Luận anh hùng: Deschamps luôn là kẻ gặp thời

Chu Nguyên Chương xuất thân nghèo khổ, từng giữ dê chăn bò cho chủ, ngay đến cái tên cũng không có (sau này mới tự đặt tên Nguyên Chương). Vì cuộc sống khó khăn, ông phải đi tu rồi lại lưu lạc giang hồ. Gặp lúc thiên hạ loạn lạc, nạn đói, thiên tai, dịch bệnh hoành hành, họ Chu mới phất lên trong binh nghiệp, chiếm được ngai vàng, trở thành Minh Thái Tổ, mở ra cả một triều đại (nhà Minh trong lịch sử Trung Hoa).

Hán Cao Tổ Lưu Bang, người mở ra triều đại Hán cường thịnh, cũng chỉ xuất thân từ tầng lớp nông dân tầm thường. Cả Lưu Bang lẫn Chu Nguyên Chương đều không có tài kinh bang tế thế gì, cũng chẳng phải là loại dũng tướng lưu danh sử sách. Tất nhiên, họ đều có những người tài trợ giúp đắc lực trong từng lĩnh vực cụ thể. Họ biết cách dùng người, biết cả cách… bỏ người, tức thanh trừng những người tài nhưng có thể trở thành đối thủ tiềm ẩn. Đấy là việc chính trị của họ. Trên hết, họ thành công nhờ… gặp thời.

Cuộc sống đôi khi là như vậy. Và người ta vẫn hay nói, bóng đá phản ánh cuộc sống. Trong bóng đá, đôi khi bạn không nhất thiết phải tỏ ra xuất sắc một cách đặc biệt, để có thành công vang dội. Bạn không cần gây tiếng vang, không cần làm được những việc hiển hách. Chỉ cần không làm sai điều gì, là quá đủ rồi. Đấy chính là hình ảnh của đội tuyển Pháp, vừa thắng Morocco 2-0 để lọt vào chung kết World Cup 2022.

Cũng vào chung kết, và sẽ là đối thủ của Pháp trong cuộc so tài tranh chức vô địch, là Argentina của Lionel Messi. Chưa biết trận đấu cuối cùng sẽ như thế nào. Nhưng trước mắt, giới mộ điệu sẽ phải nhớ mãi cách vờn bóng của Messi trước các cầu thủ Croatia, đường chuyền tuyệt luân của anh trong trận gặp Hà Lan, hoặc cú sút ghi bàn vào lưới Mexico, kéo cả đội Argentina qua khỏi “cửa tử”…

Hành trình tiến vào chung kết của Pháp không có những ấn tượng đặc sắc như vậy. Sẽ chẳng có gì đặc biệt để nhớ về trận bán kết thắng Morocco, hoặc các trận thắng Đan Mạch, Úc, Ba Lan, Anh. Người ta thậm chí không nhớ (chính xác là không quan tâm) một con số vô cùng quan trọng: đây sẽ là trận chung kết thứ tư của đội tuyển Pháp chỉ trong 7 kỳ World Cup gần nhất. Xin nhắc lại: 4 lần, và không có đội nào khác xuất hiện nhiều hơn 2 lần trong 7 trận chung kết World Cup gần nhất!

Les Bleus chỉ cần lầm lũi tiến vào chung kết bằng nguyên tắc căn bản: đừng mắc phải sai sót nào. Tất nhiên, cũng có lúc sai, vì đâu có gì là tuyệt đối. Zinedine Zidane nổi điên một cách không cần thiết, húc đầu vào ngực đối phương và bị đuổi. hậu quả to lớn: Pháp thua Ý trong trận chung kết World Cup 2006. Càng có lý do (hoặc bài học) để đội tuyển Pháp phải luôn ghi nhớ: họ không được mắc sai lầm.

Bảy kỳ World Cup gần đây nhất (1998 đến 2022) cũng chính là giai đoạn gắn chặt với Didier Deschamps. Ông là thủ quân đội Pháp vô địch World Cup 1998, là HLV trưởng khi đội này vô địch World Cup 2018, và nay đang đứng trước khả năng dẫn dắt Pháp bảo vệ thành công danh hiệu vô địch World Cup – điều chưa từng có trong 60 năm qua. Eric Cantona từng bảo Deschamps là mẫu cầu thủ “xách nước, bổ cam” trong đội, chẳng có tài năng gì. Quả có thế thật, và đấy mới là chỗ nguy hiểm: Deschamps luôn gặp thời. Đội Pháp của ông cũng vậy?