Son Heung-min tiến hoá thành cỗ máy ghi bàn khủng khiếp

Vào mùa Hè 2016, sau mùa giải đầu tiên pha trộn nhiều trạng thái, Son gần như sắp rời Tottenham để trở lại Bundesliga. Nhưng rồi, sau khi quyết định sẽ không chạy trốn khỏi thử thách, Son đã chấp nhận thay đổi và gần như trở thành cầu thủ đúng nguyên mẫu mà HLV Mauricio Pochettino ưa thích: Mãnh liệt, thông minh, không mệt mỏi.

Dưới thời Jose Mourinho, đẳng cấp của Son đã đạt tới cảnh giới mới, được nhấn mạnh bằng 9 bàn thắng trong 9 trận đấu ở Premier League mùa này. Cần biết thêm, thành tích đó cũng là số bàn thắng của đối thủ láng giềng vùng Bắc London Arsenal.

Son đã được cho nghỉ ngơi trong chiến thắng 4-0 hôm thứ Năm trước Ludogorets tại Europa League, nhưng trong cuộc đối đầu với Chelsea vào Chủ nhật này, anh sẽ ra sân để ghi bàn nhằm củng cố vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng ghi bàn tại Premier League.

Sự tiến bộ của Son trong vài năm qua là lý do tại sao cầu thủ này sẽ sớm được Tottenham mời ký một hợp đồng mới hấp dẫn. Hợp đồng này sẽ đưa ngôi sao 28 tuổi sánh ngang với những người có thu nhập cao nhất của Tottenham là Harry Kane và Tanguy Ndombele, và nó cũng phản ánh vị thế của một trong những cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.

Bản hợp đồng này cũng phản ánh suy nghĩ đã thay đổi của Son. Từ việc thiếu tự tin cách đây 4 năm, bây giờ, Son nhận thức được giá trị của mình. Anh biết mình sẽ được hưởng một hợp đồng tương xứng với màn trình diễn của bản thân, cũng như vị thế tại CLB ở mùa giải này.

Thương hiệu của Son cũng tăng tiến mạnh mẽ. Tháng trước, Son gia nhập bộ phận thể thao của công ty tài năng Hollywood CAA - CAA Base. Công ty này cũng chăm sóc giá trị thương mại của HLV Jose Mourinho và tiền vệ Dele Alli. Cristiano Ronaldo là một thân chủ của CAA.

Vậy Son đã biến đổi như thế nào từ một cầu thủ chạy cánh tầm trung bình thành tiền đạo xuất sắc? Từ một tân binh nhút nhát trở thành tâm điểm của phòng thay đồ?

Được giao nhiệm vụ theo dõi Son, những trinh sát của Tottenham có thể ngay lập tức thấy lý do tại sao Pochettino đã muốn ký hợp đồng với cầu thủ này từ khi còn là HLV của Southampton vào năm 2013 nhưng Son quyết định đến Bayer Leverkusen.

Trong 2 năm ở đây, Son đã phát triển thành một mũi tấn công thú vị. Son, với phẩm chất nhanh nhẹn, có thể thực hiện những pha chạy chỗ thông minh, rất hiệu quả trong việc kéo giãn hàng phòng ngự đối phương. Arsenal và nhiều CLB khác cũng theo dõi Son sát sao, nhưng Spurs đã sở hữu cầu thủ người Hàn Quốc với 22 triệu bảng vào tháng 8/2015.

“Cậu ta là mẫu cầu thủ ưa thích của Mauricio với khả năng chạy chỗ tuyệt vời. Son là một cầu thủ rất thông minh nên khả năng di chuyển cũng vô cùng thông minh”, David Webb, tuyển trạch viên của Spurs nhớ lại. Lúc đó, Son mới 23 tuổi và sở hữu 29 bàn thắng sau 87 lần ra sân cho Leverkusen.

Son đã khởi đầu chói sáng tại Spurs nhưng chấn thương chân khiến anh phải nghỉ thi đấu hơn một tháng. Sau đó, Son đã trải qua 12 trận không ghi bàn và kết thúc mùa giải với 8 bàn thắng sau 40 trận, trong đó có 4 bàn tại Premier League. Trong trận đấu cuối cùng của mùa giải đầu tiên, thất bại bẽ mặt 5-1 trước Newcastle đã khiến Pochettino nổi điên với phong độ của Son.

Sang mùa 2016/17, Son đã vắng mặt ở 3 trận đầu tiên và khả năng trở lại Bundesliga đã được đặt ra. Tuy nhiên, không thoả thuận nào được đưa ra và Son buộc phải ở lại.  Sau này, giai đoạn bất trắc trên được cho là một giai đoạn quan trọng khi Son đã làm việc cực kỳ chăm chỉ và tiếp nhận mọi hướng dẫn từ Pochettino.

Sau kỳ nghỉ gián đoạn bởi lịch đấu của các ĐTQG, Son đã được tung vào sân ngay ở trận làm khách của Stoke City, trận đấu mà anh đóng góp 2 bàn và 1 pha kiến tạo vào chiến thắng 4-0. Tuy nhiên, Son vẫn chưa giữ được phong độ ổn định và kiểm soát được tính khí nóng nảy, bốc đồng.

Năm 2019, Son đã 3 lần bị truất quyền thi đấu. Dù sao, cầu thủ này đã phát triển vượt bậc trong mùa giải 2016/17, ghi 21 bàn trên mọi mặt mặt trận và được đánh giá là cầu thủ xuất sắc của giải. Nhiệm vụ của BHL Tottenham bây giờ là làm thế nào để tối đa hoá năng lực của Son.

Tốc độ và khả năng chơi bóng bằng cả hai chân cần được phát triển thành một cỗ máy ghi bàn. Do đó, Poch và cộng sự đã nghiên cứu khả năng dứt điểm của Son, yêu cầu anh và Harry Kane tập luyện sút ở mọi mức độ, khoảng cách, tình huống.

Sau đó, họ ra sức nâng cấp khả năng chạy chỗ và thời gian lựa chọn bứt tốc của Son để đảm bảo anh có mặt ở đúng vị trí vào thời điểm hợp lý.  “Cậu ta đã tập luyện không chỉ về kỹ thuật sút mà còn về kỹ năng tính thời gian chạy và dứt điểm ở cả hai phía cầu môn. Rất hiếm khi bạn sút bóng thẳng vào giữa khung thành mà thường đưa bóng đi vào góc. Vì vậy, các pha dứt điểm vào góc đôi khi khó hơn tùy thuộc vào vị trí của thủ môn.  

Vì vậy, Son sẽ phải thực hiện rất nhiều cú sút ở mọi góc độ để có cảm giác thực tế. Son không thi đấu như một cầu thủ chạy cánh đơn thuần mà hoạt động ở không gian giữa trung vệ và hậu vệ cánh. Do đó, các pha dứt điểm của Son cần phải có góc cạnh và lượn cong hơn”, Webb kể lại.  

Khả năng dứt điểm được cải thiện của Son đã được phản ánh qua những con số đáng kinh ngạc của anh từ mùa giải 2016/17, giai đoạn mà số bàn thắng của anh tại Premier League cao gấp đôi chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG). Cụ thể, xG của Son khi đó là 6,7 nhưng số bàn thắng lại là 14.

Son đã nghi ngờ bản thân trong mùa giải đầu tiên ở Tottenham, nhưng trong suốt sự nghiệp của mình, anh luôn nỗ lực cải thiện năng lực. Như HLV Roger Schmidt ở Leverkusen đã nói: “Cậu ta tập luyện rất nhiều, thậm chí còn tập thêm với cha mình. Sau giờ tập chung, Son còn tập sút rất nhiều bằng chân trái và chân phải”.

Việc đề cập đến người bố và khả năng thuận cả hai chân của Son là rất quan trọng, vì đấy là hai yếu tố trung tâm cho sự phát triển của cầu thủ này. Các HLV của Son ở Bundesliga và Spurs đã thừa nhận rằng, sở dĩ Son đá tốt bằng cả 2 chân là nhờ được bố huấn luyện từ khi còn nhỏ.

Ông bố Son Woong-jung là một cựu cầu thủ đã nghỉ hưu vì chấn thương ở tuổi 28. Ông đã huấn luyện cho 2 con trai mình bằng cách buộc họ lặp đi lặp lại các bài tập để cải thiện kỹ thuật. Đây hiện là triết lý đào tạo cơ bản cho học viện bóng đá của Son tại quê nhà Chuncheon.

Một bài tập, theo người em trai Son Heung-yun, liên quan đến việc hai anh em phải giữ quả bóng trên không trong khoảng thời gian 4 giờ và nếu quả bóng rơi xuống, vòng tập 4 giờ mới lại được bấm giờ. Điều này nghe có vẻ hoang đường nhưng Erik Thorstvedt, cựu thủ môn của Spurs, người đã đến thăm học viện của Son năm ngoái đã thừa nhận đó là sự thật.  

Son chỉ có một vài năm chơi bóng ở Hàn Quốc, trước khi chuyển đến Hamburg khi 16 tuổi. Và nền tảng kỹ thuật của anh được thể hiện rõ nhất ở khả năng chơi bóng bằng cả hai chân. Chỉ khi đã thành thạo các kỹ năng cơ bản như chuyền bóng, lừa bóng và kiểm soát bóng, anh mới được bố cho tập sút bóng.

Trong mọi trường hợp, khả năng chơi bóng bằng cả hai chân của Son là lý do chính giúp anh phát triển thành một cầu thủ đẳng cấp. Như bảng dưới đây minh họa, không có cầu thủ nào ở Premier League ghi được tỷ lệ sút hoặc ghi bàn bằng chân không thuận cao hơn kể từ khi Son gia nhập Tottenham vào năm 2015.

Trong vài năm qua, Son đã tiếp tục tập luyện bằng chân trái của mình, đảm bảo rằng nó hiệu quả như chân phải. Các đồng đội ở Spurs nói rằng nếu xem Son sút bằng chân trái, ta sẽ không biết anh ấy thuận chân phải.  

Về tổng thể trận đấu, Son đã phát triển vượt bậc kể từ mùa 2016/17. Thật kỳ lạ khi nghĩ rằng hồi đó Son không có suất đá chính do bị đánh giá thấp. Trong thứ tự ra sân, Son còn xếp sau Dele, Christian Eriksen và Erik Lamela và phải đến cuối tháng 12/2017, điều này mới thay đổi. Những màn trình diễn sau đó của Son khiến anh có suất đá chính và gắn chặt với khu vực trung tâm.

Sự xuất sắc của anh ở vị trí số 9 trong bối cảnh Kane vắng mặt của Kane trong mùa giải 2018/19 đã giúp Spurs lọt vào chung kết Champions League. Người ta thấy việc để Son đá ở cánh trái là một sự lãng phí tài năng.

Kể từ khi Mourinho tiếp quản, Son đã bắt đầu các trận đấu trên danh nghĩa cầu thủ chạy cánh trái nhưng giờ đây anh chơi nhiều hơn với tư cách là một tiền đạo trung tâm lai với vị trí Số 9, với Kane lùi sâu vào vai trò Số 10 nhiều hơn.  

Như hình 3 và 4 bên trên cho thấy, Son hiện đang ít chạm bóng hơn bao giờ hết và dành ít thời gian hơn ở hai bên cánh so với bất kỳ mùa giải nào trước đây tại Spurs. Trong khi đó, như hình tiếp theo cho thấy, mùa này, Son rất ít tham gia vào phòng ngự, và hầu như chỉ tập trung vào việc chuyền bóng và sút xa.  

Cho dù thế, có lập luận rằng anh chưa hoàn toàn vươn đến cấp độ “hàng đầu thế giới”, đó là lý do tại sao anh không được siêu CLB nào chiêu mộ. Thực tế là anh vẫn thường gặp giai đoạn khô hạn bàn thắng kỳ lạ, điều mà những đại gia như Real Madrid hay Bayern Munich không thích chút nào. Và người ta cũng nghi ngờ liệu Son có đủ mạnh mẽ và bản lĩnh để thi đấu cho một nơi đầy áp lực như Barcelona khi đã 28 tuổi hay không?

Thêm vào đó, việc không có đại gia nào tích cực theo đuổi Son là anh luôn được ký hợp đồng dài hạn bởi một chủ tịch không bao giờ có ý định bán anh. Man City cũng từng rất muốn chiêu mộ Son nhưng vẫn không thể thuyết phục được Daniel Levy nhả người.  

Nhưng các trinh sát luôn khẳng định rằng Son đủ phẩm chất để thi đấu cho bất cứ CLB nào, nhất là càng ngày anh càng trở nên đáng sợ. Đến thời điểm này của mùa giải, anh đã có 11 bàn thắng sau 14 trận trên mọi mặt trận và hứa hẹn sẽ phá mốc 21 bàn trước đây.  

Chính vì thế, nhiều người còn đánh giá Son có tầm quan trọng còn hơn cả Kane. Van der Vaart, cựu đồng đội của Son ở Hamburg, nói: “Son là cầu thủ số một của Tottenham. Vâng, Spurs còn có Kane nhưng tôi nghĩ Son có vai trò quan trọng hơn. Với tốc độ của mình, Son là một mối đe dọa lớn nhất của Spurs. Tôi cho rằng, Spurs vắng Son không đáng sợ bằng Spurs vắng Kane”.  

Điều rõ ràng là kể từ khi gia nhập Tottenham, Son đã chứng tỏ mình là một cầu thủ dứt điểm xuất sắc. Biểu đồ dưới đây so sánh chỉ số bàn thắng và xG của toàn bộ chân sút hàng đầu của Premier League kể từ khi Son đến vào mùa giải 2015/16.

Các đường chéo cho thấy một cầu thủ đã ghi được bao nhiêu bàn thắng vượt qua/ dưới xG. Những điều này rất quan trọng vì chúng giúp xác định hiệu suất vượt qua/không đạt của một cầu thủ bất kể họ đã ghi bao nhiêu bàn.

Lấy ví dụ như Kane, tay săn bàn hàng đầu giải đấu trong khung thời gian này. Kane đã ghi 106 bàn (không tính phạt đền) từ xG là 81,6 trong thời điểm này, có nhiều hơn gần 24,4 bàn so với xG do chất lượng các cú sút của Kane, tương đương với thêm 30% số bàn thắng.

Mặt khác, Son ghi ít bàn hơn - 62 bàn thắng (không tính phạt đền) trong khi xG của anh là 40,3. Tuy nhiên, theo tỷ lệ trên, Son đã ghi được nhiều hơn 54% số bàn thắng so với xG.

Những hướng dẫn này giúp chỉ ra những cầu thủ đã ghi nhiều bàn thắng hơn xG với tỷ lệ gần như tương tự. Đáng chú ý, chỉ có một số ít chân sút có thể thường xuyên ghi bàn nhiều hơn xG của họ trong những giải gần đây.

Còn bảng dưới đây cho thấy Son đã tiến lên một cấp độ khác và ghi trung bình 1,11 bàn trong mỗi 90 phút, đồng thời vượt xa đáng kể chỉ số xG của anh.