Luật bóng đá cơ bản
Bộ luật bóng đá được IFAB ban hành hiện gồm 17 điều, là khung tham chiếu cho mọi giải đấu trên thế giới. Về số lượng cầu thủ, mỗi đội được phép ra sân tối đa 11 người, bao gồm thủ môn, và tối thiểu 7 người. Nếu một đội chỉ còn dưới 7 cầu thủ, trận đấu sẽ buộc phải dừng lại. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch, đảm bảo tính công bằng trong thi đấu.
Trận đấu bắt đầu bằng quả giao bóng từ vòng tròn giữa sân. Khi bóng ra ngoài đường biên ngang, đội tấn công được hưởng phạt góc hoặc đội phòng ngự phát bóng lên tùy tình huống. Nếu bóng vượt qua biên dọc, quyền ném biên thuộc về đội không chạm bóng cuối cùng. Đây là những chi tiết cơ bản nhưng quan trọng, đặc biệt cho những người mới tìm hiểu.
Một trong những điều luật gây nhiều tranh luận nhất chính là luật việt vị. Theo quy định, cầu thủ được xem là việt vị nếu đứng gần khung thành đối phương hơn cầu thủ phòng ngự cuối cùng tại thời điểm nhận bóng. Tuy nhiên, trong các tình huống phát bóng, ném biên hay phạt góc, cầu thủ sẽ không bị thổi phạt việt vị. Bên cạnh đó, các tình huống phạm lỗi trong vòng cấm 16m50 dẫn đến quả phạt đền 11m cũng là điểm nhấn quan trọng, thường ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả trận đấu.
Đối với thủ môn, luật quy định rõ ràng: không được dùng tay bắt lại bóng do đồng đội cố tình chuyền về bằng chân và phải phát bóng ra khỏi vòng cấm trước khi đồng đội nhận. Đây là những nguyên tắc tưởng chừng đơn giản nhưng nhiều khi trở thành điểm mấu chốt trong các trận cầu căng thẳng.
Những thay đổi mới nhất trong luật bóng đá 2025
Bóng đá luôn vận động và luật cũng phải điều chỉnh để phù hợp với nhịp độ hiện đại. Năm 2025, FIFA và IFAB đã đưa ra một số cải tiến đáng chú ý.
Đầu tiên là luật thủ môn giữ bóng. Nếu trước đây thủ môn chỉ có 6 giây để phát bóng thì nay con số này đã được nâng lên 8 giây. Khi còn 5 giây, trọng tài sẽ giơ tay báo hiệu để thủ môn nhận biết. Nếu vẫn chậm trễ, đội đối phương sẽ được hưởng phạt góc. Mục đích là để hạn chế tình trạng câu giờ và đẩy nhanh tốc độ trận đấu.
Thay đổi thứ hai liên quan tới quả phạt đền. Nếu cầu thủ vô tình chạm bóng hai lần trong lúc sút 11m, bàn thắng vẫn có thể được công nhận hoặc tình huống sẽ được đá lại. Chỉ khi có chủ đích cố ý, bàn thắng mới bị hủy và đối phương được hưởng quả phạt gián tiếp. Quy định này mang lại sự rõ ràng, giảm bớt tranh cãi từng xảy ra trong quá khứ.
Về công nghệ, năm 2025 chứng kiến sự đột phá với VAR và AI. Hệ thống việt vị bán tự động (SAOT) nay có khả năng phát hiện sai số chỉ khoảng 10 cm. Đồng thời, một số giải đấu còn thử nghiệm camera gắn trên trọng tài để ghi lại góc nhìn trực tiếp. Đặc biệt, quyết định của VAR sẽ được công khai trên màn hình lớn trong sân, giúp khán giả hiểu rõ tình huống thay vì chỉ chờ đợi thông báo mơ hồ như trước.
Một thay đổi quan trọng khác liên quan đến cách giao tiếp trên sân. Từ nay, chỉ đội trưởng mới có quyền tiếp xúc và trao đổi trực tiếp với trọng tài trong các tình huống cần giải thích. Các cầu thủ vây quanh phản ứng có thể sẽ bị phạt thẻ, nhằm giữ trật tự và bảo vệ quyền điều khiển trận đấu của trọng tài.
Luật xử lý tình huống bóng chạm trọng tài cũng được điều chỉnh. Thay vì mặc định phát bóng lại, trọng tài sẽ cân nhắc đội nào có lợi thế kiểm soát bóng nếu không có sự cản trở, qua đó đảm bảo tính công bằng hơn. Bên cạnh đó, cách tính điểm ở vòng bảng cũng có thay đổi. Thứ tự ưu tiên giờ là điểm đối đầu, hiệu số đối đầu, bàn thắng đối đầu rồi mới đến hiệu số toàn bảng. Đây là điểm khác biệt lớn so với World Cup truyền thống vốn ưu tiên hiệu số trước.
Ý nghĩa và tranh cãi
Các thay đổi mới này hứa hẹn sẽ giúp bóng đá hấp dẫn hơn. Trận đấu sẽ nhanh hơn khi thủ môn bị giới hạn 8 giây, công bằng hơn trong những tình huống phạt đền và trật tự trên sân cũng được siết chặt nhờ quy định về đội trưởng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tranh cãi, đặc biệt là việc thay đổi cách tính điểm vòng bảng hay việc áp dụng công nghệ VAR công khai. Một số HLV và cầu thủ cho rằng điều này cần thêm thời gian để kiểm nghiệm, trong khi nhiều fan lo ngại sự rườm rà khi có quá nhiều công nghệ can thiệp.
BONGDAPLUS kết luận
Nắm vững luật bóng đá cơ bản là điều không thể thiếu đối với bất kỳ ai quan tâm tới môn thể thao vua. Nhưng để không bị “lạc nhịp”, việc cập nhật luật bóng đá mới nhất 2025 cũng quan trọng không kém. Những thay đổi nhỏ nhưng tinh chỉnh này có thể ảnh hưởng trực tiếp tới chiến thuật, kết quả và thậm chí là số phận cả một giải đấu. Độc giả hãy theo dõi Bongdaplus để không bỏ lỡ các cập nhật tiếp theo từ FIFA và IFAB.
FAQ - Những vấn đề mới nhất & được quan tâm nhất về luật bóng đá 2025/26
Thủ môn giữ bóng quá 8 giây bị xử sao?
Theo luật mới sửa đổi (Law 12.2), nếu thủ môn giữ bóng quá 8 giây, trọng tài sẽ cho phạt góc cho đội đối phương, thay vì phạt gián tiếp như trước kia khi vượt 6 giây.
Trong 5 giây cuối, trọng tài sẽ giơ tay đếm ngược để cảnh báo thủ môn.
Luật “chỉ đội trưởng được nói chuyện với trọng tài” áp dụng như thế nào?
Luật mới (Law 3.10) cho phép các giải đấu tùy chọn áp dụng nguyên tắc “Only the captain” – tức chỉ đội trưởng mới được tiếp cận trọng tài để trao đổi.
Nếu cầu thủ bình thường vây quanh trọng tài phản ứng, có thể bị cảnh cáo hoặc xử lý tuỳ giải đấu.
Drooped Ball - bóng rơi (restart) được xử lý thế nào khi bóng trong vòng cấm?
Khi trận đấu bị dừng mà bóng đang ở trong vùng cấm địa, trọng tài sẽ thả bóng cho thủ môn đội bị phương hại tại vị trí trong vùng cấm. Nếu ngoài vùng cấm, bóng sẽ được thả cho đội đã chạm bóng gần nhất hoặc đội mà trọng tài đánh giá “có thể chiếm quyền kiểm soát” nếu rõ ràng.
Nếu người ngoài sân (HLV, dự bị, người rời sân) chạm bóng khi nó ra khỏi sân thì sao?
Theo sửa đổi Law 9.2, nếu người ngoài sân vô tình chạm bóng khi nó rời sân mà không có ý chế ngự hay lợi dụng, trọng tài sẽ cho phạt gián tiếp, nhưng không xử thẻ trừ trường hợp để lặp lại hoặc vi phạm phạm vi kỹ lưỡng.
VAR có thể được công bố quyết định hay không?
Với luật mới VAR, các giải đấu giờ có quyền lựa chọn để trọng tài thông báo và giải thích quyết định sau khi xem VAR hay sau khi kiểm tra dài.
Thứ tự tính điểm vòng bảng khi các đội bằng điểm là gì?
Theo sửa đổi mới, khi các đội bằng điểm thì điểm đối đầu được ưu tiên trước tiên, tiếp đó là hiệu số đối đầu, rồi bàn thắng đối đầu, mới đến hiệu số toàn bảng và các tiêu chí khác.
Luật “double touch” (chạm bóng hai lần khi đá 11m) có sửa đổi gì không?
Hiện tại không có thay đổi chính thức trong các luật 2025/26. Tuy nhiên, có áp lực từ UEFA muốn thay đổi để nếu chạm bóng hai lần vô tình, cú đá được đá lại thay vì bị hủy.
Luật mới đã có hiệu lực từ khi nào?
Các luật 2025/26 chính thức có hiệu lực từ 1 tháng 7 năm 2025 cho mọi giải đấu.
Nhưng một số giải lớn (như FIFA Club World Cup 2025) được phép áp dụng sớm.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
