Chiến thắng 3-2 của U22 Việt Nam trước U22 Thái Lan ngay tại Rajamangala trong trận chung kết SEA Games 33 là một trận cầu giàu cảm xúc, kịch tính đến nghẹt thở. Và chắc chắn sẽ còn được nhắc lại rất lâu, không chỉ bởi màn ngược dòng đỉnh cao của “Những chiến binh sao vàng”, mà còn vì những tranh cãi gắn liền với nó. Ở góc nhìn của một người làm chuyên môn, đây là trận đấu hội tụ đủ ba yếu tố: bản lĩnh, may mắn và những hệ quả tất yếu từ sự thiếu chuẩn bị của chủ nhà.
U22 Thái Lan bước vào trận chung kết với tâm thế của kẻ có nhiều lợi thế. Họ chơi một hiệp một gần như hoàn hảo, kiểm soát tốt không gian, áp đặt thế trận và liên tục gây sức ép lên hàng thủ U22 Việt Nam.
Hai bàn thắng của Yotsakon Burapha ở phút 20 từ cú đá phạt hàng rào mẫu mực và cú sút xa đẳng cấp của Seksan Ratree là minh chứng rõ ràng cho chất lượng chơi bóng của đội chủ nhà. Ở thời điểm đó, U22 Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn, lúng túng trong khâu triển khai và bị cuốn theo nhịp độ mà đối thủ tạo ra.
Tuy nhiên, bóng đá không chỉ là câu chuyện của 45 phút. Hiệp hai chứng kiến một U22 Việt Nam hoàn toàn khác, giàu năng lượng, quyết liệt và lì lợm hơn rất nhiều. Quả penalty ở phút 47 mà Nguyễn Đình Bắc kiếm được và tự mình thực hiện thành công không chỉ rút ngắn tỷ số, mà còn mở ra một thế trận mới.
U22 Thái Lan bắt đầu chùng xuống, trong khi U22 Việt Nam càng đá càng tự tin. Bàn gỡ hòa 2-2 ở phút 60 đến từ pha phản lưới nhà của Waris Choolthong là bước ngoặt lớn, trước khi Thanh Nhàn kết liễu đối thủ ở phút 96 của hiệp phụ, hoàn tất cú ngược dòng ấn tượng để mang về tấm HCV.
Nhưng chính bàn gỡ hòa 2-2 ấy lại là tâm điểm của mọi tranh cãi. Từ quả phạt góc bên cánh phải, Văn Thuận treo bóng có điểm rơi rất khó chịu. Trong pha tranh chấp trước khung thành, áp lực từ Lý Đức khiến Waris Choolthong đưa bóng về lưới nhà. Các cầu thủ U22 Thái Lan lập tức phản ứng, cho rằng Waris đã bị phạm lỗi trước khi phản lưới.
Và nếu bình tĩnh xem lại băng ghi hình, phản ứng của người Thái không phải là vô căn cứ. Trong tình huống này, cả hai cầu thủ U22 Việt Nam tham gia vào pha bóng đều có tác động nhất định.
Lý Đức có pha vào bóng từ phía sau với Waris, còn Nhật Minh lại níu Pichitchai, khiến cầu thủ này không thể tham gia phòng ngự. Đây là một tình huống “xám”, nơi ranh giới giữa hợp lệ và phạm lỗi là cực kỳ mong manh, và nó đòi hỏi sự hỗ trợ của công nghệ để đưa ra phán quyết công bằng nhất.
Vấn đề nằm ở chỗ, trận chung kết SEA Games 33 không có VAR. Trọng tài Mooud Bonyadifard buộc phải đưa ra quyết định dựa trên quan sát trực tiếp, và theo luật, đó là quyết định cuối cùng.
Người Thái bức xúc, nhưng họ không thể trách riêng trọng tài. Bởi lẽ, chính Thái Lan – với tư cách chủ nhà – là bên chịu trách nhiệm cho công tác tổ chức, và việc không trang bị VAR cho một trận chung kết bóng đá nam ở đấu trường SEA Games rõ ràng là một thiếu sót nghiêm trọng, khó có thể bào chữa. Đó cũng là lý do khiến người Thái hoàn toàn không thể đề cập đến bàn thắng có phần tranh cãi này của U22 Việt Nam sau khi trận chung kết ở Rajamangala kết thúc.
Câu chuyện này càng trở nên trớ trêu nếu nhìn lại trận chung kết bóng đá nữ chỉ một ngày trước đó. ĐT nữ Việt Nam đã bị tước đoạt tấm HCV theo cách đầy tức tưởi khi bàn thắng hợp lệ mười mươi của Bích Thùy không được công nhận vì lá cờ việt vị sai lầm của trọng tài biên Phutsavan Chanthavong. Khi ấy, cũng vì không có VAR, sai sót của đội ngũ trọng tài không thể được sửa chữa, để lại dư âm cực kỳ tiêu cực.
Lẽ ra, sau bê bối ở trận chung kết nữ, người Thái phải có phản ứng tức thì, tối thiểu là bố trí VAR cho trận chung kết bóng đá nam. Nhưng rốt cuộc, họ đã không làm gì cả. Chính sự bảo thủ đó đã khiến họ phải nếm mùi "gậy ông đập lưng ông". Ở Rajamangala, U22 Việt Nam hưởng lợi từ một quyết định có phần tranh cãi, và thất bại của U22 Thái Lan có thể xem là cái giá mà chủ nhà SEA Games 33 phải trả cho sự chuẩn bị nửa vời của mình.
U22 Việt Nam vô địch có yếu tố may mắn, điều đó cần được nhìn nhận thẳng thắn. Nhưng may mắn ấy không đến từ sự thiên vị, mà đến từ một hệ thống tổ chức thiếu chuẩn mực. Quan trọng hơn, U22 Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh, tinh thần không bỏ cuộc và khả năng tận dụng cơ hội – những yếu tố mà một nhà vô địch luôn cần có.
Hai trận chung kết nam và nữ tại SEA Games 33 là hồi chuông cảnh tỉnh rõ ràng cho bóng đá Đông Nam Á. Nếu muốn thoát khỏi hình ảnh “vùng trũng”, khu vực này không thể tiếp tục chấp nhận những tiêu chuẩn thấp hơn bóng đá hiện đại. Công nghệ, đặc biệt là VAR, không còn là thứ xa xỉ, mà là yêu cầu tối thiểu để đảm bảo sự công bằng. Bằng không, những tranh cãi, những ấm ức và những cái giá phải trả như câu chuyện của người Thái sẽ còn lặp lại, theo cách đau đớn hơn.
