Derby Manchester: Nghề như vậy, đành chịu!

David Moyes là một con người của bóng đá Anh thuần túy, và quan điểm bóng đá của ông đặc sệt “chất” 4-4-2. Có linh hoạt thay đổi đi nữa, thì nhiều khả năng HLV Moyes cũng chỉ bố trí sơ đồ 4-4-1-1 cho M.U. Trong khi đó, Manuel Pellegrini xuất thân từ môi trường bóng đá Latin, vốn có phẩm chất kỹ - chiến thuật cao hơn. Xem lại các đội bóng cũ của Pellegrini, người ta thấy ông thường xếp quân theo sơ đồ chủ đạo 4-2-3-1. Những lúc  Pellegrini dùng sơ đồ khác, đấy thường là biến thể, hoặc chỉ là điều chỉnh chiến thuật cho phù hợp với hoàn cảnh cụ thể.

Trên nguyên tắc, khi “đụng độ” sơ đồ 4-4-2 thì đội chơi theo sơ đồ 4-2-3-1 bất lợi hơn hẳn ở hai biên, cả trong tấn công lẫn phòng ngự. Đấy là do tiền vệ cánh trong sơ đồ 4-2-3-1 thường dâng cao như tiền đạo cánh hơn là lùi về sắm vai hậu vệ. Cũng có những tiền vệ công có thể chơi cả giữa sân (vị trí “số 10”) hoặc dạt ra biên, và đấy là mẫu cầu thủ hầu như không có giá trị phòng ngự (Juan Mata của Chelsea chẳng hạn). Trong khi đó, tiền vệ cánh trong sơ đồ 4-4-2/4-4-1-1 luôn phối hợp rất nhịp nhàng với hậu vệ cùng biên để hình thành nên cặp công - thủ toàn diện, có thể dễ dàng hoán chuyển vị trí cho nhau. Tóm lại, hễ 4-4-2 đụng độ 4-2-3-1 thì sẽ có tình huống “2 chọi 1” ở cả hai biên, và đấy hẳn là lợi thế lớn cho đội chơi 4-4-2.

Bóng đá hấp dẫn ở chỗ, không có sơ đồ hay chiến thuật nào tối ưu. Đội chơi 4-2-3-1 bất lợi ở biên thì đường nhiên thuận lợi hơn ở khu trung lộ. Dĩ nhiên, tất cả chỉ là lý thuyết, có nghĩa đấy chỉ mới là xuất phát điểm để chúng ta hình dung đôi điều về đấu pháp, khi đội bóng của Pellegrini và đội bóng của Moyes quyết đấu trong trận derby thành Manchester.


Vấn đề là: Pellegrini hay Moyes sẽ thắng (hoặc thua)? Trong bóng đá, chúng ta rất hay gặp câu hỏi như vậy, hoặc rất hay gặp câu trả lời cho câu hỏi như vậy.

Những trận đấu lớn đôi khi chỉ được quyết định bởi một sai lầm của trọng tài, một sơ suất cá nhân trong hàng thủ, một pha bóng đột ngột đổi hướng theo kiểu may rủi thuần túy. Hoặc, có vẻ chuyên môn hơn, đấy là một tình huống sút phạt. Và đôi khi, HLV trưởng được ca ngợi hoặc chỉ trích sau một kết quả cụ thể chỉ vì những tình huống vừa nêu, hơn là vì đấu pháp tồi, chiến thuật kém! Đấy là chưa kể, nếu HLV đề ra chiến thuật xuất sắc mà người thực thi, tức các cầu thủ trên sân, không thực hiện được sự chỉ đạo, thì chiến thuật độc đáo cũng trở nên vô ích.

Trong bóng đá, có một khác biệt rõ ràng: chỗ giỏi, và cả chỗ dở, của HLV thường rất mơ hồ. Công việc của họ khá mơ hồ. Cơ sở để “chấm điểm” họ lại càng mơ hồ. Rất khó chỉ ra cái hay của HLV Pellegrini, một cách dễ dàng như chỉ ra cái hay của Lionel Messi, Cristiano Ronaldo. Thế nên, chẳng ai dại mà bảo: “Tôi chơi bóng hay hơn Messi”. Thay vào đó, người ta chỉ trích Pellegrini, hoặc Moyes, khi các HLV này thất bại. Thậm chí, mỗi người có quyền mổ xẻ thất bại của giới cầm quân theo một cách khác nhau. Chẳng phải giới cầm quân không biết thế. Nhưng, nghề của họ là như vậy, đành chịu!