Tại sao việc giữ bóng lại quan trọng?

Kỳ Lâm
14:44 ngày 10-08-2020
Sở hữu bóng giống như nhiều thứ trong cuộc sống, vừa quan trọng nhưng nguồn cung lại hữu hạn. Một đội bóng cần cầm bóng để ghi bàn hoặc phá đợt tấn công như một chiến thuật phòng thủ. Họ không thể tạo cơ hội cho các tiền đạo của mình nếu không có bóng. Đối phương không thể ghi bàn nếu đội kia giữ bóng luẩn quẩn ở điểm phạt góc vào phút thứ 93.

Chỉ số sở hữu bóng mà chúng ta thường thấy trong các trận đấu kể một câu chuyện thú vị về đội cầm bóng nhiều hơn. Chỉ số đó được tính bằng tỷ lệ số đường chuyền mà mỗi đội có được trong một trận đấu, chiếm % của tổng số. 

Tuy nhiên, giống như tất cả các chỉ số khác, nó không phải là một viên đạn kết liễu số phận của trận đấu, cho dù truyền tải một số thông điệp có thể thú vị hoặc quan trọng. 

Hãy nghĩ về điều đó: Các đội đều có chỉ số sở hữu bóng riêng biệt bằng nhau trong một trận đấu: Man City có bóng cho đến khi Tottenham đoạt được và ngược lại.

Lý do duy nhất khiến tỷ lệ cầm bóng của họ khác nhau là do một đội dành nhiều thời gian hơn cho trái bóng, chuyền bóng quẩn quanh cho nhau nhiều hơn đội kia. Các đội đều có cơ hội cầm bóng ngang nhau, và việc họ làm gì khi có bóng mới là quan trọng.

Định nghĩa về sở hữu bóng được sử dụng trong bài viết này được xác quyết rằng, các chuỗi hành động nhỏ có thể là một phần của việc cầm bóng. Hãy xem xét ví dụ dưới đây từ trận đấu giữa Man City và Tottenham hồi đầu mùa giải.

Từ quả giao bóng, Sergio Aguero chuyền về cho Rodri. Rodri chuyền ra cánh cho Kyle Walker. Walker nhảy lên tranh chấp bóng với Danny Rose và đánh đầu đưa bóng lên. Rồi Davinson Sanchez đánh đầu ra ngoài biên dọc, chịu quả ném biên.

Chuỗi các động tác này kéo dài tất cả năm giây, đã chứng kiến Man City vượt lên và giữ quyền kiểm soát bóng bằng cách giành được một quả ném biên. Cú đánh đầu của Walker vẫn chưa hoàn thành chuỗi, nhưng đó là điều mà chúng ta sẽ quay lại sau.

Sự kiểm soát của Man City tiếp tục từ quả ném biên đó, và sau một khoảng thời gian xây dựng đợt tấn công, Kevin De Bruyne có bóng và thực hiện một quả tạt vào vòng cấm địa, nhưng bóng đá bị phá ra. Walker  thu hồi bóng và chuyền cho Rodri và Man City tiếp tục đưa bóng lên.

Sau một khoảng thời gian ngắn chuyền bóng ở phía sau, Walker cố gắng chuyền bóng trực diện tới Raheem Sterling, người đang có khoảng trống để mở đợt tấn công ở phía sau hậu vệ phải của Tottenham. Đường chuyền của Walker bay hơi sâu và được thủ môn Hugo Lloris bắt được bóng. 

Hành động này kết thúc 1 phút cầm bóng của Man City. Như vậy, đợt sở hữu bóng số 1 của Man City đã hết và giờ đến lượt Tottenham có đợt sở hữu bóng thứ 2 trong trận đấu.

Khái niệm sở hữu bóng thực ra không phải cách các đội chia sẻ trái bóng mà là qua đó chúng ta thấy được phong cách thi đấu và nhịp độ của trận đấu. Sở hữu bóng là một đơn vị phân tích, có thể được sử dụng để chỉ ra nhiều giá trị khác, hơn là phân định ai có nhiều bóng hơn trong một trận đấu.

Dưới đây là biểu đồ tập thể, cho thấy mức độ lan tỏa của chỉ số sở hữu bóng mà mỗi đội có được ở Premier League 2019/20. Chấm trắng biểu thị điểm trung bình của đội và các chấm đỏ là chỉ số sở hữu bóng mà một đội có được trong một trận đấu nhất định. Biểu đồ được sắp xếp theo chỉ số sở hữu bóng trung bình của mỗi đội, ở mỗi trận đấu.

Những gì điều này cho thấy Southampton hỗn loạn như thế nào dưới thời HLV Ralph Hasenhuttl, với các trận đấu của họ có chỉ số sở hữu bóng trung bình cao hơn bất kỳ đội nào khác trong giải đấu: 102. Chỉ số này cao hơn rõ rệt mức trung bình của giải đấu là 94. Tuy nhiên, nếu yếu tố quyền kiểm soát bóng bị loại bỏ, thì chúng ta thấy việc Southampton có bóng đa phần diễn ra trong ngắn hạn.

Dữ liệu này cũng cho thấy các trận đấu của Liverpool và Man City khác nhau như thế nào. Mặc dù họ sở hữu trung bình lần lượt 63% và 66% trong mùa giải này, nhưng các trận đấu của Man City diễn ra chậm hơn nhiều, và được kiểm soát chặt chẽ hơn, trung bình chỉ có 85 lần sở hữu bóng ở mỗi trận - con số thấp nhất giải đấu.

Liverpool có thể đã cải thiện được cách tiếp cận khi mất bóng nhưng các trận đấu của họ vẫn khá hỗn loạn. Trong khi chỉ số sở hữu bóng nhiều nhất mà Man City có trong một trận đấu ở mùa trước là 98 (trong so sánh với Liverpool), thì Liverpool có chỉ số sở hữu bóng hơn 100 trong 50% số trận đấu ở mùa giải này.

Đây là một thước đo thuần túy về phong các thi đấu và có rất ít hoặc không có mối tương quan giữa vị trí của các đội ở đây và vị trí trên BXH. Tuy nhiên, điều này cũng ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu của các đội và là một thước đo cần lưu tâm.

Nếu cho rằng, chỉ số sở hữu bóng thực sự là một nguồn lực hữu hạn trong bóng đá, chúng ta có thể xem xét mức độ hiệu quả. Những đóng góp của Kyle Walker trong ví dụ đầu tiên đáng để thảo luận kỹ hơn. Trước hết, anh ta cố gắng thực hiện một đường chuyền bằng đầu, tuy không thành công nhưng vẫn duy trì được quyền sở hữu bóng cho Man City.

Đây chỉ là một ví dụ về tỷ lệ hoàn thành đường chuyền của một cầu thủ - một thống kê thường được tham chiếu - không phải lúc nào cũng phản ánh đúng thực tế. Walker đã không hoàn thành đường chuyền nhưng Man City vẫn giữ được quyền sở hữu bóng. Vậy chắc chắn Walker xứng đáng được ghi nhận một phần nào đó cho điều này.

Điều quan trọng trong những tình huống như thế này là khả năng của một cầu thủ trong việc đảm bảo đội bóng của mình giữ được quyền sở hữu bóng, thông qua việc hoàn thành đường chuyền, hoặc được đồng đội khác thu hồi bóng sau một pha phá bóng, hoặc giành bóng từ chân đối thủ hay giành được một tình huống kiểm soát bóng cố định.

Bằng cách xem xét tỷ lệ giữ bóng của một cầu thủ, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về những cầu thủ được giao nhiệm vụ cầm bóng hay thu hồi bóng.

Dưới đây là BXH những cầu thủ giữ bóng với tỷ lệ chạm bóng cao. Họ hiếm khi bị cản phá và những đường chuyền của họ sẽ đến được mục tiêu. Hoặc nếu không, họ cũng sẽ được các đồng đội thu hồi bóng và có bóng từ một tình huống cố định.

Có rất nhiều cầu thủ của Man City xuất hiện trong BXH này. Đây là điều hợp lý khi trận đấu của họ được thực hiện bởi tất cả các cầu thủ giỏi chuyền bóng, có tỉ lệ đánh mất bóng ở mức tối thiểu. Rodri có tỷ lệ giữ bóng tốt thứ 5 trong giải đấu, điều này cho thấy anh ta mạnh mẽ như thế nào khi cầm bóng và sở hữu những kỹ năng cần thiết khi Man City có bóng.

Tom Trybull là một cái tên bất ngờ trong BXH này, đứng thứ 12. Với việc Norwich xuống hạng, chúng ta có thể thấy anh sẽ là một mục tiêu chuyển nhượng của một CLB nào đó muốn sử dụng các kỹ năng của anh để tiếp tục kiểm soát bóng trong quá trình xây dựng các đợt tấn công.

Nhưng cũng có những cầu thủ không giỏi cầm bóng lâu. Rất nhiều trong số này là những tay săn bàn truyền thống, những tiền đạo cắm, cho dù không phải ai cũng vậy.

Harry Kane là một cầu thủ thường xuyên lùi xuống khu vực cảu hàng tiền vệ và thường thực hiện những đường chuyền khó (trước đây, anh cũng sút rất nhiều). 

Danny Ings lại là một tiền đạo hay bất cẩn khi cầm bóng, điều khiến anh khá giống với tiền vệ Bruno Fernandes của Man United với đường chuyền làm mất quyền sở hữu bóng của đội mình.

Hành động chính thứ hai của Kyle Walker ở ví dụ trên (thu hồi bóng và chuyền cho Sterling) đã làm nổi bật việc kiểm soát bóng của Man City trước Spurs và nó cũng rất đáng quan tâm vì đó là hành động kết thúc quyền sở hữu bóng của Man City.

Chúng ta có thể đếm số lần mà một cầu thủ đã sử dụng hết quyền sở hữu bóng bằng cách chuyển bóng cho đối phương. Điều này có thể xảy ra vì nhiều lý do (ghi bàn, chuyền bóng, đưa bóng ra ngoài sân…) và có thể đưa ra chỉ số về những cầu thủ sử dụng bóng cao trong một đội, so với những người luôn phát huy hiệu quả với bóng dưới chân và đi bóng trơn tru.

Dưới đây là những cầu thủ, khi ở trên sân, đã sử dụng hết lần sở hữu bóng của đội mình.

Có lẽ, chúng ta sẽ không ngạc nhiên khi thấy Fernandes đứng đầu danh sách này bởi vì anh chỉ có thể di chuyển theo một chiều là tiến lên. Fernandes kết thúc quyền kiểm soát bóng nhiều nhất giải đấu, chiếm 19% chỉ số sở hữu bóng của Man United khi có mặt trên sân.

Đứng thứ hai là Kevin De Bruyne, nhưng số bàn thắng (không tính tình huống phạt đền) và đường kiến tạo của anh lại cao hạng 3 ở Premier League 2019/20, với tỷ lệ 0,84 trên mỗi 90 phút. Trong khi đó, Fernandes chỉ ở mức 0,41 trên mỗi 90 phút, xếp hạng 64 ở toàn giải.

Có ý kiến cho rằng, sở dĩ có sự chênh lệch này là do De Bruyne được sử dụng nhiều và cầu thủ này có hiệu suất cao hơn, trong khi Fernandes thi đấu rất tốn bóng. Song quan trọng là, Man United vẫn đảm bảo được chỉ số sở hữu bóng ở mức trung bình so với toàn giải, và vẫn tạo nhiều cơ hội để Fernandes phát huy sở trường.

Trong danh sách này, chúng ta cũn thấy hậu vệ phải của Liverpool, Trent Alexander-Arnold và phía dưới anh là Emiliano Buendia của Norwich là đại diện duy nhất cho CLB của mình. Nó cho thấy mức độ tấn công của 2 cầu thủ trụ cột này. 

Rõ ràng, Buendia là cầu thủ sáng tạo nhất cho Norwich ở mùa này với 7 pha kiến tạo, dù không phải là hiệu quả nhất giải nhưng xứng đáng là gương mặt được giao quyền kiểm soát bóng chính tại Norwich.

Nicolas Pepe đã có một mùa giải ra mắt chưa tương xứng với mức giá 72 triệu bảng. Anh là người kết thúc quyền sở hữu bóng nhiều nhất của Arsenal, nhưng không đóng góp gì lớn với chỉ số xG (không tính penalty) và kiến tạo là 0,4 trên mỗi 90 phút, xếp hạng 68 ở giải đấu và hạng 7 trong số các tiền vệ cánh phải.

Willian của Chelsea, người được cho là sẽ cạnh tranh với Pepe cho vị trí tiền vệ cánh phải nếu gia nhập Arsenal vào mùa giải tới, có tỷ lệ kết thúc quyền sở hữu bóng là 12% và chỉ số đóng góp là 0,42 trên mỗi 90 phút, tốt hơn Pepe. 

Đối lập với những cầu thủ cầm bóng nhiều là những cầu thủ có hiệu suất cao khi có bóng trong chân. Đây là những cầu thủ hiếm khi chuyền bóng về, và là nền tảng quan trọng của đội bóng trong khâu điều phối bóng cho những cầu thủ tấn công, giàu sức sáng tạo hơn.

Trung vệ John Stones của Man City là cầu thủ hạn chế nhất Premier League theo cách này, là người có bóng ít hơn nhất trong số những cầu thủ đã thi đấu 600 phút trở lên. Thủ  môn chính của Liverpool và Man City đều cho thấy họ giỏi cầm bóng như thế nào trong xu hướng tiến hoá hiện nay.

Sự chắc chắn trong việc cầm bóng của Nathan Ake là một phần lý do tại sao Man City đang muốn chiêu mộ anh. Conor Coady là một cầu thủ nổi bật trong mùa giải này với khả năng chuyền bóng tốt, sở hữu bóng thấp, biến anh thành một nhân tố có giá trị cao với Wolves.

Tư duy về chỉ số sở hữu bóng không phải căn cứ trên tỷ lệ % thô mà là về thứ gì đó hữu hạn và có giá trị, cũng như mức độ cần thiết của các chỉ số này trong việc đo lường giữa 2 mục đích của một đội bóng: ghi bàn và phòng ngự.

Đối với khía cạnh tấn công, chúng ta có số bàn thắng, số pha kiến tạo và chỉ số xG để hiểu rõ về chất lượng cơ bản của các cơ hội mà một đội bóng tạo ra. Những yếu tố này, kết hợp với tỷ lệ kết thúc sở hữu bóng của một cầu thủ tạo thành một bức tranh tổng thể về mức độ đóng góp của họ trong việc ghi bàn, nhưng chỉ với những hành động trực tiếp dẫn đến cơ hội ghi bàn.

Đối với những cầu thủ như trung vệ Virgil van Dijk và Caglar Soyuncu, những người có tỷ lệ kết thúc quyền sở hữu ở mức 4,8% mỗi người, cần phải có các công cụ khác nhau để hiểu sự khác biệt về giá trị mà họ bổ sung cho mục cơ hội ghi bàn tương ứng của Liverpool và Leicester.

Các mô hình “xác suất bàn thắng gia tăng” này, ví dụ như “cơ hội nguy hiểm dự kiến” hoặc “giá trị sở hữu bóng” sẽ làm nổi bật tác động đến khả năng ghi bàn của một đội dựa trên hành động của một cá nhân và kết hợp với chỉ số tỷ lệ kết thúc quyền sở hữu bóng ở trên.

XEM THÊM

Sự kiện nóng trong ngày

Clarence Seedorf và hành trình tuyệt vời ở Brazil

5 cặp tấn công xuất sắc nhất châu Âu: Ngoại hạng Anh ra rìa

Sử dụng tiếng Việt có dấu. Ký tự còn lại 500.

* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn

TT
Đội bóng
Trận
+/-
Điểm
1
28
+46
64
2
28
+39
64
3
27
+34
60
4
29
+18
56
5
28
+17
53
6
28
0
47
7
29
-4
44
8
28
+6
42
9
28
-2
41
10
28
+11
40
11
27
+2
39
12
29
-1
38
13
28
-11
35
14
28
-16
27
15
28
-12
26
16
29
-18
22
17
28
-10
21
18
29
-16
21
19
29
-34
17
20
28
-49
15

Thông tin Toà soạn

Tạp chí Điện tử Bóng Đá

Tổng biên tập:
Nguyễn Tùng Điển
Phó Tổng biên tập:
Thạc Thị Thanh Thảo Nguyễn Hà Thanh Nguyễn Trung Kiên Vũ Khắc Sơn

Địa chỉ liên hệ

Tầng 6 tòa nhà Licogi 13
Số 164 đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội

Tel: (84.24) 3554 1188 - (84.24) 3554 1199
Fax: (84.24) 3553 9898
Email: toasoan@bongdaplus.vn | vanphong@bongdaplus.vn
 

Liên hệ Quảng cáo

Hotline: 0903 203 412
Email: quangcao@bongdaplus.vn

x