Thói quen của phó tướng
2 trận thắng liên tiếp với tỷ số tối thiểu trước Norwich và Burnley đã giúp Arteta tạm thoát khỏi nguy cơ mất việc sớm, nhưng điều đó không có nghĩa Arsenal dưới thời ông sẽ dần tốt lên. Trong thời gian Arteta ngồi ghế nóng, Pháo thủ đã mất vé tham dự cúp châu Âu và ngày càng trôi xuống giữa bảng xếp hạng Premier League. Họ cũng luôn thất thế khi phải đối đầu nhóm Big 6, với minh chứng là thất bại 0-5 trước Man City hồi đầu mùa.
Pep Guardiola từng đánh giá rất cao tư duy và cá tính của Arteta khi 2 người làm việc cùng nhau, nhưng đó là lúc Arteta đóng vai trò trợ lý. Từ phó tướng trở thành thuyền trưởng là một vị trí hoàn toàn khác. Những HLV như Pep hay Sir Alex Ferguson trước kia có rất nhiều trợ lý giỏi xung quanh, nhưng điều thú vị là gần như không ai trong số họ thành danh trên cương vị người đứng mũi chịu sào.
Về phần Sir Alex, những phó tướng nổi tiếng từng làm việc dưới quyền ông gồm có Steve McClaren (cựu HLV trưởng ĐT Anh), Carlos Queiroz (cựu HLV trưởng ĐT Bồ Đào Nha), Rene Meulensteen (cựu HLV trưởng Fulham). Đến thời điểm hiện tại, không ai trong số họ còn giữ được phẩm giá và danh tiếng như Mick Phelan, người chấp nhận trở lại M.U làm HLV đội 1 cho Ole Gunnar Solakjaer thời điểm hiện tại.
"Mọi tiếng tăm tôi tạo dựng cho mình ở thời làm trợ lý cho Sir Alex tại M.U biến mất chỉ sau 1 trận đấu", Steve McClaren hồi tưởng. Nhân vật số 2 trong kỳ tích giành cú ăn ba mùa giải 98/99 của M.U sau đó nhận lời làm HLV trưởng Middlesbrough, và ông lập tức trải nghiệm sự khắc nghiệt của bóng đá đỉnh cao bằng thất bại 0-4 trước Arsenal. Từ chỗ được tung hô, McClaren trở thành kẻ tội đồ trong mắt CĐV đội nhà.
Điều thú vị là chính Sir Alex cũng không đánh giá cao tài năng của các trợ lý từng giúp ông làm nên thành công. Trong 2 cuốn tự truyện đã xuất bản sau khi giải nghệ, Sir Alex nói McClaren hay Meulensteen chỉ thích hợp để làm phó tướng. Queiroz là người thích hợp nhất để làm một HLV trưởng, nhưng ông lại lựa chọn sai lầm khi nhận lời dẫn dắt Bồ Đào Nha, một đội tuyển luôn được kỳ vọng vô địch World Cup dù không đủ khả năng.
Nghe và nói, cho và nhận
Những trợ lý ruột từng gắn bó với Người đặc biệt Jose Mourinho như Rui Faria và Aitor Karanka cũng lâm vào cảnh tương tự. Brendan Rodgers, Nuno Santo, Villas-Boas có thể khá khẩm hơn 2 người trên một chút, nhưng họ cũng không thể hiện được nhiều ở những đội bóng đẳng cấp cao nhất. Tại sao điều đó lại thường xuyên xảy ra, khi những số 2 không thể trở thành số 1?
Patrick Manhire, Giám đốc trung tâm nghiên cứu quản lý của Sportsology nói sự khác biệt của những "số 2" nằm ở khả năng tiếp nhận và lắng nghe ý kiến của người khác. Manhire từng tư vấn cho rất nhiều CLB và cơ quan thể thao về chuyện nên bổ nhiệm ai làm HLV trưởng, Giám đốc kỹ thuật, thậm chí Giám đốc điều hành của các CLB và ông nhận ra nhiều trợ lý thiếu khả năng lãnh đạo. Họ chỉ thích hợp để làm quân sư.
"Có 4 nhân tố cần được xét đến mỗi khi chúng tôi bổ nhiệm 1 vị trí lãnh đạo", Manhire nói. "Thứ nhất: anh ta có khả năng huấn luyện hay không, và đã sẵn sàng lắng nghe góp ý từ các trợ lý khác hay ông chủ CLB hay chưa? Thứ hai: Anh ta có linh động và cởi mở thay đổi cách thức tiếp cận mọi thứ không? Thứ ba: Anh ta có phải người chịu khó chia sẻ và đương đầu với thách thức để tiến bộ không? Cuối cùng là anh ta có biết mình là ai không?".
Nói cách khác, một trợ lý muốn trở thành HLV trưởng phải biết thay đổi bản thân: Từ một người vốn chỉ có nhiệm vụ hiến kế, đưa ra các góp ý trở thành người tiếp nhận và điều chỉnh các mối quan hệ xung quanh mình. Sir Alex từng thừa nhận ông không thể làm tốt công việc của một trợ lý, bởi ông không giỏi về những vấn đề chuyên môn như giáo án tập hay đề ra chiến thuật. Bù lại, Sir Alex rất giỏi thu phục nhân tâm và điều chỉnh các mối quan hệ xung quanh mình.
Câu chuyện Sir Alex chọn đứng vị trí trung lập, thay vì phản đối nhà Glazer thâu tóm M.U là một trong những ví dụ điển hình cho thấy khả năng điều chỉnh các mối quan hệ của Sir Alex. Thay vì lâm vào cuộc chiến liên quan đến quyền sở hữu CLB, ông tiếp tục làm công tác chuyên môn, bỏ qua những lời khuyên ngớ ngẩn như "từ chức HLV trưởng" hay "xuống đường biểu tình". Điều đó giúp ông có một sự nghiệp và cái kết viên mãn ở M.U.
Phil Brown, người từng nhận ghế HLV trưởng Derby County sau khi nghỉ làm trợ lý Bolton hẳn sẽ mang nhiều lới khuyên có ích cho Arteta. "Khi còn làm trợ lý, tôi chỉ cần làm tốt công việc chuyên môn và tư vấn cho HLV trưởng. Đến lúc ngồi ghế nóng, mọi thứ ập đến", Brown hồi tưởng. "Ai cũng đến gõ cửa phòng tôi, hỏi mọi vấn đề từ cầu thủ đến đội hình, chiến thuật. Mỗi khi thua, tôi phải chịu hoàn toàn trách nhiệm chứ không phải trợ lý nữa".
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn