Với lời đề nghị kỷ lục thế giới trị giá 259 triệu bảng từ Al-Hilal cho Kylian Mbappe của PSG, và Liverpool xác nhận đội trưởng Jordan Henderson của họ chuyển đến Al-Ettifaq, sự quan tâm xung quanh Saudi Pro League đã đạt đến một đỉnh cao khác.

Khối lượng chuyển nhượng, số tiền được trả và hồ sơ của các cầu thủ chuyển đi, tất cả đều nhấn mạnh tham vọng trở thành một trong những giải đấu hàng đầu thế giới trong vài năm tới của Saudi Pro League. Tuy nhiên, cựu hậu vệ của MU và ĐT Anh, Neville, nằm trong số những người đặt nghi vấn về động cơ của hoạt động này.

Vào tháng 6, Quỹ đầu tư công của Saudi Arabia (PIF) xác nhận họ đang tiếp quản 4 CLB hàng đầu nước này, bao gồm cả Al-Nassr, CLB đã ký hợp đồng với Ronaldo vào tháng 12/2022. Không chắc chắn liệu PIF có nắm giữ cổ phần của chủ sở hữu Chelsea - công ty cổ phần tư nhân Clearlake Capital hay không mặc dù các nguồn tin của CLB đã phủ nhận mọi liên hệ.

Và có thêm những lo ngại xung quanh các báo cáo rằng Newcastle chuẩn bị bán Allan Saint-Maximin cho Al-Ahli, CLB được điều hành bởi PIF. công ty cũng sở hữu đội bóng vùng Đông Bắc nước Anh.

Nhưng trong khi Neville kêu gọi "cấm vận ngay lập tức" đối với hoạt động chuyển nhượng của Saudi Arabia, người đứng đầu Premier League là Richard Masters đã tuyên bố rằng các quy tắc của họ để ngăn chặn phí chuyển nhượng tăng cao là “đủ sức răn đe”. Richard cho biết ông không "quá lo lắng" và nhấn mạnh các CLB Saudi Arabia có "quyền mua cầu thủ nhiều như bất kỳ giải đấu nào khác".

Richard nói thêm: “Họ đang đầu tư vào các cầu thủ và HLV để cố gắng nâng cao vị thế của giải đấu và các CLB. Chúng tôi đã mất 30 năm để đạt được vị trí như hiện nay xét về hồ sơ, khả năng cạnh tranh và nguồn doanh thu mà chúng tôi có”.

Về vấn đề tiền bạc - và Luật công bằng tài chính (FFP). Hiện tượng vung tiền của Saudi Arabia diễn ra cùng lúc với việc một số CLB ở Anh đối mặt thách thức cân đối ngân sách. Cả Chelsea và Wolves đều đang phải đối mặt những quyết định khó khăn xung quanh việc mua cầu thủ ở mùa Hè này khi họ cố gắng duy trì giới hạn 3 năm của Premier League với khoản lỗ 105 triệu bảng theo FFP.  

Chelsea đã chi hơn 400 triệu bảng cho chuyển nhượng mùa trước, trong khi Wolves lỗ 46,1 triệu bảng vào năm ngoái và HLV Julen Lopetegui cho biết CLB phải "giải quyết" các vấn đề FFP. Wolves từng nghĩ Neves sẽ gia nhập Barcelona vào mùa Hè này. Tuy nhiên, mức phí 47 triệu bảng đã thỏa thuận với Al-Hilal cho tiền vệ người Bồ Đào Nha cao hơn nhiều so với dự đoán.

Các nguồn tin tại Chelsea khẳng định PIF của Saudi Arabia "không quan tâm tài chính hay điều gì khác". Người ta chưa bao giờ phủ nhận PIF có liên quan đến Clearlake nhưng nhấn mạnh rằng phương tiện cổ phần tư nhân của Hoa Kỳ có 400 nhà đầu tư khác nhau trên khắp 6 lục địa và người ta cho rằng không cổ đông nào được phép sở hữu hơn 5% cổ phần của tổ chức.

UEFA không cấm một người sở hữu nhiều CLB, và cho đến nay, họ vẫn từ chối bình luận. Premier League có một hệ thống đánh giá giá trị hợp lý để cố gắng đảm bảo các giao dịch, cả thương mại và chuyển nhượng, được thực hiện theo giá trị thị trường.

Hệ thống kết hợp chuyển nhượng của FIFA được lập để làm điều tương tự. Cuối cùng, mục đích của nó là để đảm bảo các quy tắc được tuân thủ. Nhưng đây không phải nhiệm vụ dễ dàng, do thị trường biến động và giá trị của cầu thủ có thể thay đổi. Do đó, Saudi Pro League sẽ tạo ra một tác động lớn đến thị trường đó và chúng ta muốn biết, tác động đó lớn đến thế nào.

Saudi Arabia luôn có mối quan tâm lớn đến bóng đá - và một giải đấu cạnh tranh đi kèm với nó. ĐT Saudi Arabia đã 6 lần vượt qua vòng bảng trong 8 VCK World Cup đã tham dự. Họ đã giành được 3 Cúp bóng đá châu Á, thành tích chỉ kém ĐT Nhật Bản.

Tại World Cup 2022, tất cả 26 tuyển thủ của Saudi Arabia đều chơi cho các CLB trong nước. Không có CLB nào vô địch AFC Champions League nhiều hơn Al-Hilal (4 lần). Những năm gần đây, Saudi Arabia đã hiện diện rõ ràng hơn trên sân khấu thể thao, tổ chức các cuộc đua F1 và các trận boxing tranh đai thế giới nổi tiếng cũng như thành lập giải LIV Golf.

Việc họ mua Newcastle gây tranh cãi là bằng chứng rõ ràng hơn về mối quan tâm ngày càng tăng trong việc sử dụng thể thao để đưa Saudi Arabia đến với nhiều khán giả hơn. Kế hoạch đăng cai VCK World Cup 2030 cũng được Saudi Arabia lên.

Simon Chadwick, giáo sư thể thao và kinh tế địa chính trị tại Trường Kinh doanh Skema ở Paris, cho biết: “Saudi Arabia tự coi mình là trung tâm của một trật tự thế giới mới và đầu tư vào thể thao giúp góp phần định vị quốc gia đó”. Do đó, việc cải thiện giải đấu của Saudi Arabia là một phần của kế hoạch đó nhờ sức bật của những tên tuổi nổi tiếng.

Cựu tiền đạo Helder Costa của Wolves, cựu tuyển thủ Ever Banega của Argentina và cựu tiền đạo Odion Ighalo của MU đều góp mặt ở mùa giải trước, khi Al-Ittihad, được dẫn dắt bởi cựu HLV của Wolves và Tottenham là Nuno Espirito Santo.

Liệu đây có phải là một Super League khác của Trung Quốc? Khi một giải đấu trở thành "tay to" trên thị trường chuyển nhượng thế giới, các câu hỏi về tính bền vững tài chính của nó sẽ xuất hiện. Chinese Super League, trong một thời gian ngắn, đã thu hút nhiều sự quan tâm và trả những khoản tiền khổng lồ để thu hút những cầu thủ nổi tiếng, chẳng hạn như cựu tiền đạo của MU và Man City là Carlos Tevez. Mức chi tiêu như vậy đã không kéo dài.

Nhưng Saudi Pro League tin rằng nó được xây dựng trên nền tảng vững chắc hơn. “Giải đấu được thành lập từ những năm 1970 và các CLB có một lượng CĐV thực sự quan tâm đến bóng đá", một nguồn tin cấp cao của Saudi Pro League nói với BBC Sport.  

"Câu chuyện ở Trung Quốc không phải là tiền của chính phủ mà là của các doanh nhân được chính phủ khuyến khích bỏ tiền làm bóng đá. Khi lợi ích hết, tiền cũng biến mất. Ở đây có nguồn tài trợ an toàn hơn và là một phần của kế hoạch dài hạn. Các CLB được thành lập tốt trong cộng đồng địa phương và bóng đá cho đến nay vẫn là môn thể thao số một ở đây.

Mặc dù giải đấu có khá nhiều cầu thủ nước ngoài, nhưng chính những ngôi sao lớn mới giúp bạn phủ sóng truyền hình trên toàn thế giới. Ngay sau khi Ronaldo đến, Saudi Pro League bắt đầu được chiếu ở mọi thị trường lớn. Nó nhận được sự chú ý ngay lập tức. Báo cáo rằng 4 CLB hàng đầu sẽ thuộc sở hữu 75% của PIF, thay vì nhà nước, biến họ thành một doanh nghiệp thích hợp.

Đó không chỉ là việc mang về những cầu thủ hàng đầu mà còn là thay đổi nền kinh tế của môn thể thao ở đây để tạo ra khu vực tư nhân nhiều hơn và phát triển các CLB, công ty và thương hiệu. Vụ chuyển nhượng của Ronaldo đã chứng minh điều đó.

Nói chúng tôi sẽ ký hợp đồng với những cầu thủ giỏi nhất thế giới là một chuyện, nhưng để một người như Ronaldo thực sự đến, sống ở Riyadh và chơi bóng là một điều bất ngờ và cho thấy chúng tôi có thể thu hút những ngôi sao khác đến".

Vậy châu Âu lo lắng về sự cạn kiệt nhân tài? Đối với bóng đá châu Âu, sự trỗi dậy của Saudi Pro League là một thách thức. Song việc mất đi những cầu thủ chủ chốt không phải là một trải nghiệm mới bởi đã từng có làn sóng Trung Hoa và Mỹ (MLS) xuất hiện trước đó.  

Tuy nhiên, sự ra đi của những cầu thủ đang ở đỉnh cao như Neves là điều đáng lo ngại. Còn Mbappe thì sao? Mặc dù các báo cáo gần nhất khẳng định ngôi sao này không tới Saudi Pro League, nhưng mức lương 700 triệu euro mà giải đấu này mời chào Mbappe là điều gì đó thực sự khủng khiếp. Mức lương này có thể đánh bại mọi CLB ở châu Âu.

Ngay cả trong số 20 CLB hàng đầu trong danh sách giàu có của Deloitte, số tiền của họ không phải là vô hạn và các quy định tài chính phải được tuân thủ. Nếu họ cố gắng thi đấu trong một thời gian dài, điều đó sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khoản chi lớn nhất của các CLB - tiền lương.

Còn Champions League thì sao? Nếu tính ưu việt của nó với tư cách là một giải đấu cấp CLB bắt đầu bị suy giảm do thiếu những tên tuổi lớn nhất của bóng đá thế giới, liệu các CLB từ bên ngoài châu Âu có được tham gia?

Chủ tịch UEFA Aleksander Ceferin không nghĩ như vậy. “Đó chủ yếu là sai lầm của bóng đá Saudi Arabia. Họ nên đầu tư vào các học viện, dùng HLV của riêng họ và phát triển các cầu thủ của riêng họ. Việc mua cầu thủ sắp hết đát không phải là hệ thống phát triển bóng đá.  

Đó là một sai lầm tương tự ở Trung Quốc khi họ đều mang về những cầu thủ già. Đây không chỉ là vấn đề tiền bạc. Cầu thủ muốn giành chiến thắng trong các giải đấu hàng đầu. Và giải đấu hàng đầu chính là ở châu Âu”.