, các CLB này còn thu về số tiền không nhỏ từ giải đấu để rồi khi rớt hạng, họ trở nên vượt trội hoàn toàn so với các đối thủ tại Championship. Có một thực tế là hiện nay, rất ít đội bóng ở giải Hạng nhất Anh nhận được những khoản tiền đó. Theo thời gian, tất cả tạo nên một khoảng cách khó lòng san lấp.

“Championship là một giải đấu tuyệt vời. Nó vô cùng cạnh tranh và khó đoán, miễn là bạn chấp nhận rằng hai trong số các CLB xuống hạng sẽ lập tức thăng hạng trở lại”, Rick Parry - chủ tịch của các giải đấu chuyên nghiệp Anh (EFL) thừa nhận.

Vòng luẩn quẩn này khiến các đội bóng như Fulham, Norwich hay Watford, ở một khía cạnh nào đó, không cảm thấy tuyệt vọng khi phải xuống hạng. Bởi nhìn theo góc độ tích cực, với nguồn lực và kinh nghiệm tích luỹ được từ môi trường Premier League, Fulham hay bất kỳ CLB nào khác lại dễ dàng xưng bá ở Championship như cách Mitrovic bắt nạt các đối thủ ở hạng dưới, và rồi nhanh chóng tìm đường thăng hạng trở lại. Nói họ bị kẹt giữa đầu chuột và đuôi sư tử cũng đúng, nhưng nói họ sống tốt với kiểu đầu chuột đuôi sư tử có lẽ cũng chẳng sai.