Southgate và đề án 'Tái tạo DNA bóng đá Anh'

“Nước Anh chiến thắng”, cái tên là vấn đề lớn nhất. Đến trước năm 2013, Anh hiếm khi vô địch giải đấu nào. Chức vô địch gần nhất là năm 2010, giải U17 châu Âu. Họ không thắng giải U21 kể từ năm 1984, và trắng tay ở toàn bộ các giải đấu lớn cấp đội tuyển từ năm 1966.

“Tái tạo DNA của nước Anh” là cái tên mới. Nó bắt đầu cho tất cả những thay đổi sau này. Gareth Southgate thực hiện đề án cùng Ashworth và Matt Crocker. Họ xây dựng lại các đội trẻ U15, U18, U20, bổ sung đội thiếu nhi, với mục đích giúp một cầu thủ Anh được thi đấu số trận nhiều như những đồng nghiệp tại châu Âu và Nam Mỹ. 

Bối cảnh khi đó: Anh bị loại khỏi World Cup 2014 từ vòng bảng. Premier League ra đời cái gọi là EPPP. Đây một nỗ lực nhằm tái thiết các học viện, bảo hộ các cầu thủ trẻ bản địa và hệ thống lại giải vô địch quốc gia. Cơ sở vật chất của trung tâm mới St George’s Park rất tuyệt, nhưng chỉ để dùng cho các CLB nước ngoài thuê làm nơi tập luyện. Không một cầu thủ trẻ người Anh nào ở đó!

Dan Micciche, HLV đội U16 Anh, ủng hộ mạnh mẽ nỗ lực cải thiện khả năng kiểm soát bóng của cầu thủ Anh, như mong muốn của Southgate. Micciche là người đầu tiên áp dụng sơ đồ 3-4-3 có hàng tiền vệ hình kim cương, trong giai đoạn các đội bóng Anh ưu tiên sử dụng 4-3-3. “Sau tôi, đến lượt Dan Ashworth dùng 3-4-3 cho đội U21”, Micciche kể lại. “Với Gareth Southgate là ngọn hải đăng”.

Southgate và Steve Holland huấn luyện đội U21 Anh thời điểm đó. “Chỉ đạo các cầu thủ ở đội U21 rất khác so với ở cấp CLB”, vẫn lời Micciche. “Bình thường, các bài tập cấp đội tuyển rất ít tính đối kháng, thường chỉ là những giáo án cố định. Nhưng Gareth và Steve đã đổi mới, bằng việc tổ chức những trận đấu 8 vs 8, đảo lộn một vài điều luật giúp các buổi tập sôi nổi hơn. Cầu thủ hứng khởi hơn hẳn, thay vì chỉ đứng xem các pha đá phạt trong 30 phút cuối rồi giải tán”.

Southgate khuyến khích đội U21 Anh sử dụng nhiều mẫu cầu thủ khác nhau. Giải vô địch U21 châu Âu năm 2015, ông sử dụng Jesse Lingard, cầu thủ ghi bàn thắng muộn trong trận thắng Thụy Điển. Những cầu thủ cầm bóng nhỏ con như Tom Carroll và Will Hughes được ra mắt, cùng sự xuất hiện của những người “to lớn cổ điển”: Harry Kane và John Stones. Kết quả: U21 Anh… không qua nổi vòng đấu bảng!

Nhưng những khó khăn ban đầu nhanh chóng được quên đi. Cùng tháng 12 năm đó, đội U16 của Micciche vô địch một giải đấu tại Florida, đánh bại cả Mỹ lẫn Brazil với kỹ năng kiểm soát bóng đáng kinh ngạc. Với cương vị HLV đội U21, Southgate đi theo quan sát mọi cầu thủ của đội U16, cũng như các cấp độ khác trong nhiều năm. Trở lại St George’s Park, nhiệm vụ ngay sau đó của vị HLV này là thuyết phục các tài năng trẻ lai tạp nhiều dòng máu khoác áo các đội tuyển bóng đá của Anh. Đúng với mong muốn “đa dạng hóa cầu thủ Anh” của Southgate.

Tháng 5/2016, Southgate giành chiếc cúp đầu tiên tại giải U20 ở Toulon, vô địch với một đội hình mạnh mẽ, có Jordan Pickford (sinh ra tại Mỹ) và Ruben Loftus-Cheek (gốc Guyana, một quốc gia nhỏ ở Nam Mỹ). Hai cầu thủ này đều đang cùng Southgate dự World Cup 2018 tại Nga. Giải đấu là bài kiểm tra khó khăn nhất của Southgate, sau 5 năm miệt mài “Tái tạo DNA của bóng đá Anh”.