World Cup 2018 sắp sửa đến gần và hooligan lại nỗi ám ảnh đối với giới chức Nga lẫn FIFA. Đáng nói, lần này cơn ác mộng lại đến từ bìa rừng.
40 năm sống, cư ngụ ở nửa tá thành phố và hai quốc gia, dù làm việc hay thất nghiệp, dù hạnh phúc hay khổ đau, dù tỉnh táo hay say xỉn, tôi chưa bao giờ, và sẽ không bao giờ đấm vào mặt người khác.
Còn bạn?
Vova bật cười. Tất nhiên Vova đã đấm ai đó. Cậu sống ở ngoại ô Moscow, thủ đô nước Nga. Cậu nói cậu đã đánh rất nhiều người trong những năm qua. Cậu thích đánh người và đó là một phần bản chất của cậu. Cậu ấy nhìn tôi như một kẻ đến từ hành tinh khác. Về cơ bản, làm thằng đàn ông phải có vài vết sẹo, chẳng có chẳng giống đàn ông chút nào.
Vova năm nay 19 tuổi.
Vova, hooligan nước Nga
Bằng nhiều cách, Vova có một cuộc sống khá thoải mái. Mẹ cậu là một tiếp viên hàng không, vì vậy trong phòng riêng của cậu ở nhà dán đầy hình ảnh những nơi cậu từng đặt chân đến. Cậu ấy đang theo học ngành thiết kế đồ họa, thích lướt sóng. Cậu cũng có chút liên hệ với thơ ca. Cậu thích thơ của Puskin và Yesenin, một Đại thi hào và một nhà thơ trữ tình nổi tiếng tại xứ sở bạch dương những năm đầu thế kỷ 20.
Vova cũng thích văn học, đặc biệt là các tác phẩm của tiểu thuyết gia lừng danh người Đức Erich Maria Remarque. Suốt buổi chiều tại một quán cà phê, chúng tôi đã tranh luận về The Night in Lisbon và All Quiet on the Western Front (Đêm Lisbon và Phía Tây không có gì lạ hoặc Mặt trận miền Tây vẫn yên tĩnh, 2 tác phẩm của Erich Maria Remarque - PV). Đêm Lisbon là cuốn tiểu thuyết cậu ấy thích nhất.
Tuy nhiên, đến tối hay dịp cuối tuần, Vova đi về phía bìa rừng. Cậu tiết lộ cậu là thành viên của nhóm hooligan được biết đến dưới cái tên IX Legion, một hội CĐV của Dinamo Moscow, và chuyên đánh nhau với các nhóm hooligan khác. Những trận chiến ấy hầu như chỉ diễn ra trong rừng, tránh xa con mắt của cảnh sát (hoặc bất kỳ ai khác).
Nó diễn ra bất quy tắc, không văn bản, chẳng có trọng tài hay sự xác nhận của quan chức địa phương. Và trong khi tất cả đều nghĩ đây là trận chiến man rợ, máu me và chết chóc, mọi thứ thực tế diễn ra chóng vánh và đẹp đẽ hơn nhiều trong mắt Vova. Nó là đỉnh vinh quang. Nó là sự huyền diệu. Thế nên, bất chấp biết rằng chính quyền Nga đang đau đầu thiết lập trật tự trị an trước thềm World Cup, đối với Vova, không đánh nhau thật vô vị.
"Vậy" - Tôi nói với Vova trong một cuộc trò chuyện ở trung tâm thành phố - "Cậu thích thú nhất điều gì khi tham chiến?". Vova thông minh và nghiêm túc, với khuôn mặt tươi tắn, đôi mắt trong veo và chiếc mũi mềm mại. Tạng người của cậu không quá to lớn, đôi chân mảnh khảnh, tạo cho người đối diện cảm giác xương xẩu cậu học sinh trung học tham dự môn chạy băng đồng. "Khi tham chiến, mọi thứ thật khác biệt", cậu nói. "Nó đòi hỏi sự giận dữ, một cơn thịnh nộ hoặc khủng khiếp hơn".
Thật khó để tưởng tượng lúc Vova nổi giận sẽ như thế nào. Cậu ấy có một giọng nói êm ái nhẹ nhàng, tiếng cười khúc khích ngây thơ và cái cách đôi vai gầy của cậu run lên mỗi khi gặp câu hỏi khó trả lời thật tạo ra sự rung cảm. Quá khó để hình dung cơn thịnh nộ của cậu! Nhưng, với Vova, cơn thịnh nộ ấy cũng đầy hấp dẫn như những trang thơ hay tập sách cậu cất trong ba lô.
Hooligan là nỗi ám ảnh của World Cup
Những cánh rừng, cậu nói, là nơi cậu cho phép mình được nổi cơn thịnh nộ, là nơi cậu đắm mình trong một thứ ma mị kích thích trí óc.
Tôi ngắt lời. Tại sao điều đó lại kích thích trí óc cậu?
Vova không ngại ngần chia sẻ: "Ồ, vì tôi chứng kiến nhiều người lao về phía tôi. Không chỉ một hay hai người, và tôi biết họ sắp đá vào mặt tôi. Rất đau, nhưng tôi không bỏ chạy".
Nỗ lực trong ám ảnh của quan chức Nga
World Cup 2018 sẽ khởi tranh ở Nga vào ngày 14/6 tới. Ước chừng 2 triệu du khách sẽ đặt chân đến xứ sở Bạch Dương để tận hưởng không khí của ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh. Tất nhiên, đi kèm với đó là sự phức tạp, chẳng hạn hành vi phân biệt chủng tộc cũng như sự quan điểm hà khắc kỳ thị người đồng tính đang lan rộng trong cộng đồng người Nga, thái độ không khoan nhượng của chính phủ với những người bất đồng quan điểm, nguy cơ khủng bố tiềm tàng và có lẽ rõ ràng nhất, hình ảnh phản cảm đã thành thương hiệu của bạo lực đường phố.
Nỗi âu lo xuất phát từ những gì đã xảy ra trên đất Pháp cách đây 2 năm. Tại EURO 2016, Nga và Anh gặp nhau tại Marseille. Hàng trăm hooligan Nga dần cho nhừ tử những tay bợm nhậu người Anh, cha đẻ chủ nghĩa hooligan, đồng nghĩa nâng tầm hooligan lên một đẳng cấp khác. Từ quán cà phê ra đường phố vào sân vận động, những CĐV Nga trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng. Một số bị trục xuất và LĐBĐ Nga cũng bị trừng phạt.
Tuy vậy, những video ghi lại hình ảnh hooligan Nga truy quét CĐV nước khác lan truyền trên Internet với tốc độ điện xẹt. Ngay lập tức, BTC World Cup và chính quyền Nga triển khai chiến dịch để đảm bảo điều tương tự không tái diễn.
Nước Nga phải đảm bảo an tinh tối đa cho cầu thủ và người hâm mộ, Tổng thống Vladimir Putin nói trong buổi nói chuyện với cảnh sát Nga hồi mùa Đông, trước khi nói với các thuộc cấp: “World Cup diễn ra suôn sẻ hay không, hình ảnh đất nước trong mắt bạn bè quốc tế ra sao phụ thuộc trực tiếp vào việc các ông phối hợp với nhau trơn tru và khéo léo đến đâu”.
Công việc ấy không chỉ là máy dò kim loại, hệ thống kiểm soát trước mỗi trận đấu. Các quan chức Nga chắc chắn nhận thức rõ những gì cần làm để tránh thảm họa Marseille tái diễn ở giải đấu sắp tới. Tuy nhiên, chính phủ cũng phải tham gia hỗ trợ bằng cách nỗ lực chặn đứng (hoặc ít nhất là che giấu) nền văn hóa côn đồ liên quan đến những chiến binh trẻ tuổi, tận hiến và bạo lực – như Vova – tham gia vào các trận chiến suốt 2 năm vừa qua.
Mối quan tâm lớn đối với các nhà chức trách Nga là hình ảnh đất nước trên toàn cầu, thế nên họ đã có những nỗ lực giữ trật tự trị an trước những bất trắc vốn có của các hooligan.
World Cup sẽ gặp rắc rối? Các quan chức Nga nhiều lần khẳng định họ không mong đợi bất kỳ rắc rối nào xảy ra. Nhưng không ai dám nói chắc, kể cả những hooligan. “Rắc rối sẽ không xảy ra tại Nga vì hệ thống an ninh tại đây tốt hơn ở Pháp rất nhiều”, Vlad, một người bạn của Vova và cũng là thành viên của IX Legion nhận định. Nhưng sau đó, Vlad lại nói: “Có lẽ một số xung đột nhỏ sẽ xảy ra”. Và một lúc sau, cậu nghĩ lại, và nói: “Xung đột nhỏ nhất định sẽ xảy ra nhưng không phải vì người Nga khiêu khích".
Những hooligan Nga chiến đấu như một đam mê
Quan điểm của Vlad là quan điểm phổ biến trong giới hooligan Nga. Vlad chia sẻ: Không phải ai cũng biết tôi là một hooligan bởi vì đây là vấn đề cá nhân. Tương tự Vova, Vlad không muốn tên tuổi đầy đủ của cậu bị tiết lộ, bởi hiện tại xuất hiện rất nhiều sự căng thẳng giữa hooligan và cảnh sát. Và Vlad cho biết sự đàn áp của chính quyền trong năm vừa qua là đáng kể.
Bạn của cậu đã bị bắt giữ và thẩm vấn. Một số anh em trong nhóm hooligan đã bị cảnh sát tìm đến tận nhà. Mọi thứ đã trở nên khó khăn hơn rất nhiều để các hooligan có thể mơ về một cuộc đụng độ quy mô.
"Vậy, khi cậu về nhà với con mắt thâm quầng hoặc điều gì đó tương tự", tôi hỏi Vlad, "Cậu sẽ giải thích như thế nào với gia đình". Tôi cố gắng tưởng tượng ra những câu chuyện mà Vlad phải bịa ra, vì khuôn mặt biến dạng.
Hóa ra đây không phải là vấn đề.
"Không ai để ý đến điều đó", Vlad nói. Cậu giải thích rằng tại Nga, chuyện các chàng trai tham gia ẩu đả là chuyện thường, gia đình sẽ không thắc mắc. "Vì vậy, một chàng trai tham gia ẩu đả chẳng phải chuyện gì quá nghiêm trọng. Sau tất cả, tôi là một chàng trai chứ không phải một cô gái". Như thể mặt trời chân lý rọi qua tim, cậu ta nhìn thẳng vào mắt tôi, và nói: "Bạn có thể trông giống một cô gái, hoặc bạn phải đứng lên chiến đâu cho chính mình. Đó là sự lựa chọn của riêng bạn".
Đánh nhau vì đam mê
Anton chọn cách ẩu đả khắp mọi nơi. Cậu là một vệ sỹ đồng thời là HLV đấm bốc tại một phòng gym ở St. Peterburg chuyên huấn luyện hooligan. Anton mê đánh lộn, thích nói về đánh lộn và yêu tất cả mọi thứ về đánh lộn.
Tại Nga dần xuất hiện những từ mới, hay gọi là tiếng lóng do dân hooligan sử dụng. Chẳng hạn từ "hiệp 3", với hàm ý trận đấu bóng đá có 2 hiệp và hiệp tiếp theo thuộc về các hooligan, Anton lấy ví dụ. Hoặc một người nào đó sẽ được gọi là otmorozok nếu thông thường trông anh ta rất lạnh lùng nhưng mỗi khi tham chiến lại trở nên cuồng loạn. Hoặc Otpizdil, thuật ngữ xúc phạm đối phương giống bộ phận trên cơ thể phụ nữ. Hoặc solyanka, trong đời sống thường nhật đây là từ để chỉ một món súp truyền thống của Nga có vị ngọt và chua, nhưng giới hooligan dùng từ này để miêu tả một trận chiến lớn, tạo ra mớ hổn độn như nồi súp toàn tay chân... Anton rất mê solyanka.
Anton là thành viên Rude Boys, nhóm hooligan lâu đời và quy mô bậc nhất ở Nga, cổ vũ cho CSKA Moscow. Cậu kể: "Năm 11 tuổi, trên đường đi bộ về nhà sau trận đấu giữa Zenit St. Petersburg và CSKA Moscow cùng nhóm bạn cùng phố, đột nhiên một nhóm CĐV Zenit nhảy ra khỏi xe điện và tấn công chúng tôi. Họ đánh chết những đứa lớn, để lại tôi và cậu em run rẩy đứng nhìn cuộc thảm sát. Tôi vẫn nhớ như in tiếng rên rỉ từ đám bạn".
Tại EURO 2016, Hooligan Nga đã gieo rắc kinh hoàng tại Pháp
Anton bây giờ 20, cao 1m8, đô con, cổ tay to như như vòi nước cứu hỏa. Biệt danh của Anton là Antosha, tức Anton bé bỏng vì khuôn mặt như một thiên thần, với má lúm đồng tiền. Nhưng khi bước đi, Anton luôn cử động cánh tay như thể chuẩn bị đấm vỡ mặt người khác.
"Tôi từng tham dự 60 vụ ẩu đả", cậu nói trong một bữa ăn tối đồng thời khoe những video cậu từng tham chiến. Món quà sinh nhận ưa thích của cậu là một bữa solyanka. Cậu bật to âm lượng, tiếng trong điện thoại đang phát vụ ẩu đả vang lên: "Đứng dậy ngay, mẹ kiếp...", Anton giảm âm lượng để tránh làm phiền bàn bên cạnh.
Phần lớn các vụ ẩu đả được tổ chức bởi các thủ lĩnh băng nhóm, họ gọi điện hoặc nhắn tin thời gian và địa điểm. Những vụ ẩu đả chủ yếu diễn ra trong rừng, mặc dù các khoảng đất trống trong khi công nghiệp hoặc những khu nhà bỏ hoang cũng là địa điểm khả thi. Mối cuộc ẩu đả sẽ dao động từ 5 đấu 5 cho đến 100 đấu 100. Đến thời điểm giao đấu, hai nhóm tiếp cận và sau một tín hiệu, đôi bên lao vào nhau.
Đây là một phần chính quyền Nga không muốn bất kỳ ai chứng kiến, vì sự hỗn độn và đáng sợ. Các nhóm thường chia làm hai, nhóm đứng trước lao vào phủ đầu đối phương bằng những cú đá trước khi mật độ đấu sĩ trở nên kín đặc đến mức không thể di chuyển.
Có một số chiến thuật thường được các băng nhóm sử dụng để sắp xếp lực lượng, trong đó những hooligan to lớn nhất sẽ được bố trí đứng trước. Anton chia sẻ rằng cậu ấy luôn muốn tiến về phía trước và đánh gục đối phương để băng nhóm của mình chiếm ưu thế. Ở những trận chiến như thế nay, quy tắc quan trọng nhất là chỉ người Nga tham dự, hooligan ngoại quốc thường dùng vũ khí để giao đấu nhưng người Nga chỉ dùng nắm đấm và cú đá.
Phần lớn thời gian cuộc ẩu đả, tấm nhìn của các chiến binh bị hạn chế hoàn toàn nên họ chiến đấu bằng bản năng. "Bạn phải hiểu nếu bạn không đánh ai đó, ai đó sẽ đánh bại", Anton nhấn mạnh. Và cuộc ẩu đả kết thúc khi chỉ còn một băng nhóm còn đứng được.
Chấn thương dĩ nhiên là điều không thể tránh khỏi và được anh em tôn trọng. "Tôi thấy một người bị gãy mũi, thực ra không chỉ mũi. Anh ta đập mặt xuống đường làm tan nát toàn bộ... giao diện", Anton miêu tả.
Đối với những chiến binh trẻ, họ chiến đấu để được nhận chiếc áo phông, phần thưởng cho thấy họ đã chứng minh được khả năng, khẳng định bản thân. Khi được phát áo, đồng nghĩa chàng trai trẻ ấy trở thành thành viên của băng nhóm, như một gia đình...
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn