Tại sao đội bóng tốn ít tiền chiêu mộ HLV hơn cầu thủ?

Hồi tháng 8, Chelsea trả cho Brighton 55 triệu bảng để sở hữu chữ ký của hậu vệ Marc Cucurella. Một tháng sau, họ một lần nữa trả cho Brighton số tiền 22 triệu bảng tuyển mộ HLV Graham Potter - người được giao nhiệm vụ dẫn dắt The Blues ở kỷ nguyên mới dưới sự điều hành của tập đoàn Todd Boehly-Clearlake.

Vài tháng trước đó, Aston Villa chi 26 triệu bảng mua trung vệ Diego Carlos của Sevilla. Cách đây không lâu, The Villa quay trở lại La Liga để thực hiện một phi vụ quan trọng hơn, đó là lôi kéo HLV Unai Emery rời Villarreal. Lần này, họ trả cho "Tàu ngầm vàng" 5,2 triệu bảng tiền đền bù hợp đồng của chiến lược gia người Tây Ban Nha.

Con số mà Chelsea chi ra cho HLV Potter vượt quá số tiền 17,2 triệu bảng mà Bayern đã trả RB Leipzig để có sự phục vụ của HLV Julian Nagelsmann năm ngoái. Đây đều là những HLV có tiếng với CV sáng lạn, nhưng tại sao số tiền để chiêu mộ họ thấp hơn rất nhiều so với hầu hết những cầu thủ xuất sắc? Nên nhớ, HLV là người chỉ huy của 25 cầu thủ, hướng dẫn, giúp họ cải thiện năng lực bản thân.

Sasha Ryazantsev là cựu giám đốc tài chính và thương mại của Everton. Dù  tin rằng HLV trưởng là người quan trọng nhất tại một CLB, Ryazantsev cảm thấy có một "sự khác biệt cơ bản" giữa giá trị của họ và giá trị của một cầu thủ. Ông cho biết: "CLB rất muốn lồng điều khoản giải phóng hợp đồng cho một HLV, song đổi lại luôn có một số tiền đối ứng cần phải chi trả nếu HLV phải ra đi. Bởi CLB thường sẽ sa thải HLV của mình hơn là người đó tự mình ra đi, nên CLB muốn điều khoản hợp đồng càng thấp càng tốt. 

Đôi khi, số tiền có thể được quy định rõ ràng trong hợp đồng và đôi khi cũng cần phải thương lượng. Nếu điều khoản phá vỡ hợp đồng phải được thương lượng, thì điểm khởi đầu tốt sẽ là điều khoản chấm dứt hợp đồng của HLV trưởng. Trong trường hợp điều đó không rõ ràng, đó có thể là giá trị còn lại của hợp đồng. Số tiền phải trả có thể sẽ khá cao nếu HLV trưởng vừa ký hợp đồng mới với CLB".

Có một sự khác biệt cơ bản khác giữa cầu thủ và HLV khi nói đến quyền đăng ký với UEFA. Các đội bóng chỉ có thể sử dụng những cầu thủ đã đăng ký với UEFA, trong khi quyền đăng ký của HLV không tồn tại. Điều đó có nghĩa, trái với các HLV, các cầu thủ không thể bị sa thải trước khi kết thúc hợp đồng. Ngoài ra, các cầu thủ cũng không thể tự ý rời bỏ một đội bóng vì họ sẽ không được phép thi đấu cho một CLB khác nếu chưa được đăng ký. Các quyền đăng ký này phải trả phí chuyển nhượng.

Sau đó, có vấn đề về sự khác biệt trong giá trị bán lại. Ryazantsev nói thêm: "Đối với CLB mua, rất khó để sửa sai cho việc trả một 'khoản phí chuyển nhượng' đáng kể cho một HLV trưởng. Nếu một cầu thủ được mua về nhưng thi đấu không thành công, anh ta ít nhất cũng có thể bán được với giá trị còn lại.

Với HLV, khoản phí bạn đang trả có khả năng không bao giờ được đội bóng khác hoàn trả, vì một lần nữa, bạn nhiều khả năng sẽ sa thải HLV nếu thành tích của đội không tốt hơn là ngồi chờ một đội khác đến rước trong tương lai".

Cấu trúc truyền thống ở khâu mua bán cầu thủ qua mỗi kỳ chuyển nhượng là một vấn đề quan trọng khác ảnh hưởng đến các giá trị khác nhau. Ryazantsev thổ lộ: "Với các cầu thủ, CLB thường có khá nhiều thời gian chuẩn bị như đưa họ vào tầm ngắm, đàm phán và chuẩn bị một thỏa thuận ở kỳ chuyển nhượng.

Sau đó, họ có thể gặp phải nhiều đối thủ cạnh tranh trước khi đưa được về cầu thủ mà mình mong muốn. Với HLV trưởng thì không có chuyện đó. Một khi HLV nào đó muốn ra đi và nhận được lời đề nghị từ một CLB, thường là vào giai đoạn cao điểm của mùa giải, CLB bên bán khi ấy thà lấy tiền một cách nhanh chóng còn hơn là giữ chân một ông HLV không hoàn toàn tập trung vào công việc".

Ryazantsev cũng chỉ ra một vài lợi thế về giá trị của HLV so với các cầu thủ khi đội bóng cố gắng đẩy đi những ngôi sao được trả lương cao nhưng thi đấu yếu kém. Ông nói: "Giá trị chuyển nhượng của cầu thủ giảm xuống theo thời gian và có xu hướng về 0, thậm chí có thể xuống dưới 0 đối với những cầu thủ nhận lương cao vẫn còn hợp đồng.

Hãy nghĩ đến trường hợp đội bóng không thể bán cầu thủ mà họ muốn, qua đó buộc phải đem cho mượn và vẫn phải trả lương đều đều. Đây chính là tổn thất và về cơ bản đó là 'phí chuyển nhượng âm'. Ngược lại, giá trị của HLV có thể tăng hoặc giảm mà không phụ thuộc vào tuổi tác của người đó".

Khi lâm vào khó khăn, đội bóng có thể từ chối đáp ứng các đòi hỏi của cầu thủ cho đến khi nào tình hình phù hợp với họ. Các cầu thủ lúc ấy sẽ được yêu cầu giảm thiểu đòi hỏi, bao gồm mong muốn chuyển đến một CLB khác để tập trung vào việc tập luyện và thi đấu. Dù vậy, một khi HLV công khai bày tỏ mong muốn ra đi, mọi chuyện lại hoàn toàn khác.

Nguyện vọng của họ sẽ được đáp ứng ngay lập tức. Rõ ràng, có một khoảng cách khá lớn giữa phí chuyển nhượng của cầu thủ và tiền đền bù hợp đồng của HLV. Tuy nhiên, việc chẳng HLV nào phàn nào có lẽ đã nhấn mạnh một hiện trạng phù hợp với tất cả mọi người.