Duy trì chỉ số bàn thắng kỳ vọng

Các CLB không ký hợp đồng với các tiền đạo vì những gì họ từng làm. Họ trả tiền cho các bàn thắng mà người đó sẽ có trong tương lai. Và một trong những thách thức khi tuyển dụng là số bàn thắng mà một cầu thủ ghi được trong quá khứ không cho bạn biết nhiều về khả năng anh ta ghi được bao nhiêu bàn trong tương lai.

Chỉ cần hỏi Timo Werner, người đã ghi 25 bàn thắng không bao gồm phạt đền cho RB Leipzig năm 23 tuổi, nhiều hơn tất cả 3.557 cầu thủ ở 5 giải đấu hàng đầu ở mùa 2019/20 ngoại trừ một số ngôi sao như Robert Lewandowski. Kể từ khi gia nhập Chelsea, số lượng bàn thắng của Werner đã suy giảm nghiêm trọng.

Công bằng mà nói với khi Werner còn ở RB Leipzig, số bàn thắng kỳ vọng (xG) của anh không cao bằng số bàn thắng thực tế và chúng cũng không thấp như bây giờ. Các tiền đạo cần có nhiều cơ hội để dứt điểm và lý do khiến xG tồn tại là bởi nó là một hướng dẫn đáng tin cậy so với số bàn thắng ghi được.

Đó là tin xấu cho Haaland, người đang gặp vấn đề ngược lại với Werner ở Chelsea. Anh đã ghi quá nhiều: 74 bàn thắng với chỉ số xG là 54,5. Con số này không tính phạt đền. Việc Haaland có thể duy trì hiệu suất ghi bàn khủng khiếp như vậy là điều rất khó.

Ghi bàn ở Đức dễ hơn ở Anh

Sở dĩ Haaland có hiệu suất ghi bàn "khủng" như vậy có lẽ là do anh đang thi đấu ở Bundesliga. Môi trường Premier League sẽ khó khăn hơn nhiều. Hãy nhìn Jadon Sancho chật vật như thế nào ở Man United là biết.

Chuyên gia phân tích Tony El Habr đã ước tính rằng một tiền đạo trẻ trung bình chuyển từ Bundesliga sang Premier League có thể chứng kiến xG của anh giảm 0,07 mỗi 90 phút.

El Habr cảnh báo rằng chúng ta nên cẩn thận khi dự đoán con số đó cho bất kỳ cầu thủ cụ thể nào, nhưng nó sẽ là một phần lớn đối với sản lượng tấn công của bất kỳ ai, thậm chí là 0,71 xG mỗi 90 của Haaland trong 3 mùa giải Bundesliga. Một bàn thắng ở Đức có thể không phải là một bàn thắng ở Anh. Nó thậm chí có thể không phải là một cơ hội.

Nhiều người sẽ cho rằng Haaland vẫn đang tỏa sáng ở Champions League chứ không chỉ riêng tại Bundesliga. Nhưng thực tế là anh cũng chỉ đối đầu với các đội bóng nhỏ như Genk hay Besiktas ở vòng bảng chứ chưa thử sức với các trung vệ của Premier League.

Vấn đề về lối chơi

Rất nhiều cầu thủ trẻ tài năng đã phải vật lộn để thích nghi sau khi rời Bundesliga: Werner, Kai Havertz và Christian Pulisic ở Chelsea; Sancho tại Man United; Ousmane Dembele tại Barcelona; Luka Jovic tại Real Madrid...

Một nửa trong số đó đến từ Borussia Dortmund. Họ đều phát triển mạnh ở Bundesliga nhưng gặp rất nhiều khó khăn khi chơi cho các đội thống trị ở các giải đấu khác.

Theo báo cáo của ESPN, các tuyển trạch viên của Chelsea đã đưa ra lo ngại về việc liệu phong cách chơi của Haaland có phù hợp với Premier League hay không vì có ít không gian hơn cho các cầu thủ tiền đạo tấn công so với Bundesliga.

Tiền đạo này thường đá lùi sâu trước khi tăng tốc vào khu cấm địa của đối phương, điều xảy ra khá thường xuyên với các tiền đạo ở Bundesliga.Tuyển thủ người Na Uy có đủ khả năng để tận dụng tốc độ và sức mạnh đáng kinh ngạc của mình nhằm thu về hiệu quả tối đa. Nhưng tại Premier League, không có nhiều khoảng trống cho các cầu thủ tấn công và Haaland bị nghi ngờ có thể tỏa sáng tại giải đấu hàng đầu nước Anh.

Dortmund không phải là đội chơi phản công. Họ cầm bóng trung bình 59% và di chuyển bóng lên sân chỉ 1,48 mét/giây. Con số đó là chậm nhất ở Bundesliga nhưng sẽ khác ở Premier League, nơi tốc độ trực tiếp của Man City là 1,08 mét/giây.

Guardiola không muốn những trận đấu kết thúc, ông muốn kiểm soát và các đối thủ thà lùi sâu hơn là mạo hiểm để cho Man City có khoảng trống ở phía sau. Điều đó có nghĩa là những quả phất bóng lên hiếm khi là một lựa chọn, và Haaland sẽ phải trau dồi một số kỹ năng khác ngoài việc đơn giản dùng tốc độ và thể lực để băng lên.

Nhiều người cho rằng Haaland có thể mang đến các phương án tấn công mới nhờ chiều cao khủng của mình (cao 1m94). Tuy nhiên trong 5 mùa giải Premier League gần nhất, chỉ 19% tổng số bàn thắng không phải phạt đền của các tiền đạo là đánh đầu. Tại Man City, tỷ lệ này là 17%. Ngoài ra, tỷ lệ ghi bàn bằng đầu của Haaland chỉ là 9 trên 88, tương đương 10%.

Haaland đã cho thấy khả năng hòa nhập với lối chơi mới. Nhưng không có nhiều bằng chứng cho thấy việc có một người khổng lồ trong vòng cấm sẽ thay đổi lối chơi của Man City. Anh có lẽ sẽ dùng nhiều tới đôi chân hơn là chiều cao của mình.

Hầu hết những thứ mà Haaland giỏi là những thứ mà Man City đã làm tốt hơn bất kỳ ai, như đánh bại hàng phòng ngự đang trong quá trình chuyển đổi hoặc chọn thời điểm bùng nổ để kết thúc một quả tạt khó và thấp trong vòng cấm. 

Một người lạc quan sẽ nói rằng điều đó khiến anh ta trở nên hoàn toàn phù hợp. Một người bi quan có thể trả lời rằng Man City có thể có được những bàn thắng đó từ Raheem Sterling hoặc Phil Foden, những cầu thủ đa năng hơn nhiều đóng góp trong các giai đoạn khác của trận đấu.

Haaland sẽ phải hy sinh nhiều hơn

Đưa Haaland vào đội hình của Man City đồng nghĩa với việc loại người khác và thành công của vụ chuyển nhượng cực kỳ đắt đỏ này sẽ không được đo bằng số giày vàng mà tiền đạo mới của họ giành được mà ở số điểm và danh hiệu mà Man City có được. 

Đầu mùa giải này, ai cũng muốn biết Man City sẽ ghi bàn ra sao khi không có tiền đạo cắm. Hóa ra câu trả lời là "nhiều bàn thắng không mang về chiến thắng mà là hiệu số bàn thắng bại". Phiên bản hiện tại của Man City không có hàng công tốt nhất trong số 6 mùa giải của Guardiola ở Manchester nhưng đó có thể là hàng thủ tốt nhất của ông. Man City hiện đang có hiệu số là +72, chỉ kém một chút so với kỷ lục của đội bóng tại Premier League 2017/18 với hiệu số bàn thắng bại là +79.

Đó không phải là một sự tình cờ. Việc sử dụng thêm một tiền vệ tấn công hoặc một cầu thủ chạy cánh thay vì một tiền đạo trung tâm đã mang lại cho Guardiola sự linh hoạt trong chiến thuật. Quan trọng nhất, nó đã mang lại cho đội bóng thêm một người chuyền bóng để cho phép Man City xây dựng cẩn thận hơn trước, giúp hàng thủ được thiết lập để ngăn chặn các đợt phản công.

Khi họ đến gần khung thành đối thủ, những cầu thủ tấn công của Man City có khả năng hoán đổi cho nhau khiến đối thủ không thể ngăn cản, bù đắp sự thiếu vắng của một tiền đạo truyền thống với khả năng chuyền bóng và di chuyển.

Haaland sẽ thay đổi tất cả điều đó. Toàn bộ mục đích sống của anh là ghi bàn. Anh chơi trong phạm vi rộng khoảng 20 mét, luôn ở rìa vạch việt vị. Anh khá giỏi trong việc hỗ trợ đồng đội trước khung thành nhưng không thực hiện được nhiều đường chuyền khác. Anh cũng không hay pressing lên các hậu vệ.

Ý tưởng của Haaland về lối chơi liên kết là phối hợp một chạm để anh ta có thể chạy nước rút và nhận đường chuyền lại của đồng đội. Nếu bạn là một tiền đạo thích đi bóng, thì đó có vẻ như là một cơ hội. Nếu bạn là một HLV lo lắng về việc làm thế nào để ngăn chặn các cuộc phản công, bạn có thể thấy một cầu thủ bị đã rời khỏi vị trí để phản công. Đó có thể là một cơ hội nhưng cũng có thể là một sai lầm.

Guardiola đã có một cây săn bàn thuần túy ở Man City trước đây: Sergio Aguero. Mối quan hệ của họ khởi đầu khá khó khăn. "Ghi 5 bàn trong 2 trận là một thống kê tốt", Guardiola nói với báo chí khi mới tới Man City. "Nhưng anh ấy phải giúp chúng tôi trong việc gây áp lực với đối thủ, phải chạy hơn. Bạn không thể tỏa sáng khi không có bóng".

Theo thời gian, Aguero đã phát triển thành cầu thủ mà Guardiola muốn, một tiền đạo đa năng. Không có gì đảm bảo Haaland cũng có thể làm được như vậy. Khả năng phòng ngự của anh sẽ tốt hơn và anh sẽ học cách phối hợp các chuyển động xuất sắc của mình vì lợi ích của đồng đội. Nhưng nói thẳng ra thì, Haaland không có kỹ năng chuyền bóng quá tốt. Đó là một điều hết sức kỳ lạ khi nói về một cầu thủ chuyển đến Manchester City.

"Tôi sẽ không ném mọi thứ vào Haaland", hậu vệ kỳ cựu Dani Alves nói vài tuần trước khi vụ chuyển nhượng nổ ra. Cầu thủ người Brazil cho rằng Kylian Mbappe "hoàn thiện" hơn. "Thành thực mà nói, tôi sẽ không chi nhiều tiền cho Haaland mà muốn có Mbappe hơn".

Nhưng Man City đã chi rất nhiều tiền cho Haaland, và bây giờ nhiệm vụ của Guardiola là khiến anh hoàn thiện hoặc định hình lại đội bóng cho phù hợp với tiền đạo người Na Uy. Đó là một canh bạc tệ hại. 

Với mức lương mà anh nhận, Haaland sẽ không có nhiều lựa chọn thay thế nếu Man City không hoạt động hiệu quả và sức mạnh ngôi sao khiến anh gần như không thể bị loại bỏ. Sẽ là chuyện động trời nếu Haaland ngồi trên băng ghế dự bị bên cạnh bản hợp đồng kỷ lục của mùa hè năm ngoái, Jack Grealish. 

Nhưng đó là cách mà các vụ chuyển nhượng đôi khi diễn ra. Haaland đang đối diện với nhiều khó khăn và thách thức hơn là anh tưởng khi chọn đầu quân cho Man City.