Roger Federer - ‘Cỗ máy’ hơn 20 năm vẫn chạy tốt

Ngày 6/7/1998, Roger Federer chơi giải chuyên nghiệp đầu tiên ở tuổi 17, không lâu sau khi vô địch Wimbledon trẻ. “Tàu tốc hành” nhận vé đặc cách tham dự Swiss Open trên sân đất nện tại Gstaad, và nơi đó cách nhà Federer ở Basel hai giờ lái xe. Trận đấu ra mắt ATP Tour của anh khép lại với thất bại 4-6, 4-6 dưới tay Lucas Arnold Ker hạng 88 thế giới.

"Tôi nghĩ trận thắng đó diễn ra trong khoảng 80 phút", Arnold Ker nhớ lại. "Không nhiều người biết đó là trận chuyên nghiệp đầu tiên của Federer. Tôi chưa bao giờ nghĩ cậu ấy sẽ trở thành một trong những tay vợt vĩ đại nhất lịch sử. Thời đó, các tay vợt Thụy Sỹ không có gì nổi bật. Tôi nhớ Federer giao bóng tốt, thuận tay ổn nhưng trái tay rất kém. Tôi đã buộc cậu ấy chạy khắp sân và thắng cả hai set".

Từ sau thất bại đó, Federer đã thăng tiến rất nhanh. Hai tháng sau, anh qua vòng loại giải Toulouse trên sân cứng, rồi vào tứ kết và thua hạt giống số hai Jan Siemerink. Tới tháng 10/1998, Federer dự Basel Open nhờ vé đặc cách và thắng được năm game khi đấu số bốn thế giới Andre Agassi tại vòng một. Federer kết thúc năm đầu tiên bằng ba trận thắng, hai trận thua và leo từ 878 lên 301 ATP.

Đầu thập niên 2000, các đối thủ tiềm năng trong tương lai của Federer gồm Lleyton Hewitt, Fernando Gonzalez, Guillermo Coria, Paul-Henri Mathieu, Marat Safin, David Nalbandian, Tommy Haas, Nicolas Kiefer và làn sóng Tây Ban Nha với Carlos Moya, Albert Costa, Fernando Vicente, Juan Carlos Ferrero.

Hai đàn anh Gustavo Kuerten và Marcelo Rios đang ở đỉnh phong độ, còn hai lão tướng Sampras và Andre Agassi chưa bỏ cuộc chơi. Không ai nghe đến Rafael Nadal và Novak Djokovic – những người hai thập kỷ sau vẫn chinh chiến với Federer và so kè hàng loạt kỷ lục.

Tháng 8/1998, Nadal vừa qua sinh nhật tuổi 12 và vô địch Open Super 12 ở Auray, Pháp. Nadal lúc đó còn phân vân theo nghiệp quần vợt hay bóng đá. Một năm sau, tay vợt Tây Ban Nha gây ấn tượng ở giải U14 châu Âu, trước khi thua nhà vô địch sau đó là Richard Gasquet ở tứ kết. 

Djokovic lúc này mới 11 tuổi, được xem là tài năng quần vợt triển vọng, tên tuổi chưa qua biên giới Serbia. Năm 1999, Djokovic trú ẩn trong căn hộ của ông nội ở Belgrade và chứng kiến những màn dội bom kéo dài 11 tuần của quân đội NATO.

Từ giữa thập niên 1990, Pete Sampras với lối đánh giao bóng lên lưới đã thống trị các mặt sân cứng và sân cỏ. Pete Sampras giữ vị trí số một hàng trăm tuần, được xem là tay vợt nam vĩ đại nhất khi giải nghệ vào tháng 8/2003.

Tuy nhiên, vị thế của Pete Sampras được nhường lại cho Federer vào năm 2009, khi tay vợt Thụy Sỹ đoạt cú đúp Roland Garros và Wimbledon. Trong trận chung kết lịch sử dài năm set ở Wimbledon 2009, Pete Sampars ngồi trên khán đài chứng kiến Federer hạ một người Mỹ khác là Andy Roddick và xô đổ kỷ lục 14 Grand Slam.

Federer cần 11 năm để trở thành "GOAT" của làng banh nỉ và điều đó kéo dài tới tận lúc này, khi anh có năm thứ 23 chơi chuyên nghiệp với 20 Grand Slam – kỷ lục mà anh là người đầu tiên chạm tới. Rất nhiều thứ đã thay đổi trong hơn hai thập kỷ qua, và Federer vẫn ở đó, duy trì vị thế bất chấp thời gian.

Ngoại trừ Feliciano Lopez, người vừa sinh nhật tuổi 40, và Ivo Karlovic đang cân nhắc treo vợt ở tuổi 42, các tên tuổi cùng thời với Federer đều giải nghệ từ lâu. Đối thủ ưa thích nhất của "Tàu tốc hành" là Roddick treo vợt năm 2012, ở tuổi 30. Tay vợt Mỹ bắt đầu sự nghiệp muộn hơn Federer hai năm nhưng đã giải nghệ gần một thập kỷ.

Marat Safin, người chỉ hơn Federer một tuổi, thậm chí đã giải nghệ 12 năm. Nhà vô địch US Open 2000 trải qua nhiều vai trò như quan chức Liên đoàn Quần vợt Nga, thành viên Ủy ban Olympic Nga, rồi đội trưởng tuyển Nga ở ATP Cup. Khi Federer đoạt thêm năm Grand Slam trong 11 năm qua, Marat Safin dành một nửa thời gian đó để hoạt động ở Quốc hội Nga.

23 năm trước, tay vợt đơn nam già nhất trong top 100 là Gianluca Pozzi, 33 tuổi. Trong top 500 ATP thời điểm đó không có ai trên 36 tuổi. Hiện tại, Federer là một trong 11 người trên 35 tuổi ở top 100 thế giới. Anh đứng thứ chín và là tay vợt già nhất trong top 10. Lopez, người sắm vai dự bị ở Laver Cup tuần này, đang đứng thứ 110 ở tuổi 40.

Năm 2021, Federer chơi 13 trận và thắng chín. Sau ba lần mổ gối trong 18 tháng, huyền thoại Thụy Sỹ đặt mục tiêu trở lại mùa 2022 và tiếp tục cạnh tranh với các ngôi sao NextGen.