Từ Zidane đến Mbappe, những thiên thần bãi rác của bóng đá Pháp

Những vùng ngoại ô đã sản sinh ra những tài năng bóng đá vĩ đại nhất, bao gồm Zinedine Zidane và Kylian Mbappé. Trong thời đại của nền chính trị bản sắc và sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân túy, thành công trong bóng đá của nước Pháp được kết hợp với sự mô phỏng đẹp đẽ về sự đa dạng và đa văn hóa. 

Những chiến thắng vinh quang ở VCK World Cup 1998 và VCK 2018 đã là minh chứng tiêu biểu cho chất lượng cầu thủ bóng đá mà các vùng ngoại ô bị bỏ bê về kinh tế và xã hội sản sinh ra. Nhiều tài năng mang tính thế hệ có nguồn gốc từ những thuộc địa của Pháp trong quá khứ, một di sản đã định hình nước Pháp và hình thành nên các thành phố ngày nay.

Chức vô địch World Cup 1998 và 2018 đến vào thời điểm không chỉ niềm tự hào dân tộc lên cao nhất mà cả những căng thẳng về chủng tộc và danh tính cũng được đặt lên hàng đầu.

Những chiến thắng này đại diện cho hình ảnh thu nhỏ của thể thao và tại sao chúng ta yêu thích trận đấu đẹp mắt, nhưng đằng sau sự hào nhoáng và hào nhoáng bề ngoài lại ẩn sau vẻ bề ngoài của những ngôi sao World Cup như N’Golo Kanté, Paul Pogba và Thierry Henry. Một câu chuyện được sống bởi hàng triệu người dân tộc thiểu số trên khắp nước Pháp và ở các vùng ngoại ô của các thành phố lớn.

Lịch sử thuộc địa của Pháp đã định hình nhân khẩu học của đất nước này cho đến nay. Ảnh hưởng của quá trình phi thực dân hóa và tình trạng thiếu lao động khiến Pháp phải xâm chiếm nhiều thuộc địa để cung cấp nhân lực và tái thiết đất nước sau Thế Chiến II. Người dân đến từ khắp các thuộc địa cũ, và 2 thập kỷ sau chiến tranh, dân nhập cư đã chiếm 40% dân số tăng trưởng của Pháp.

Những thay đổi triệt để diễn ra trong những năm này và đến năm 1956, vấn đề nhà ở do bùng nổ trẻ sơ sinh và dân số tăng theo cấp số nhân đã dẫn đến ý tưởng của Bộ trưởng Pierre Courrant về việc tìm nhà cho những công dân mới. 

Ông nảy ra ý tưởng xây dựng ‘Habitation Loyer Moderé’ (Nhà ở với giá thuê thấp). Những căn hộ này bao gồm các căn hộ cao tầng và nhà ở ở ngoại ô các thành phố lớn. Đáng chú ý nhất là Il De France của Paris và vùng ngoại ô của Marseille, 2 địa điểm danh tiếng về việc sản xuất ra những biểu tượng thể thao vĩ đại nhất nước Pháp.

Paris, thành phố mà tất cả chúng ta đều liên tưởng đến sự hào nhoáng của một Kinh đô Ánh sáng, đã bị xóa sổ bởi bom đạn của không quân Đức. Và kế hoạch tái thiết của Courant đặt ra nhiệm vụ phải xây dựng ít nhất 240.000 ngôi nhà mỗi năm chỉ riêng ở khu vực Paris. 

Điều này là do sự phát triển dân số theo cấp số nhân mà thành phố đã thấy trong những năm sau Thế Chiến II như đã nói ở trên. Sự phát triển hàng năm của thành phố đã chứng kiến 50.000 người di cư đến thủ đô mỗi năm từ năm 1946 đến năm 1954.

Tuy nhiên, những kế hoạch của Courant ban đầu được coi là sự hỗ trợ cho hàng triệu lao động nhập cư luôn làm việc chăm chỉ mà nước Pháp đang mắc nợ. Tuy nhiên, hiện nay, những khu định cư này được đồng nhất với tội phạm, thất nghiệp và người Hồi giáo.

Seine-Saint-Denis, một ví dụ về khu định cư do Courant xây dựng ở Il De France (Vùng ngoại ô của Paris), là hình ảnh tiêu biểu cho một lò đào tạo tài năng thể thao ở nhiều lĩnh vực xuất phát từ hoàn cảnh nghèo khó. Đây là khu vực co nhiều người nhập cư nhất đến từ các thuộc địa cũ. Cứ 4 người mà chúng ta gặp ở đây, lại có 1 người có nguồn gốc Bắc Phi và Tây Phi. Tuy nhiên, đây cũng là khu vực nghèo nhất nước Pháp.

Sự nghèo đói khiến Seine-Saint-Denis bị coi thường, thậm chí bởi chính phủ Pháp. Tuy nhiên, điều đó đã không ngăn được tài năng thể thao tỏa sáng dưới ánh đèn mờ. Vùng ngoại ô này đã sinh ra những cầu thủ vô địch World Cup như Mbappe (Bondy) cho đến những ngôi sao đã chơi ở Premier League như Sylvain Wiltord (Neuilly Sur Marne) và Serge Aurier (Sevran). 

Tuy nhiên, không chỉ có Seine Saint-Denis cấp phát các tài năng cho các đội bóng xuất sắc nhất châu Âu, Il De France và khu vực Đại Paris đã trở thành điểm nóng cho các tài năng bóng đá trên toàn thế giới với một điểm giống nhau: họ đều có nguồn gốc từ Banlieues.

Cùng với Mbappé, những ngôi sao từng vô địch World Cup được ca ngợi có xuất thân từ Il De France bao gồm Pogba, Benjamin Mendy, Kanté và Steven Nzonzi. Nhưng ngoài những tài năng được khoác áo ĐT Pháp, còn số lượng lớn khác phục vụ các ĐTQG khác tại World Cup 2018 cũng có xuất thân từ đây.

Tại VCK ở Nga, Pháp là quê cha của 52 cầu thủ, và vùng Paris cùng vùng Il De France đóng góp 29% số ngôi sao này. Paris là nơi sinh của đội trưởng Mehdi Benatia tại ĐT Morocco (Courcouronnes), hậu vệ cánh Raphaël Guerreiro của ĐT Bồ Đào Nha (Le Blanc Mesnil) và hậu vệ cánh Youssouf Sabaly của ĐT Senegal (Le Chesnay).

Những tài năng này đã chia sẻ nhiều khuôn mặt, nền văn hóa, chủng tộc và sắc tộc. Sự hiện diện của “Black, Blanc, Beur  - Thế hệ Da Đen, Da Trắng, và Ả Rập” tại World Cup 1998 cũng mang âm hưởng tương tự như World Cup 2018, nơi được thống trị bởi các cầu thủ sinh ra và lớn lên ở nước Pháp.

Khi được hỏi tại sao các tài năng bóng đá lại đầy rẫy trên Il De France và các sân cỏ trên khắp nước Pháp, Pogba nói rằng “Vì ở đó chỉ có bóng đá. Cho dù đó là ở trường học hay bên ngoài, mọi người sẽ chơi bóng đá ”. Điều này thể hiện sự đói khát và ham mê thể thao nhưng cũng là thực tế đen tối của xã hội Pháp. Sự lãng quên về kinh tế - xã hội của các cơ sở giáo dục trên khắp đất nước đã dẫn đến việc họ có tỷ lệ tội phạm, thất nghiệp và nghèo đói cao nhất.

Ở vùng Seine-Saint-Denis, hơn 28% dân số sống dưới mức nghèo khổ, gần gấp đôi so với phần còn lại của đất nước (15%). Điều này đã dẫn đến việc khu vực này không có nhiều dịch vụ công hoàn hảo, đồng thời không thể đem lại hy vọng cho người dân.

Những thứ trên không chỉ xuất hiện ở Seine-Saint-Denis mà còn ở các giáo đường đào tạo tài năng trên khắp đất nước. Xu hướng thiếu nguồn lực và cơ hội đã cản trở những khu vực này phát triển.

Zidane, người được cho là cầu thủ vĩ đại nhất của Pháp và là chủ nhân Quả bóng vàng 1998 sau chức vô địch World Cup, sinh ra ở La Castellane, một vùng ngoại ô ở Marseille. Vùng ngoại ô này đã nổi tiếng còn trước cả Zidane về sự nghèo đói, ma túy, mại dâm như Ross Kemp đã mô tả trong một tập của serie "Thế giới cực đoan".

Vấn đề bị xã hội coi khinh và bỏ bê kinh tế đã ảnh hưởng lâu dài đến các vùng ngoại ô của các thành phố danh giá nhất của Pháp đã là một vấn đề lớn và ít có thay đổi. Người nghèo không được phục vụ, không được truyền niềm hy vọng qua các thế hệ.

Trong khi rõ ràng rằng, người Pháp tự hào về các tài năng bóng đá do những khu ngoại ô nghèo khó sản sinh ra, các vấn đề kinh tế và xã hội vẫn tồn tại và liên tục làm hoen ố tên tuổi và uy tín của những khu vực đó. Cho dù họ vẫn hoan hô từ Kylian Mbappé đến Zinedine Zidane, nhưng thế hệ trẻ ở đó vẫn chịu thiệt thòi bởi sự lãng quên.

Tuy nhiên, tài năng thiên bẩm của Banlieues dù đến từ sự tinh tế Bắc Phi, vụ dụ với Riyad Mahrez (Sarcelles) hay sự vững chắc của Tây Phi, ví dụ như Kalidou Koulibaly (Saint Dié Des Vosges), thứ bóng đá có nguồn gốc từ banlieues đã thể hiện vẻ đẹp của trò chơi đa dạng và không phân biệt đối xử. 

Trong khi Pháp và hệ thống phân cấp của nước này phải làm nhiều hơn nữa để đạt được các mục tiêu "egalité, fraternité, liberté - Tự do, Bình đẳng, Bác ái" trên toàn quốc thì giới trẻ vẫn tìm thấy niềm an ủi trên sân bóng.