VCK World Cup 1962: Một cuộc cách mạng chiến thuật

08:34 ngày 22-01-2014

Trong bóng đá đỉnh cao, đi liền với một bước tiến quan trọng về mặt đấu pháp thường là một sự tẻ nhạt về diễn tiến trên sân. Các trận chung kết của Cúp C1 châu Âu thường kém sôi động so với sự chờ đợi cũng là vì vậy. World Cup 1962 tẻ nhạt một phần vì lối chơi quá thô bạo (trong hoàn cảnh các đội chưa được phép thay cầu thủ chấn thương).

VCK World Cup 1962: Một cuộc cách mạng chiến thuật

Tuy nhiên, đấy cũng là vì một bước tiến lớn về đấu pháp tại giải này. Đây chính là kỳ World Cup của sơ đồ chiến thuật 4-3-3. Bây giờ, người ta thường hay dồn người vào hàng tiền vệ để cố làm chủ khu trung tuyến, hòng chiếm lĩnh thế trận cũng như bảo vệ cho hàng phòng ngự. World Cup 1962 cũng vậy. Ngay cả Brazil - đội luôn được xem là biểu tượng tấn công - cũng kéo bớt một tiền đạo về hàng tiền vệ, để khu vực giữa sân trở nên dày dặn hơn.

Trong thập niên 1950, ai cũng thán phục cách chơi 4-2-4 của Hungary và Brazil, xem đấy là sự ưu việt hơn hẳn cách chơi WM. Brazil vô địch World Cup 1958 với cặp tiền vệ Zito - Didi quán xuyến khu giữa sân và bộ tứ tiền đạo Garrincha - Vava - Pele - Zagallo luôn đe dọa khung thành đối phương. Bước vào World Cup 1962, Brazil chẳng những lặp lại nguyên si sơ đồ ấy, mà còn dùng đúng những con người cũ. Họ chỉ hòa 0-0 với Tiệp Khắc ở vòng bảng. Cũng trong trận này, Pele chấn thương. Từ đó, vị trí của Pele do Amarildo đảm trách.

Khi gặp lại Tiệp Khắc ở trận chung kết thì đội hình Brazil đã khác, không chỉ ở chỗ Amarildo đá thay Pele. HLV Moreira kéo Zagallo về hàng tiền vệ. Đội hình Brazil trở thành 4-3-3 (từ tiền vệ trở lên: Zito, Didi, Zagallo - Garrincha, Vava, Amarildo) trong khi Tiệp Khắc trước sau vẫn trung thành với cách chơi 4-2-4. Brazil làm chủ khu giữa nhờ thế “3 chọi 2” về tiền vệ. Hệ quả là 4 tiền đạo Tiệp Khắc trở nên thừa thãi vì ít có bóng. Ngược lại, khi đã khóa được tiền vệ đối phương thì hàng thủ Brazil yên tâm, và các hậu vệ cánh tha hồ dâng cao tấn công.

Có thể xem việc chuyển từ 4-2-4 sang 4-3-3 là một trong những bước tiến lớn nhất trong lịch sử phát triển chiến thuật bóng đá. Ngoài Brazil, còn có rất nhiều đội khác chơi 4-3-3 tại World Cup 1962. Đức, Italia, TBN đều chơi như thế (còn chuyện thắng, thua là vấn đề khác). Ngay sau kỳ World Cup này, sân cỏ châu Âu đã tràn ngập cách chơi 4-3-3, với Inter Milan tiến đến tuyệt đỉnh thành công. Cũng cần lưu ý: cách chơi Catenacio nổi tiếng của Calcio dựa trên sơ đồ 4-3-3, và HLV huyền thoại Helenio Herrera của Inter chính là HLV đội TBN tại World Cup 1962.

Tại World Cup 1954, tỷ lệ ghi bàn bình quân đạt đến con số kỳ lạ: 5,38 bàn/trận. Tại World Cup 1958, tỷ lệ bình quân là 3,60 bàn/trận. World Cup 1962 thì “chỉ có” 2,78 bàn/trận. Bàn thắng ít thì kém hào hứng. Nhưng đấy mới đúng là bóng đá đỉnh cao?

VCK World Cup 1962: Một cuộc cách mạng chiến thuật

Đặc biệt

Real Madrid vô địch La Liga lần thứ 36: Thầy già con hát trẻ

Marco Reus - huyền thoại suýt vĩ đại

‘Vua tranh chấp’ Wataru Endo: 'Người Nhật thông minh - Tôi đoán trước ý đồ đối thủ'

Jose Mourinho: 'Tôi đã thay đổi bóng đá trong hai thập kỷ qua và vẫn chưa hết thời'