Tiền vệ Kevin de Bruyne (ĐT Bỉ): Tôi quan sát, nghĩa là tôi chơi bóng

Hãy nhớ lại bàn thắng của Thorgan Hazard vào lưới đội tuyển Đan Mạch ở EURO 2020. Sau một pha bứt tốc bên cánh phải, Romelu Lukaku trả ngược bóng cho De Bruyne đang băng lên từ tuyến hai. Cách di chuyển và không chế bóng của De Bruyne báo hiệu một cú sút búa bổ sắp sửa xuất hiện.

Nhưng không. Sau khi loại bỏ hai hậu vệ của Đan Mạch bằng cú chạm bóng đầu tiên, De Bruyne nhẹ nhàng thả trái bóng về phía cột hai đúng ríp với đà di chuyển của Thorgan Hazard, người sau đó chỉ việc đệm bóng vào lưới trống.

Câu hỏi đặt ra là giữa những diễn biến dồn dập như vậy, làm sao De Bruyne có thể nhận ra Hazard đang băng lên, rồi làm sao anh có thể có được những quyết định hoàn hảo đến thế chỉ trong có một vài tích tắc? Có phải là De Bruyne  sở hữu siêu năng lực? Hay anh có thêm một con mắt ở sau gáy?

Với giáo sư người Na Uy Geir Jordet, câu trả lời là không. “Anh ấy không sở hữu thêm một cặp mắt ở sau lưng, cũng chẳng sở hữu một bộ não có khả năng quan sát và thu thập hình ảnh như flycam, ông nói, “tất cả những gì Kevin làm, đó là không ngừng “quét mắt” (scan) để định hướng và tìm kiếm các khoảng trống”.

Ông Jordet, người hiện đang công tác ở Trường Khoa học Thể thao Na Uy, đã nghiên cứu năng lực thần kinh và nhận thức của các cầu thủ từ hơn 20 năm nay, cái thời người ta vẫn còn dùng băng từ VHS. Cơ may tiếp cận với các đĩa DVD ghi hình các trận đấu ở Premier League giúp ông có thể theo sát các ngôi sao của giải đấu khốc liệt nhất thế giới ngay từ đầu.

Ở những ngày đầu tiên, Jordet nhận ra ở Premier League có hai tiền vệ trung tâm nổi bật hơn tất cả ở khả năng scan. Đó chính là Frank Lampard là người đồng đội ở tuyển Anh, Steven Gerrard. Còn ở thời điểm hiện tại, De Bruyne chính là một trong những người giỏi nhất.

Trong nghiên cứu của mình, Jordet thống kê số lần một cầu thủ đảo mắt để scan trong vòng 10 giây trước khi nhận bóng. Chỉ số này ở De Bruyne là 5,6. Thực tế thì đây là một con số ấn tượng, nhưng không phải quá đặc biệt. Người giỏi scan nhất theo nghiên cứu của Jordet là Xavi thực hiện trung bình tới 8,3 lần scan mỗi 10 giây. Ngay ở Man City, tần suất scan của De Bruyne cũng không bằng được người đồng đội Ilkay Guendogan. Vậy thì tại sao De Bruyne lại đặc biệt?

Theo lý giải của ông Jordet, đó là bởi De Bruyne vẫn không ngừng scan với tần suất cao ngay cả khi anh chơi gần khung thành đối phương, trong những không gian chật hẹp. Phần lớn các cầu thủ đỉnh cao đều scan ít hơn hẳn khi phải chơi bóng dưới áp lực thường trực từ cầu thủ đối phương. De Bruyne thì không như thế. “Anh ấy vẫn tiếp tục đánh mắt với tần suất như bình thường trong những không gian hẹp, bất chấp nguy cơ mất bóng do kiểm soát không tốt. Đó là một năng lực có một không hai”, ông Jordet nói.

De Bruyne quan sát tốt hơn và nhanh hơn phần lớn các cầu thủ. Nhưng thế vẫn là chưa đủ để anh trở nên đặc biệt. “Quan sát và phân tích được các không gian chơi bóng chỉ là một phần của câu chuyện,” ông Jardet nói, “anh còn phải mường tượng được trước về hành động tiếp theo nữa”.

Đấy là điều mà chúng ta thấy rõ trong bàn thắng của Thorgan Hazard nói trên. Trước khi nhận bóng, De Bruyne đã biết là khoảng trống sẽ xuất hiện ở đâu và ai sẽ là người chiếm lĩnh nó. Nhưng nếu anh không có được hai nhịp xử lý hoàn hảo tiếp theo, cơ hội có thể đã trôi qua.

Tóm lại, De Bruyne là mẫu cầu thủ gần như hoàn hảo. Anh vừa xuất sắc khi có bóng, với bộ ba phẩm chất đặc biệt là kỹ thuật thượng thừa, sức mạnh thể chất vượt trội và tư duy chiến thuật sắc bén. Lại vừa đặc biệt xuất sắc khi không có bóng, với khả năng quan sát, ghi nhớ, phân tích và lập kế hoạch hành động có một không hai.

Nhưng điều thú vị là ở chỗ, De Bruyne khi được hỏi đã nói rằng anh không hề “luyện tập” khả năng quan sát này. Tất cả những gì anh làm gần như mang tính bản năng. Hoàn toàn tự nhiên, nhưng chúng ta muốn sống thì phải thở.