Tất nhiên, thế nào thì chúng ta cũng sẽ lại thi đấu, xem bóng đá và tranh cãi về bóng đá như mổ bò, nhưng vào thứ Ba vừa qua, đến lượt lịch thi đấu của những giải lớn hơn cấp độ VĐQG cũng đã bị điều chỉnh. FIFA Club World Cup 2021, CAN, Copa America, Champions League, Europa League, và EURO 2020, tất cả đều tạm dừng, đẩy lùi và sắp xếp lại tạm thời.

Thứ Ba vừa qua, chúng ta cảm thấy như là lần đầu tiên bóng đá có chỗ bấu víu. Đã có những cuộc họp và những quyết định được đưa ra. Những quyết định đó là hợp lý và được truyền đạt rõ ràng. Và, lần đầu tiên sau 2 tuần, chúng ta không thấy ai có vẻ đe dọa sẽ kiện ai cả.

OK, những gì đã được quyết định và ai quyết định nó? Thứ Năm tuần trước, một ngày trước khi HLV Mikel Arteta của Arsenal dính líu đến đại dịch COVID-19 và Premier League đã buộc phải tạm dừng, UEFA đã mời 55 LĐBĐ thành viên, Hiệp hội CLB châu Âu (ECA), BTC các giải đấu châu Âu (EL)  và Hiệp hội Cầu thủ Thế giới (FIFPro) tới thảo luận cách xử lý vẫn đề sự bùng phát của virus corona tác hại tới bóng đá.  

Cuộc thảo luận đó đã diễn ra trong 3 cuộc họp qua video riêng biệt cùng diễn ra vào thứ Ba, với thông báo chính là dời VCK EURO 2020 sang Hè 2021. Trong một tuyên bố chung, được ký bởi 4 chủ tịch của ECA, EL, FIFPro và UEFA, cũng đã tiết lộ rằng loạt trận play-off tranh 4 vé vớt dự VCK EURO 2020 dự kiến vào cuối tháng này sẽ được dời sang tháng 6 tới, vốn đang trống lịch.  

VCK Nations League, VCK U21 EURO, và VCK EURO nữ vốn lên lịch được tổ chức vào mùa Hè 2021 cũng sẽ được điều phối lại, tương tự như vòng loại World Cup 2022  khu vực châu Âu vòng thứ ba và thứ tư.  

Về phía CLB, toàn bộ các giải đấu và thành viên của nó cũng đã “đưa ra cam kết” sẽ hoàn thành các giải VĐQG vào cuối mùa giải này, và chậm nhất là trước ngày 30/6 trong trường hợp nếu tình hình kiểm soát dịch bệnh được cải thiện và có thể tổ chức thi đấu phù hợp và cẩn trọng.  

Để tạo điều kiện cho cam kết này, sẽ có những hạn chế hoặc tác độc đến tính độc quyền của lịch thi đấu. Có nghĩa, các trận đấu vẫn thường được tổ chức vào cuối tuần có thể sẽ diễn ra trùng với lịch thi đấu của Champions League hay Europa League hay các chúng ta phải xem Champions League vào Super Sunday.

Nhưng người ta cũng thừa nhận rằng, có thể chúng ta còn phải thích nghi với những sự điều chỉnh khác được áp dụng cho các vòng đấu loại của Champions League và Europa League mùa giải tới, thường bắt đầu vào đầu tháng 7, tuỳ theo thời hạn kết thúc thực của các giải VĐQG và giới hạn đến ngày 30/6/2020.

Cuộc họp cũng đưa ra quyết định rằng sẽ có 2 nhóm làm việc được thành lập: một để xem xét lịch thi đấu để đưa ra các giải pháp tốt nhất để “kết thúc mùa giải một cách thông suốt”; và nhóm kia sẽ chịu trách nhiệm đánh giá các tác động kinh tế, tài chính và pháp lý do dịch bệnh bùng phát và đề xuất các biện pháp giảm thiểu hậu quả.

CONMEBOL, LĐBĐ Nam Mỹ, cũng đã theo sau đề nghị của UEFA bằng cách dời  Copa America 2020 sang năm sau và LĐBĐ châu Phi cũng đã đồng ý hoãn giải Vô địch các Quốc gia châu Phi 2020, vốn được tổ chức xen kẽ luân phiên với Cúp các Quốc gia châu Phi (CAN), vô thời hạn.

Cùng ngày, FIFA đã bổ sung tiếng nói của mình vào điệp khúc chung của UEFA bằng cách chấp nhận những sự trì hoãn khác đó và đồng ý lên lịch lại cho VCK FIFA Clubs World Cup thể thức mới (gồn 24 đội) vốn sẽ được tổ chức vào Hè 2021, đến cuối năm sau hoặc thời gian thích hợp trong năm 2022 hoặc 2023.

 FIFA, ngoài cam kết tài trợ 10 triệu đô la cho việc phòng chống đại dịch COVID-19 của Tổ chức Y tế Thế giới còn thể hiện vai trò lãnh đạo bóng đá toàn cầu bằng cách đề nghị thành lập “quỹ hỗ trợ bóng đá toàn cầu để giúp các thành viên của cộng đồng bóng đá bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng”.

Chủ tịch FIFA Gianni Infantino đã đưa ra tuyên bố này ở London, nhưng có lẽ nó không xuất phát từ việc Barnet, một CLB lâu đời ở Anh hiện đang thi đấu ở hạng Năm trong hệ thống các giải VĐQG Anh, vừa thông báo cho nghỉ việc toàn bộ cầu thủ và nhân viên trong thời gian bóng đá không thể thi đấu nhằm “bảo vệ sự sống còn của CLB”. Đây chính là nạn nhân đầu tiên cấp CLB của virus Corona.  

Như Tổng thư ký Jonas Baer-Hoffmann của FIFPro đã nói với các nhà báo trong cuộc họp qua video này rằng, ngành công nghiệp bóng đá hiện đang có hàng trăm nghìn người làm và nếu hiện tượng “Barnet” lây lan nhanh chóng, thì đó sẽ là một đại thảm hoạ khác.  

Tại sao tất cả các tổ chức bóng đá đồng ý hoãn các giải đấu của họ? Lý do đơn giản là tất cả mọi người, ngoại trừ Nam tước Karren Brady - PCT  của West Ham hay Ron Martin - chủ sở hữu Southend United, những người sẽ được hưởng lợi nếu mùa giải này bị huỷ bỏ, thì tất cả mọi người đều đồng ý phải ưu tiên để đưa mùa giải này về đích. Còn lại, mọi hành động khác sẽ chỉ châm ngòi cho hàng loạt sự phẫn nộ và kiện tụng.

Dù sao thì điều đó cũng có thể xảy ra và đó là sự khó lường tột độ, tạo ra sự ảm đạm của tình hình bóng đá ở châu Âu. Chỉ một tuần trước thôi, không ai ở châu Âu nghĩ đến điều này và EURO 2020 vẫn sẽ bắt đầu ở Rome vào ngày 12/6.

Không ai tin rằng bóng đá sẽ được nối lại ở Anh, hoặc bất cứ nơi nào khác, vào ngày 3/4, giới hạn hoãn đầu tiên. Trên thực tế, gần như không có cơ hội nào cho các giải bóng đá chuyên nghiệp có thể tái xuất trước tháng Năm và nhiều người cho rằng giới hạn ngày 3/4 là sự lạc quan ngớ ngẩn bởi các chuyên gia dự đoán rằng đỉnh dịch ở Anh sẽ xuất hiện trong khoảng 10 tuần nữa.  

Các CLB ở Premier League vẫn còn 10 trận hoặc ít hơn để thi đấu, bao gồm các trận ở giải Ngoại hạng Anh, FA Cup. Một số CLB ở hạng dưới còn phải đá các trận play-off tranh suất thăng hạng.  

Đó là câu chuyện tương tự trên khắp châu Âu, nơi hầu hết các giải đấu vẫn còn 1/4 số trận đấu chưa đá, cộng với giải đấu cúp nội địa và các trận đấu ở Champions League và Europa League. Ví dụ, nếu đi tới trận chung kết Champions League, Man City còn phải thi đấu gần 20 trận nữa.

Với một suy nghĩ công bằng, người ta đang cố gắng tổ chức các trận đấu đó theo lịch hợp lý nhất, cùng với nỗ lực của mọi cầu thủ, và một chút may mắn rằng sẽ không có quá nhiều cầu thủ phải tự cách ly, thì chúng ta sẽ có được 9 tuần thi đấu không ngừng để kết thúc mùa giải tốt đẹp.

Nếu được thế, Liverpool có được danh hiệu vô địch bình thường mà không cần đính hoa thị để biểu thị sự khác thường; hoặc Man City có thể hoàn tất cú hat-trick vô địch đáng gờm nhất mọi thời đại; hoặc Leeds United được trao phần thưởng thăng hạng Premier League sau 16 năm nỗ lực…

UEFA có thể phải bỏ thể thức lượt đi - lượt về từ vòng tứ kết Champions League và Europa League và tổ chức 2 trận chung kết tại Gdansk và Istanbul, và tất cả chúng ta có thể phải làm quen với 4 trận đấu bán kết ở 2 giải đấu trên được đá cùng trong một ngày. Nhưng sau 2 tháng đói bóng đá, thì được xem thi đấu cũng là hạnh phúc lớn, đâu ai quan tâm đến thể thức tổ chức.

Kế hoạch của UEFA là kết thúc các giải VĐQG vào muộn nhất 30/6 và 6 ngày sau đó là chung kết Europa League dự kiến sẽ diễn ra ở Ba Lan và 3 ngày sau là trận chung kết Champions League.

Như thế, các CLB tránh được đau đầu khi phải thuyết phục hàng ngàn cầu thủ vừa hết hợp đồng ký thêm giao kèo ngắn hạn hoặc trả lại bất kỳ khoản tiền nào cho các đài truyền hình và nhà tài trợ.

Và BTC Premier League cũng tránh được nguy cơ vỡ giải của mùa giải 2021/22 do hệ luỵ của việc xí xoá mùa giải này. Dù các trận đấu không có khán giả vì lý do sức khoẻ cộng đồng, thì vẫn còn tốt hơn phải đối phó với những đơn kiện đến từ vùng Merseyside vì Liverpool mất chức vô địch hay vô địch khi không cần đá nữa.

Tuyệt, kế hoạch này sẽ được triển khai chứ? Hừm, không. Có lẽ là không. Bởi cái hạn chót 30/6 đó, tuy rất xa nhưng cũng thật là gần. Và đó là lý do tại sao trong bản tuyên bố chung ấy được mở đầu bằng một điều kiện kỳ quái, mâu thuẫn với những điểm tham chiếu sau đó, cho thấy khả năng kết thúc trước 30/6 là cực khó.

Bởi vì ngay bây giờ, hầu như không có chuyện một lục địa ở tâm chấn của đại dịch toàn cầu, đã giết chết gần 8.000 người, đủ năng lực tổ chức nhiều trận đấu chuyện nghiệp trong sáu tuần. TTK Baer-Hoffmann của FIFPro đã nói, cầu thủ không thể ra khỏi nhà để đến thẳng sân mà cần một giải đấu khởi động.  

Điều này đưa mọi người đến cuộc tranh luận không ai muốn có trong tuần này - vì lý do chính đáng - nhưng kiểu gì nó cũng xảy ra trong tháng tới.  Giải đấu có bắt đầu ngay khi mọi thứ an toàn không và sau đó cứ thi đấu cho đến khi hết giải an toàn mà không cần quan tâm đến thời gian và thời điểm. Hoặc chúng ta kết thúc mùa giải ngay tại thời điểm này. Hiện tại, dường như có một sự đồng thuận trong việc xoá bỏ mùa giải năm nay.

Trong một cuộc gọi với các phóng viên vào chiều thứ Ba, giám đốc điều hành của FA, Mark Bullingham, nhiều lần khẳng định mùa giải này nên được hoàn thành trong khi 24 câu lạc bộ Championship, đã tổ chức hội nghị video của riêng mình cũng đã quyết định nhất trí chơi cho đến trận chung kết play-off, ngay cả khi giải được kéo dài lễ Halloween.

Nghe thật là phấn khích cam kết bảo vệ nguyên tắc cạnh tranh toàn vẹn và để các đội quyết định số phận của họ trên sân nhưng sẽ rất thú vị để xem liệu sự đồng thuận đó có giữ được hay không nếu đợt nghỉ bị kéo dài qua tháng Năm.

Câu hỏi hóc búa trong cam kết đã được đề cập và FIFA cho biết họ sẽ cần đưa ra một số giải pháp cho quy tắc đăng ký cầu thủ sau thời hạn nhất định và khi nào nên mở và đóng kỳ chuyển nhượng tiếp theo.

Các đài truyền hình và nhà tài trợ sẽ muốn sự chắc chắn. Cho đến nay, họ đã đầu tư rất nhiều vào ngành công nghiệp bóng đá, họ sẽ tuyệt vọng để trở lại sự bình thường với một câu chuyện hoàn toàn mới để kể.

Fan của những CLB đã hết mục tiêu sẽ mệt mỏi với một mùa giải không không xác định được điểm kết thúc như thế, trong khi FIFA và UEFA cũng sẽ hoang mang về kế hoạch tương lai.

Thế nên, giải đấu cần có sự kết thúc vào một mốc thời gian cụ thể hoặc bằng phương thức cụ thể. Trong lúc cuống cuồng tìm giải pháp, người ta đã nghĩ đến giải pháp dùng play-off để quyết định mọi thứ. Đó là điều mà người Ý đã nghĩ tới và đã bị phản đối mạnh mẽ.  

Tất nhiên, có một giải pháp khác cho một mùa giải không thể kết thúc: giả vờ nó không bao giờ xảy ra. Đây là ý tưởng thu hút tiếng hú của sự phẫn nộ của nhiều nhiều người, khiến cha đẻ của nó, Nam tước Karren Brady phải dừng ngay lại. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là vấn đề đã chấm dứt được sự hỗn loạn.

Thế nhưng, những gì họ có thể đưa ra cũng rất mơ hồ. Sau cuộc họp bất thường tại Anh vào tối thứ Năm 19/3 (theo giờ Việt Nam), FA và BTC các giải đấu vô địch ở vương quốc Anh quyết định hoãn thi đấu đến ngày 30/4 và giải đấu sẽ được kéo dài vô thời hạn đến trước mùa giải mới 2020/21. Hoang mang tột độ.

Điều gì xảy ra tiếp theo, sau đó? Các ông chủ lớn tiếp tục bàn bạc, các nhóm làm việc tiếp tục công việc của mình, các CLB gặp khó khăn cắt giảm chi phí và kiểm tra kỹ lưỡng chính sách bảo hiểm, cầu thủ  đăng video tập luyện, đài truyền hình phát lại những chương trình cũ và giới trọng tại rì rầm bàn bạc trên mạng xã hội.

Nhưng, hầu hết tất cả đều chờ đợi. Và đối với những người có liên quan đến bóng đá như người bán vé, người bán bánh mỳ kẹp hay tờ cá cược ở xung quanh sân bóng cũng đang cầu nguyện.

Thật tuyệt khi nghe FIFA, với trữ lượng gần 2,3 tỷ bảng, nói về một quỹ hỗ trợ cho các CLB bị ảnh hưởng bởi đại dịch. Cũng thật tuyệt khi nghĩ rằng UEFA sẽ rút quỹ cứu đói có 500 triệu bảng để cứu trợ.  

Nhưng sẽ có nhiều “tàu há mồm” sau cú sốc kinh tế của COVID-19 và thật khó để thấy tiền chuyển từ một trương mục của một tổ chức bóng đá đóng tại Thuỵ Sỹ có thể giúp một CLB Macclesfield Town thanh toán nợ nần trong những tuần lễ khó khăn tới đây. Chí ít để trả lương cầu thủ.

“Với tư cách là cơ quan quản lý bóng đá châu Âu, điều quan trọng là UEFA phải lãnh đạo được cả châu lục vượt qua khó khăn và chấp nhận những hy sinh cần thiết”, chủ tịch Aleksander Ceferin của UEFA phát biểu hôm thứ Ba. Có lẽ ông này nói không sai.

Các liên đoàn bóng đá châu Âu tin rằng việc hoãn EURO sẽ khiến họ phải trả giá bởi tất cả 55 thành viên của UEFA đều phụ thuộc vào phần chia trị giá 275 triệu bảng của UEFA.

Cũng cần biết rằng, hầu hết số tiền mà UEFA kiếm được từ Champions League hay Europa League hầu như không kịp đọng ở Nyon vì nó chui vào các tài khoản của CLB ngay lập tức.

Do đó, giống như World Cup với FIFA, con gà vàng của UEFA chính là VCK EURO. Ví dụ như tại EURO 2016, tổ chức này đã kiếm được 2 tỷ bảng. Cho nên EURO 2020 - à EURO 2021 - cũng đồng nghĩa với một khoản thu tương tự.

Ceferin khẳng định: “Việc di chuyển VCK EURO sẽ rất tốn kém nhưng UEFA sẽ cố gắng hết sức để đảm bảo rằng nguồn tài chính hỗ trợ quan trọng cho nền tảng bóng đá, bóng đá nữ và sự phát triển của bóng đá ở 55 quốc gia không bị ảnh hưởng. :ợi ích chung của bóng đá châu Âu cao hơn lợi nhuận là nguyên tắc chỉ đạo của chúng ta”.

Nhưng 60 cầu thủ và nhân viên của Barnet vừa bị sa thải có thể nói điều gì đó về chuyện ai là người đã bị hy sinh lớn nhất. Đó không phải là những người bị giết chết bởi con virus Corona quái ác mà là những người bị bức tử để cứu sống người khác.

Premier League có thể kết thúc trong tháng Sáu? Chỉ có Chúa Trời mới biết!